Avrupa’da doğal gaz ve petrol fiyatları fırladı, Türkiye’de motorine zam geldi

14 Ekim 2023

İsrail ve Hamas arasındaki savaşın etkisiyle petrol fiyatları bugün yeniden ivme kazanırken, Avrupa’da doğalgaz fiyatları Şubat ayından bu yana en yüksek seviyelerine yükseldi.

Aralık teslimi Brent Kuzey Denizi ham petrolü bugün öğle saatlerinde yüzde 3,67 artışla varili 89,16 dolar oldu.

ABD’deki muadili olan Kasım ayı teslimi West Texas Intermediate (WTI) varili ise yüzde 3,80 artışla 86,06 dolara yükseldi.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 16 Ekim Pazartesi gece yarısından itibaren geçerli olmak üzere motorinin litre fiyatına 2 lira 33 kuruş zam yapılacağını duyurdu. Bu zamla birlikte motorinin litre fiyatı İstanbul’da 9 lira 62 kuruşa, Ankara’da 9 lira 69 kuruşa, İzmir’de ise 9 lira 66 kuruşa yükselecek. Benzin fiyatlarında ise şimdilik bir değişiklik olmayacak.

İsrail ve Hamas arasındaki savaşın yedinci gününde, çatışmanın komşu ülkelere sıçrayabileceği korkusu yeniden alevlendi ve her iki ham petrol fiyatını da yukarı çekti.

Gözlemciler, “Orta Doğu’daki kışkırtıcı ortamın kolaylıkla önemli arz sıkıntılarına yol açabileceğine” işaret ediyor.

İran, Hamas’a verdiği kayıtsız şartsız destekle dikkatleri üzerine çekiyor. Tahran uzun süredir Filistinli İslamcı hareketi desteklese de İranlı liderler, Hamas’ın ezelî düşmanı İsrail’e karşı başlattığı saldırıyla ilgileri olmadığında ısrar ediyor.

Yaptırımlar

ABD, dün, birkaç Batılı ülkenin mekanizmanın uygulamaya konmasından neredeyse bir yıl sonra Rus petrolünün varil başına 60 dolarlık fiyat sınırına uymadıkları gerekçesiyle iki şirketi hedef alan ilk yaptırımlarını açıkladı.

Gözlemcilere göre, ABD Hazinesinin bu önlemleri, Ukrayna’daki savaşını finanse etmek için Rusya’ya para akışını sınırlamayı amaçlayan politikanın uygulanmasında yeni bir aşamayı teşkil ediyor.

Aynı kaynaklar, “ABD’nin Rusya ve İran’a karşı daha sert yaptırımlar uygulaması, petrol piyasasındaki dengeyi potansiyel olarak sıkılaştırabilir” görüşünü dile getiriyor.

Doğalgaz

Avrupa doğal gaz piyasasında ise, Avrupa’nın ölçütü olarak kabul edilen Hollanda TTF vadeli kontratı, Şubat başından bu yana en yüksek fiyatı olan MWh başına 56,10 avroya ulaştıktan kısa bir süre sonra megavat-saat (MWh) başına 53,42 avrodan işlem gördü.

Sektör uzmanları, “Orta Doğu’da patlak veren savaşla bağlantılı jeopolitik belirsizliğe ek olarak, Baltık Denizi’ndeki bir gaz boru hattının zarar görmesi ve Rusya’nın olaya karıştığı varsayımı, Avrupa’daki daha kritik diğer gaz boru hatlarında da benzer olayların yaşanabileceğine dair korkuları artırıyor” yorumunda bulunuyor.

Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, salı günü yaptığı açıklamada, Baltık Denizinde Finlandiya’yı Estonya’ya bağlayan doğalgaz boru hattında pazar günü kesintiye neden olan sızıntının muhtemelen “dış faaliyetlerden kaynaklandığını” söyledi, ancak daha fazla ayrıntı vermedi.

Finlandiya istihbarat servisleri, Finlandiya’nın NATO’ya katılmasından bu yana Finlandiya altyapılarına yönelik Rus operasyonları tehdidinin arttığını tahmin ediyor.