AraÅŸtırmalar, birçok insanın DNA’sında Neandertal DNA’sı bulunduÄŸunu gösteriyor. Avrupa veya Asya kökenli insanlarda bu oran %1 ila %2 arasında ve DoÄŸu Asyalılarda ise %4’e kadar çıkabiliyor. Bu, Homo sapiens (insan) -Neandertal çiftleÅŸmelerine baÄŸlı olarak ortaya çıktı. Neredeyse aynı oranlara yakın olarak ayrıca Denisova insanı geni taşıdığımızda yapılmış araÅŸtırmalarda ortaya çıkmış bulunuyor.
Neandertallerin muhtemelen Afrika dışında evrimleÅŸtiÄŸinden, bazı Afrika popülasyonlarında Neandertal DNA’sı neredeyse hiç yok denecek kadar az rastlanıyor.
Genetik bilimcilerin yaptığı araştırma sonuçları Neandertal atalarımızdan aldığımız kimi özelikler şöyle:
Sigara
2016 yılında Vanderbilt Ãœniversitesi’nde yapılan bir araÅŸtırma, bir parça Neandertal DNA’sının nikotin bağımlılığı riskini artırdığını gösterdi. Bu, tütün Avrupa’da 16. yüzyılın ortalarından sonlarına kadar popüler olmadığı için ÅŸaşırtıcı. AraÅŸtırmanın baÅŸ yazarı, Vanderbilt Ãœniversitesi’nde doktora öğrencisi Corinne Simonti, “Beyin inanılmaz derecede karmaşık, bu yüzden farklı bir evrimsel yoldan elde edilen deÄŸiÅŸikliklerin olumsuz sonuçlara yol açması makul bir beklentidir” dedi.
Düz ve kalın saç
Neandertal DNA’sının saç özelliklerindeki varyasyonlarla baÄŸlantılı olduÄŸunu gösteren çalışmalar var. Neandertal atalığı olan bazı insanlarda biraz daha kalın veya düz saç olabilir. AraÅŸtırmalar ayrıca, Neandertallerde kırmızı saç ile iliÅŸkili bir genetik varyantın daha sık görüldüğü gösterilmiÅŸtir.
Erken kalkmak
Aralık ayında yayınlanan bir araÅŸtırma, Avrasya’daki Neandertallerin, Afrika’daki akrabalarından daha fazla mevsimsel varyasyona sahip olduklarını ve bunun içsel biyolojik saatlerini etkilediÄŸini ve sabahları daha erken uyanma olasılıklarını artırdığını buldu. AraÅŸtırmanın ortak yazarı, Kaliforniya Ãœniversitesi, San Francisco’da epidemiyoloji ve biyoistatistik profesörü Tony Capra, “Daha yüksek enlemlerde, vücudun deÄŸiÅŸen mevsimsel ışık seviyelerine uyum saÄŸlamak ve deÄŸiÅŸebilmek için daha iyi bir vücut saatine sahip olmak faydalıdır” dedi. “‘Daha hızlı çalışan bir saat’ bu yeteneÄŸi kolaylaÅŸtırır ve bireyleri erken kalkma olasılığını artırabilir” dedi.
Uzun burun
2023 yılında University College London tarafından yapılan bir araÅŸtırma, Neandertallerden miras alınan bir genin burun uzunluÄŸunu artırdığını gösterdi. Ä°lk çalışma yazarı, Fudan Ãœniversitesi’nden Dr. Qing Li, “Burun ÅŸeklimizin doÄŸal seçilim tarafından belirlendiÄŸi uzun zamandır speküle ediliyor; burunlarımız nefes aldığımız havanın sıcaklığını ve nemini düzenlememize yardımcı olabilir, bu nedenle farklı ÅŸekilli burunlar atalarımızın yaÅŸadığı farklı iklimlere daha uygun olabilir” dedi. “Burada tanımladığımız genin, atalarımızın Afrika’dan çıkarken soÄŸuk iklimlere adapte olmalarına yardımcı olmak için Neandertallerden miras alınmış olabileceÄŸini düşünüyoruz” dedi.
Åžiddetli COVID-19
AraÅŸtırmacılar, insan genomunun 23 çift kromozomundan üçüncüsü olan kromozom 3’teki bir segmentteki mutasyonların, insanların COVID-19’un daha ÅŸiddetli bir formuna yakalanmalarına yatkınlık getirebileceÄŸini buldular. Bu genomik segment, Neandertallerden miras alınmıştır.
BronzlaÅŸmada zorlanma
Max Planck Enstitüsü Ä°nsan Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nde çalışan bilim adamları, 2017 yılında Neandertal alellerini – genlerin varyant formlarını – saç ve ten tonlarına katkıda bulunduklarını belirlediler. “Neandertal soyundan gelen bireyler daha açık veya daha koyu ten tonlarına eÄŸilimli olabilir, bazılarında daha açık ten tonlarına baÄŸlı aleller olabilir ve bu da daha düşük güneÅŸ ışığı yoÄŸunluÄŸuna sahip bölgelerde UV ışığına karşı artan direnç saÄŸlamış olabilir” dedi.
AraÅŸtırmalar, Neandertal DNA’sının insan fizyolojisi ve davranışı üzerinde önemli bir etkiye sahip olduÄŸunu gösteriyor. Bu özelliklerden bazıları olumlu, bazıları ise olumsuz olabilir. Ancak, Neandertal DNA’sının insan evriminde oynadığı önemli rolü daha iyi anlamak için daha fazla araÅŸtırma yapılması gerekiyor.
Kaynak: New York Post – Tracy Swartz
