Söke-Bağarası’nın Yeraltı Suyu Kipaş Kâğıda Akıtılacak

Genel olarak Büyük Menderes ve havzanın yüzey sularının kirlendiğini artık herkes biliyor. Ancak buna rağmen bu kirli sularla hala tarım ayakta tutulmaya çalışılıyor. Uzun yıllardır ova çiftçisi yer altı sularını da kullanıma sokmuş ve kısmen de olsa yüzey suyuna göre biraz daha temiz olan yer altı suları ile tarımsal sulama yapılmaktadır. Ancak son yıllardaki kuraklık ve az yağışın olması, yer altı suları için de tehlike çanları çalmaya başlamıştır. Bu azalmaya rağmen, Söke OSB’de kurulan Kipaş Kağıt fabrikası için gerekli olan su ihtiyacını azalan bu yer altı suları ile karşılayacaklarını açıklıyorlar. Eğer bu gerçekleşirse, gerek Bağarası çiftçisi gerekse tüm ovadaki çiftçilerin kuyuları kuruyacak ve çiftçi tamamen yer altı suyundan yoksun kalacaktır. Çünkü Kipaş Kağıtın günlük su sarfiyatı 25 bin ile 30 bin metreküpü geçecektir. Günlük bu su çekilirse, çiftçiye ne kalır, bu kuraklık sürecinde.

Aydın/Söke/ Bağarası mahallesi 8-10 bin arası bir nüfusa sahip bir büyük yerleşim merkezidir. Mahalle sakinleri genellikle tarımla uğraşıyor. Verimli topraklarını ekip-biçiyor. Genellikle sulu tarım şeklinde işlem yapmaktadırlar. Su ihtiyaçlarını da hem Menderes, hem de ağırlıklı olarak yer altı sularıyla yapmaktadırlar. Sebze ekimi ağırlıklıdır. Bundan dolayı da Kipaş Kâğıt fabrikası yetkilisinin su temin alanı olarak Bağarası’nı işaret etmesi, oldukça düşündürücü bir durumdur.

Üstelik bu fabrikanın yetkililerinin açıklamalarına bakılırsa, sadece Bağarası’nın yer altı suyu değil, Menderes suyunu da kullanacaklar. Bu durumda gerçekten öncelikle Bağarası üreticisi ve diğer ova üreticileri hem Menderesin hem de yer altı suyundan mahrum kalmaları kaçınılmazdır. Bunun için yöre çiftçileri zaman geçirmeden bu sorun için acilen bir çözüm bulmalıdırlar. “KİPAŞ Kağıt Fabrikası Proje Müdürü Abdurrahim Karamanlı bu konuda bakın neler söylüyor; “Bu su ihtiyacının çoğunluğunu Büyük Menderes Nehri ve Bağarası’nda açtıkları kuyulardan temin ederek bu arıtma tesisini kurup tesisi çalıştıracağız.   İlk olarak Bağarası’ndaki kuyularla çalışmak istiyoruz. Bu kuyularla tesisi ilk kez çalıştırıp, işletmenin oturmasıyla birlikte Devlet Su İşlerinin izniyle sulama harici zamanlarda Menderes’ten de su alacağız. Yani açıkçası buradaki her işi Devletten gizli yapamayız, devletin onayıyla yapıyoruz.” Diyor ve devamında şunları ekliyor;

“Kağıt Makinesi, Enerji Santrali, Ham Su Arıtma Tesisi ve Atık Su Arıtma Tesisi olmak üzere dört ana binadan oluşan Batı Kipaş Kağıt Fabrikası, kendi elektriğini, su buharıyla kendisi üretecek, 55 Megavatlık bir tesis, ana santral binası, ham su arıtma tesis binası, 296 Litre /Saniye su tüketimi olan fabrika olarak üretimini sürdürecek.” (18.08.2020 Söke Ekspres) Basından gördüğümüz açıklama bu. Ve durum çok nettir. Bu fabrika Bağarası tarım arazileri içinde açılacak kuyulardan çekilecek suyla çalıştırılacak. Fabrikanın ilk üretime geçiş aşamasında Bağarasında açtıkları kuyulardan elde ettikleri sularla işleteceklerini belirtiyor. Bu artık çok net görülüyor. Ayrıca bu tesis için birde atıklarla enerji üretecek bir Termik Santral da çalışacak. Buda suya ihtiyaç duyuyor. Çünkü Buhar gücü ile enerji üretecek. Ayrıca arıtma sistemlerinden bahsedilmektedir. Bu arıtma sistemleri de suya ihtiyaç duyacak. Ama asıl sorun artan atık sular ne yapılacak. Hala OSB’nin arıtma tesisi kurulmamıştır. Suyu arıtsalar bile, atık kağıtlarda açığa çıkan atıkların bertarafı da ayrı bir sorun. Bu atıksu tesisi için yapılan açıklama aynen aşağıya aldık. Ona bir bakalım:

“Söke Organize Sanayi Bölgesi’nin 29 sanayi parselinin 17’sinde üretim yapılırken 13’ünde ise inşaat çalışmaları devam ediyor.  6 bin metreküp/gün kapasiteli Merkezi Atıksu Arıtma Tesisinin 4 bin metreküp/günlük 1. Etabı 2020 yılı yatırım programına alınmış olup proje revizyonlarının tamamlanmasıyla birlikte ihaleye çıkılacaktır” dedi. (30.10.2020 tarihli yeniasır.) Kısaca bu açıklamada da görüldüğü gibi, “2020 yatırım programına” alınmış. Daha ortada atıksu arıtma tesisi yok. Ve OSB’de 17 işletme faaliyetlerine devam ediyor. Bunların her tür atıkları nasıl ve nerelerde depolanıyor. Bu konuda bir açıklama da yok. Buradaki tesislerin birçoğu yoğun su kullanmaktadır. Tüm olarak Organize Sanayi Bölgesi ve Çimento fabrikasını da ekleyerek değerlendirirsek, Söke’deki tüm su kaynakları buraya aktarılmak zorunda bırakılacaktır. Özellikle Seramik, tekstil, balık yemi, Biyokütle enerji santrali ve benzeri birçok işletme aşırı su kullanımı ile biliniyorlar. İşte tam da bu noktada Söke ilçemiz yakın zamanda büyük bir su sorunu ile yüz yüze kalacaktır. Bu durum ovadaki tarımı da çok büyük oranda olumsuz olarak etkileyecektir.

Ayrıca bu atıksu arıtma tesisi tam faaliyete geçtiğinde, günde sadece 6 bin metreküp atıksu arıtacak. İlk etapta 4 bin metreküp arıtma kapasiteli olacak.  Ancak sadece Kağıt fabrikasının günlük kullanacağı su miktarı kendilerinin verdikleri rakama göre 25 bin metreküpün üzerinde su olacak. Fazladan oluşacak bu atık suların bertarafı nasıl ve ne şekilde sağlanacak? Burada doğacak kirlilik nasıl önlenecek? Bunun bir çözümü var mı? Bu sorulara cevap verilmesi gerekmektedir.