Bakanlık sadece ’12 bin çocuk işçi’ tespit etmiş: İşte Türkiye’nin çocuk işçi gerçeği!

30 Ekim 2021

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 2022 yılı bütçe teklifinde, Türkiye’deki çocuk işçi başlığı da yer aldı.

Teklifte yer alan “bilgiye” göre, 2020 yılında tespit edilen çocuk işçi sayısı 12 bin 457 olurken, bu sayının 2021 yılının sonunda 27 bin, 2022 yılının sonunda 28 bin ve 2023 yılının sonunda ise 29 bine ulaşılacağı öngörüldü.

Ancak Haziran 2021 tarihinde yayımlanan “Çocuk işçilik yasaklansın!” başlıklı İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi raporuna göre, Türkiye’de en az 2 milyon çocuk işçi var. Üstelik bu sayı yaz aylarında ise 5 milyona yaklaşıyor.

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nden Murat Çakır, Bakanlığın raporunu ve gerçek tabloyu soL’a değerlendirdi.

Bakanlığın verileri ve gerçekler örtüşmüyor
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın çocuk işçi başlığında yer alan verilerinin gerçeği yansıtmadığını ifade eden Murat Çakır, 6 yıl önceki TÜİK verilerine göre çocuk işçi sayısının 693 bin, DİSK-AR’ın yayımlamış olduğu verilere göre ise çocuk işçiliğinin yaz mevsimlerinde 5 milyona yaklaştığını vurguladı.

8 yılda 513 çocuk işçi yaşamını yitirdi
Çakır, Türkiye’deki çocuk işçi sayısına net bir cevap verilememesinin nedeni olarak çocuk işçilerin kayıtdışı çalıştırılmasını, mevsimsel dönemlere göre çocuk işçi sayınının dalgalanmasını ve yaşın getirdiği bağımlılıklardan dolayı çocuk işçilerin örgütlenememesini gösterdi. Çakır, çocuk işçi sayısına net bir cevap verilemeyecek olmasına karşın Bakanlık’ın resmi verilerinde çocuk işçi ölümlerinin her yıl 0 ila 5 kişi arasında verildiğini ancak sadece 8 yılda 513 çocuk işçinin yaşamını yitirdiğini aktardı ve yalnızca bu verilerden bile yola çıkarak Bakanlık verilerinin gerçeği yansıtmadığını ifade etti.

Pandemi dönemde çocuk işçilik arttı
Çocuk işçiliğin artmasının nedeni olarak yoksullaşma ve 4+4+4 eğitim sistemine işaret eden Çakır, yoksullaşmadan kaynaklı olarak çocukların işçileştiğini ve 4+4+4 eğitim sistemi ile çocukların eğitim hayatlarını sonlandırmanın önünün açıldığı ifade etti.

Çakır’a göre, daha düşük ücretlerle çalıştırılmaları ve örgütlenememeleri nedeniyle güvencesiz iş alanının en büyük parçasını oluşturan çocuk işçilik, pandemi dönemiyle artış gösterdi.

Pandemi döneminde yürütülemeyen eğitim sisteminden de kaynaklı pek çok çocuk işçileşmiş ve çocuk işçi ölümleri meydana gelmişti.

Hukuken yasak, fiilen uygulamada
Çocuk işçilerin özellikle mevsimlik tarım işçiliğinde yoğunlaştığını ve çocuk işçiliğin olmadığı taktirde mevsimlik tarımın da olamayacağı bir tablonun yaşandığını söyleyen Çakır, 14 yaş altı çocukların çalışmasının hukuken yasak olmasına karşın mevsimlik tarım işlerinde çalışmakta olan çocuk işçilerin yaşının 5’e kadar indiğini aktardı.

Mevsimlik tarım sektörünün yanı sıra çocuk işçiler kayıtdışı olarak metal, tekstil, inşaat gibi sektörlerde çalıştırılıyor, motokuryelik yapıyor, sokakta kağıt toplayıcılığı, mendil satıcılığı gibi işlerde yer alıyor ve aile içi ücretsiz emeği karşılıyor.

Meslek liseleri üzerinden 418 milyon 591 bin TL kazanıldı
İki gün önce Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer’in yaptığı “2021 yılının ilk 9 ayında meslek liselerindeki üretimden 418 milyon 591 bin TL gelir elde edildi” açıklamasına da değinen Çakır, meslek lisesi öğrencilerinin öğrenci statüsüne sahip olmalarına karşın üretimde büyük bir alanı doldurduklarını ifade etti. Özellikle pandemi döneminde dezenfektan, maske vb. ürünlerin üretiminde yer alan meslek lisesi öğrencilerinin asıl üretimi gerçekleştiren unsurlar olduğunu vurgulayan Çakır, meslek lisesi öğrencilerinin de çocuk işçi kapsıma dahil olduğunu aktardı.