İklim hedefleri konusunda Türkiye’ye “zayıf” not

Dünyada en yüksek emisyona sahip, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 57 ülke ve Avrupa Birliği’nin (AB) iklim değişikliği konusundaki performanslarının değerlendirildiği İklim Değişikliği Performans Endeksi 2021 (CCPI) bugün yayınlandı. Küresel ölçekte emisyonların yüzde 90’ını oluşturan ülkelerin değerlendirildiği endekste Türkiye bu yıl 42’inci sırada yer aldı. Endekste, “Muazzam yenilenebilir enerji potansiyeli ve mevcut trendler sayesinde, ülkenin hiçbir iklim politikası veya hedefi olmamasına rağmen Türkiye bir önceki yıla göre sıralamasını biraz iyileştirdi ve altı sıra yükseldi” ifadelerine yer verildi.

Türkiye’nin Sera Gazı Emisyonları ve Enerji Kullanımı kategorilerindeki puanı “zayıf,” iklim uzmanları tarafından İklim Politikası performansı için verilen puanı ise “çok zayıf” olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar, yenilenebilir enerji alanındaki olumlu gidişatın ise büyük ölçüde hidroelektrik santrallerden kaynaklandığını belirtiyor.

Türkiye’ye Paris Anlaşması hatırlatması

Avrupa İklim Eylem Ağı (CAN Europe) Türkiye İklim ve Enerji Politikaları Koordinatörü Özlem Katısöz, endeksi “Türkiye’yi, artık Paris Anlaşması’nı onaylamaya ve mevcut halinde 2030’a kadar iki kat artış öngören emisyon azaltım hedefini (INDC) revize etmeye çağırıyoruz” sözleriyle değerlendirdi.

Karar vericilerin, iklim eyleminin topluma ve ekonomiye sağlayacağı faydaları kabul edip kesin bir kömürden çıkış taahhüdü içeren, enerji verimliliğini artıran ve yenilenebilir enerjiye dayalı bir gelecek inşa eden etkili bir enerji dönüşümü stratejisi geliştirmesi gerektiğini belirten Katısöz, “Türkiye, güneş ve rüzgârdan elektrik üretiminin iletim-dağıtım sistemine ek yatırım yapmadan kolayca ikiye katlanabileceği, küçük bir yatırımla ise üç katına çıkarılabileceği büyük bir potansiyele sahip. Buna karşın, kömür hala ulusal enerji politikasının merkezinde duruyor” diye konuştu.

AB 22‘inci sıradan 16’ıncı sıraya yükseldi

CCPI’ye göre, Avrupa Birliği’nin iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında kaydettiği ilerleme ülkeler arasında homojen şekilde gerçekleşmiyor.

Endekste İskandinav ülkeleri, Portekiz ve bir bütün olarak değerlendirilen AB bloğunun performansı, diğer ülkelerle kıyaslandığında, üst sıralarda yer alıyor. Buna karşın Macaristan, Polonya ve Çek Cumhuriyeti, iklim değişikliğiyle mücadelede AB’de yaşanan ilerlemenin aksine bir çizgi izliyor.

Genel sıralamada AB, daha etkin iklim politikaları sayesinde geçen yıl bulunduğu 22’nci sıradan bu yıl 16’ncı sıraya yükseldi.

“AB dönüm noktasında”

Endeksi hazırlayan Germanwatch örgütünde görev yapan ve CCPI’nin yazarları arasında yer alan Jan Burck, Güncel İklim Değişikliği Performans Endeksi’nin, AB’nin dönüm noktasında bulunduğunu gözler önüne serdiğini söyledi.

Burck “AB, küresel ısınmayı 1,5  derece ile sınırlama hedefiyle uyumlu şekilde 2030 için iddialı bir iklim hedefi belirleyerek ve Yeşil Mutabakat’ın etkin şekilde uygulanmasını ve geliştirilmesini sağlayarak, koronavirüs krizi sonrasında verilen yeşil kurtarma önlemleri uyarınca küresel iklimin korunmasında bir rol model olabilir” diye konuştu.

Ancak Burck, yeşil toparlanma yerine ‘yeşil göz boyama’ (greenwashing) yoluna gidilmesi ve Yeşil Mutabakat’ın hedef ve araçlarının yetersiz şekilde uygulanması durumunda, bir “tökezlenme” yaşanabileceği uyarısında bulundu.

G20’ler alt sıralarda kaldı

Endekste yüksek puan alan G20 ülkeleri arasında İngiltere, Hindistan ve AB bulunuyor. Bunun yanı sıra G20 ülkelerinin büyük bölümü Endeksin alt sıralarında yer aldı. ABD 61, Suudi Arabistan 60, Kanada 58, Avustralya 54, Güney Kore 53 ve Rusya 52’inci sırada bulunuyor.

CCPI’nın 2021 versiyonu, koronavirüs krizi öncesinde atmosfere yayılan emisyonları analiz ettiği için krizin tetiklediği olağandışı emisyon azaltımını yansıtmıyor.

DW/TY,JD