Türkiye’de derinleşen ekonomik kriz ve artan gelir adaletsizliği, temel ihtiyaç maddelerinin bile ulaşılamaz hale gelmesine neden oluyor. CHP Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen’in kömür esnafını ziyaretinde ortaya çıkan tablo, halkın giderek kötüleşen alım gücünü ve sosyal eşitsizliği bir kez daha gözler önüne serdi. Eskiden tonlarla satılan kömür, artık küçük torbalara bölünerek veresiye yazılmak zorunda kalınıyor.
“Kömürü Torbayla Almak Zorunda Kalan Halk”
Başevirgen’in dinlediği 25 yıllık kömürcü, kömür satışlarının geldiği durumu şu sözlerle özetliyor:
“Eskiden 1 ton, 500 kilo kömür alan müşterilerim vardı. Şimdi ‘10 kiloluk kömür var mı’ diye soranlar oluyor. Para yok. Günde beş kişi geliyorsa üçü veresiye istiyor. Bir tır kömür alıyorum, hesaplara bakıyorum, kömür bitmiş ama parasının yarısını bile toplayamamışım. İki senelik kazancım defterlere yazılıyor, ama parayı alamıyorum. İnsanlar ödeyemiyor, çünkü yetişemiyor.”
Bir diğer kömür satıcısı ise artan maliyetlerin ve alım gücündeki düşüşün çarpıcı bir özetiyle durumu açıklıyor:
“Mazot fiyatları bile sattığımız 5 torba kömürü yerine ulaştırmayı karşılamıyor. Eskiden veresiye olurdu ama insanlar yine de tonla alabiliyordu. Şimdi 3 torba, 5 torba anca gidiyor. Bugün bir müşteri 10 torba kömür alırsa seviniyoruz. Çünkü bu artık nadir bir durum.”
Kömür Fiyatları Ateş Pahası
Doğal gaz zammıyla ısınmada kömüre yönelen vatandaş, 2023 yılında ton fiyatı 4 bin 500 lira olan kömürü bu yıl 7 bin liraya almak zorunda. Esnaf, müşterilerin yüksek fiyatları duyduğunda şaşkınlıkla kendilerini sorguladıklarını anlatıyor:
“4 torba kömür alıyor, 700 lira diyorum, ‘Yanlış mı hesapladım?’ diyor. Fiyatlar bu kadar yüksek. İnsanların gelirleri en temel ihtiyacı olan ısınmayı bile karşılamaktan uzak.”
Gelir Adaletsizliği Isınmayı Lükse Dönüştürdü
Türkiye’deki gelir adaletsizliği, sadece kömür esnafını değil, dar gelirli milyonlarca vatandaşı da derinden etkiliyor. Kömür satışı yapan esnafın anlattıkları, ülke genelinde halkın nasıl bir geçim savaşı verdiğinin mikro bir örneği. Artan kömür fiyatları ve düşen alım gücü, vatandaşları birkaç kilo kömürü bile veresiye almak zorunda bırakıyor.
Kömür satıcıları, özellikle emeklilerin ve dar gelirlilerin alım gücünün tamamen eridiğine dikkat çekiyor. Esnaflardan biri, “Emekliye hiçbir şey verilmedi, satışlar iyice durdu. Ortalama bir emekli maaşıyla kömür almak artık hayal. İnsanlar bu koşullarda nasıl ısınacak?” diye soruyor.
Gelir Dağılımındaki Uçurum Büyüyor
Son yıllarda enflasyonun ve temel ihtiyaç maddelerindeki artışın dar gelirliyi ezdiği, gelir dağılımındaki adaletsizliğin uçurumu derinleştirdiği bir ortamda, kömür satışlarındaki düşüş aslında geniş bir toplumsal krizin habercisi. Bir yanda doğalgaz zamlarıyla yüzleşen halk, diğer yanda ise artan kömür fiyatlarıyla temel ısınma ihtiyaçlarını karşılayamaz durumda.
Başevirgen’in araştırması, toplumun gelir düzeyi ve yaşam standartları arasındaki uçurumu gözler önüne seriyor. Veresiye defterlerinde biriken borçlar, sadece kömür esnafının değil, tüm dar gelirli kesimlerin çaresizliğini yansıtıyor.
Sonuç: Toplum Daha Fazla Adalet İstiyor
Kömür satışlarının tonlardan küçük torbalara düşmesi, ülkenin ekonomik gidişatına dair güçlü bir metafor haline gelmiş durumda. Gelir adaletsizliğini artıran ekonomik politikalar, halkı en temel ihtiyaçlarından mahrum bırakıyor. Bu tablo, yalnızca esnafın değil, aynı zamanda toplumun tüm kesimlerinin ortak bir adalet ve çözüm talebiyle birleşmesi gerektiğini gösteriyor.
- NHY / ANKA Haber Ajansı
