“Koyun Sürüsü Değiliz”: Türkiye’de Liselilerden Proje Okul Uygulamasına Karşı Tarihi Protesto

Türkiye’nin dört bir yanından gelen lise öğrencileri, Milli Eğitim Bakanlığı’nın “proje okul” uygulaması çerçevesinde aldığı öğretmen atama kararlarını protesto etmek için sokaklara döküldü. DW Türkçe’nin 12 Nisan 2025 tarihli kapsamlı haberine göre; İstanbul’dan Ankara’ya, İzmir’den Mersin’e kadar çok sayıda şehirde öğrenciler dersleri boykot etti, okul bahçelerinde ve meydanlarda oturma eylemleri düzenledi. Protestolar yalnızca öğrencilerle sınırlı kalmadı; veliler, mezunlar ve üniversite öğrencileri de liselilere destek verdi.

Bakanlığın Kararı Krizin Fitilini Ateşledi

Tepkilerin odağında, Milli Eğitim Bakanlığı’nın 8 Nisan’da açıkladığı “2025 yılı Özel Program ve Proje Uygulayan Eğitim Kurumlarına Öğretmen Atama ve Yönetici Görevlendirme” sonuçları yer alıyor. Karara göre, aralarında Kadıköy Anadolu Lisesi, Kabataş Erkek Lisesi, Pertevniyal, Vefa Lisesi, Şişli Anadolu Lisesi, Ankara Gazi Anadolu Lisesi, İzmir Atatürk Lisesi ve Çanakkale Fen Lisesi gibi köklü ve başarılarıyla bilinen liselerde görev yapan çok sayıda öğretmen, kendi istekleri dışında görevden alındı ve “norm fazlası” olarak sınıflandırıldı.

Öğrenciler, bu keyfi rotasyon kararlarının okulların kültürel kimliğini hedef aldığını, eğitimde kaliteyi düşürdüğünü ve öğretmenlerin ideolojik saiklerle tasfiye edildiğini öne sürüyor.

“Öğretmenime Dokunma”: Meydanlara Taşan Tepki

Kararın ardından öğrencilerin düzenlediği protestolar, okul bahçelerinden meydanlara taştı. İstanbul Beşiktaş Meydanı’nda bir araya gelen yüzlerce lise öğrencisi “Öğretmenime dokunma”, “Projeniz değiliz”, “Öğretmen siyasetin esiri değildir” ve “Liselileri MESEM’de öldürmeseydiniz daha kalabalık olurduk” yazılı dövizlerle Bakan Yusuf Tekin’i istifaya çağırdı.

Alanda konuşan öğrenciler, Milli Eğitim Bakanı Tekin’in “Bu protestolar politik manipülasyon” açıklamasına da yanıt verdi. Öğrenciler adına yapılan açıklamada, “Yusuf Tekin, öğretmenlerin ve öğrencilerin haklarını savunmaktan uzak, nitelikli eğitimi baltalayan bir bakan. Onun ve benzerlerinin gözümüzde hiçbir meşruiyeti kalmamıştır” denildi.

“Bu Bir Kültürel Yıkım Politikasıdır”

Kadıköy Anadolu Lisesi mezunları adına konuşan Avukat Uğur Can Demirci, uygulamayı yalnızca idari bir karar olarak değil, aynı zamanda “okulların kültürel birikimine yönelik bir yıkım çalışması” olarak tanımladı. Demirci, “Mezunlar arası dayanışmayı, abilik-abla­lık ilişkilerini, okul kültürünü hedef alıyorlar. Bu yapılar ortadan kaldırıldığında öğrenciler, istenilen ideolojik yönlendirmeye açık hale getiriliyor” diyerek, eğitim politikalarının uzun vadeli tehlikelerine dikkat çekti.

DW Türkçe’ye konuşan emekli bir öğretmen ise uygulamanın daha önceki yıllarda da farklı biçimlerde sürdüğünü ancak bu kez çok daha açık ve saldırgan bir şekilde yürütüldüğünü belirtti: “Eğer bir ülkeyi çökertmek istiyorsanız eğitim sistemine bomba koyarsınız. Şu anda yapılan da tam olarak bu.”

“Kriter Yok, Liyakat Yok, Keyfiyet Çok”

Proje okul statüsündeki kurumlarda görev yapan öğretmenler de sürecin keyfi yürütüldüğünü savunuyor. Şişli Anadolu Lisesi’nden bir öğretmen, 10 tercih yapmasına rağmen hiçbirine atanmadığını, buna karşın kendi okulundaki kadronun boş olduğunu, ancak buna bile yerleştirilmediğini ifade etti. Aynı okuldan başka bir öğretmen ise sınavla atandığı okula, puanı dikkate alınmaksızın yeniden atanmadığını belirtti.

DW Türkçe’ye konuşan öğretmenler, yerlerine atanan kişilerin genellikle iktidar yanlısı sendikalara üye olduğunu ya da sendikasız olduğunu söyleyerek, “Bu atamalarla eğitimde ideolojik kadrolaşma mı amaçlanıyor?” sorusunu gündeme getirdi. Bu tarz bir uygulamanın Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez görüldüğü vurgulandı.

Eğitim Sen: “Liyakat İlkesine Aykırı”

Eğitim Sen Ankara 2 Nolu Şube’den yapılan açıklamada, öğretmen atamalarının kıdem, hizmet puanı ya da mesleki yeterlilik dikkate alınmadan yapılmasının “liyakat ilkesini” zedelediği belirtildi. Sendika yetkilileri, proje okullarına yönelik rotasyon uygulamasına başından beri karşı çıktıklarını, ancak taleplerinin yanıtsız kaldığını söyledi. Eğitim Sen, öğretmenlere destek olmak amacıyla her gün saat 17.00’de yarım saatlik sembolik nöbet tutacaklarını açıkladı.

“Bir Olmazsak Hiç Oluruz”

Öğrencilerin ve öğretmenlerin ortak vurgusu: Birlikte direnmek. Kadıköy’de protestoya katılan bir vatandaş DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, “Buna karşı koyacak tek güç birleşmektir. Görüş farkı gözetmeden büyük bir duvar örmeliyiz” ifadelerini kullandı.

Bir başka protestocu ise meselenin yalnızca öğretmen atamaları olmadığını, bunun daha büyük bir ideolojik dönüşümün parçası olduğunu ileri sürdü: “Bilimsel temelli okulları yok ederek yerine düşünmeyen, çağdaşlıktan uzak okullar yerleştirmek istiyorlar. Amaç bu.”


Kaynak:

DW Türkçe. “Liseliler ayakta: Proje okul uygulamasına karşı öğrencilerden tepki.” 12 Nisan 2025.

Tam metin: https://www.dw.com/tr/liseliler-ayakta-proje-okul-uygulamas%C4%B1na-kar%C5%9F%C4%B1-%C3%B6%C4%9Frencilerden-tepki/a-68801944