Kuraklık ve kontrolsüz yer altı suyu kullanımı, Konya Kapalı Havzası’nda yalnızca obrukları değil, sanayi bölgelerine kadar uzanan yüzey yarıkları ve yılda 10 santimetreye varan düşey çökmeleri tetiklerken, uzmanlar sürecin yapısal ve kalıcı bir çevre krizine dönüştüğü uyarısında bulunuyor.
Aktif Bir Çöküntü Havzası
Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Şükrü Arslan, uydu verileriyle yapılan ölçümlerin Konya Kapalı Havzası’nda bazı bölgelerde yılda 10 santimetreye ulaşan çökmelere işaret ettiğini söyledi. Arslan, havzanın jeolojik olarak bir çöküntü havzası olduğunu vurgulayarak, “Bu yalnızca geçici bir sorun değil; Konya Havzası hâlâ aktif biçimde çökmeye devam ediyor” dedi.
Uzmanlara göre kuraklıkla birlikte yer altı su seviyesinin hızla düşmesi, zeminin taşıma kapasitesini zayıflatıyor; bu durum yalnızca obruklarla sınırlı kalmayıp geniş alanlara yayılan yüzey deformasyonlarına yol açıyor.
Sanayi Bölgelerine Kadar Ulaşan Yarıklar
Arslan, daha önce ağırlıklı olarak kırsal alanlar ve meralarda gözlenen yüzey yarıklarının son yıllarda Konya’nın merkez ilçelerine kadar yayıldığını belirtti. Özellikle sanayi bölgelerinde ortaya çıkan yarıkların, fabrika yapılarında ciddi hasarlara neden olduğunu kaydeden Arslan, Karatay ilçesinde farklı noktalarda yarılmaların tespit edildiğini, bu durumun yapıların statik dengesini bozduğunu ifade etti.
Jeoloji mühendislerine göre bu tür yarıklar, plansız yapılaşma ve yer altı suyu kullanımına dayalı tarımsal üretim modeli sürdükçe artma eğilimi gösterecek.
Yapısal Bir Çevre ve Planlama Sorunu
Uzmanlar, Konya Havzası’ndaki çökmenin yalnızca doğal bir süreç olarak ele alınamayacağını, su politikaları, tarımsal üretim biçimi ve kentleşme tercihlerinin bu tabloyu derinleştirdiğini vurguluyor. Yüzey deformasyonlarının altyapı, sanayi ve yerleşim alanları açısından orta ve uzun vadede ciddi riskler barındırdığına dikkat çekilirken, havza ölçeğinde bütüncül bir yer altı suyu yönetimi ve arazi kullanım planlamasının zorunlu olduğu belirtiliyor.
Aksi halde, Konya Kapalı Havzası’nda yaşanan bu “sessiz çöküşün”, ekonomik kayıpların yanı sıra kalıcı mekânsal ve çevresel tahribata yol açacağı uyarısı yapılıyor.
- NHY / Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şubesi açıklamaları
