İbrahim Kaypakkaya’nın Yaşamı ve Mücadelesi

19 Mayıs 2024

İbrahim Kaypakkaya, Türkiye’nin modern tarihinde önemli bir figür olarak kabul edilir. 1949 yılında Çorum’un Alaca ilçesine bağlı Karakaya köyünde doğan Kaypakkaya, yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Eğitim hayatına Hasanoğlan İlköğretmen Okulu’nda başlayan Kaypakkaya, daha sonra İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü’nde öğrenim gördü. Burada sol düşüncelerle tanışan Kaypakkaya, politik aktivizmde önemli bir rol oynamaya başladı.

1967 yılında, Türkiye’de devrimci gençlik hareketlerinin yükselişe geçtiği bir dönemde, Kaypakkaya ve arkadaşları Çapa Fikir Kulübü’nü kurdu. Bu dönem, Kaypakkaya’nın politik düşüncelerinin şekillendiği ve Türkiye İşçi Partisi (TİP) ile ilişkilerinin başladığı zamandı. Ancak, politik faaliyetleri nedeniyle okuldan atılması, onun mücadelesinin daha da radikalleşmesine yol açtı.

Kaypakkaya, 1972 yılında Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (TKP/ML) adında yeni bir örgüt kurarak, Türkiye’de sosyalizm mücadelesine yeni bir soluk getirdi. TKP/ML, özellikle Tunceli bölgesinde hükümete karşı yoğun bir halk savaşı yürütmeye başladı. Kaypakkaya’nın liderliğinde, partinin askeri kanadı olan Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) da örgütlendi ve silahlı mücadeleye girişti.

1973 yılında, Diyarbakır Cezaevi’nde ağır işkencelere maruz kalan Kaypakkaya, 18 Mayıs’ta hayatını kaybetti. Kaypakkaya’nın hayatı, yalnızca politik idealleriyle değil, maruz kaldığı insanlık dışı muameleyle de Türkiye’nin yakın tarihine derin izler bıraktı. Resmi kayıtlara ‘intihar’ olarak geçen ölümü, dönemin politik baskı ve işkence pratiklerinin bir yansıması olarak geniş çapta şüpheyle karşılandı. İşkence, o dönemde devlet tarafından sistematik bir baskı aracı olarak kullanılıyordu ve Kaypakkaya’nın ölümü, bu karanlık dönemin simge olaylarından biri haline geldi.

Dört ay süren sorgulama ve işkence sürecinde, Kaypakkaya’nın direnci ve inancı, onu bilgi vermeyi reddeden bir sembol haline getirdi. İşkencecilerin elinde parmaklarının, ellerinin ve ayaklarının kesilmesi gibi vahşi uygulamalara maruz kaldı. Bu süreç, onun fiziksel ve ruhsal dayanıklılığını zorlayan bir sınavdı ve sonunda, mahkemeye çıkarılmasına az bir zaman kala, 18 Mayıs 1973’te yaşamını yitirdi.

İbrahim Kaypakkaya’nın kısa ama etkili yaşamı, Türkiye’de sol düşünce ve mücadele tarihinde derin izler bıraktı. Genç yaşta gösterdiği teorik seviye, siyasal kavrayış ve örgütçülük yeteneği ile Türkiye devriminin kilometre taşlarından biri olarak anılmaktadır. Onun düşünceleri, özellikle Kemalizm’e yönelik eleştirileri ve Kürt sorunu üzerine geliştirdiği tezlerle, bugün bile güncelliğini korumaktadır.

İbrahim Kaypakkaya’nın yaşamı ve mücadelesi, onun idealleri ve karşılaştığı zulümle, Türkiye’nin politik ve sosyal tarihinde unutulmaz bir yer edindi. Onun hikayesi, özgürlük ve adalet arayışında olan herkes için hem bir uyarı hem de bir ilham kaynağı olarak kalmaya devam ediyor. İbrahim Kaypakkaya, işkence altında kaybedilen bir hayat olarak değil, mücadelesi ve idealleriyle yaşamaya devam eden bir simge olarak anılıyor.

NHY, Baran Direnç