Anaerkil bir toplum, Minangkabau kadınlarının gücü

20 Eylül 2023

Dünyada anaerkil toplumlar nadir görülürken, Endonezya’nın Batı Sumatra bölgesindeki Minangkabau etnik grubu, bu benzersiz yapının bir örneğini sunuyor. Minangkabau kadınları, hem İslam’ın hem de geleneksel kültürün etkisi altında, toplumun liderleri ve mirasçıları olarak öne çıkıyorlar.

Minangkabau toplumu, 12. yüzyılda Koto Batu krallığının kurucusu Maharajo Dirajo’nun ölümünden sonra anaerkil bir yapıya evrildi. Dirajo’nun üç karısından üç küçük oğlu vardı. İlk karısı Puti Indo Jalito, çocukların bakımını ve krallık yönetimini üstlenerek anaerkil toplumun temellerini atmıştır.

Minangkabau kadınları, miras hakkına sahiptirler. Çocuklar annelerinin soyadını alır ve evliliklerde erkekler eşlerinin evine taşınır, misafir olarak kabul edilirler. Ev halkının ve mülkiyetinin idaresi yaşlı kadınların sorumluluğundadır. Toprak mülkiyeti ve akrabalık ilişkileri gibi önemli konularda söz sahibi olanlar genellikle kadınlardır ve anlaşmazlıkların çözülmesi, evliliklerin düzenlenmesi ve törensel olaylar gibi alanlarda önemli roller üstlenirler.

Minangkabau toplumu, dinler tarihi açısından da ilgi çekicidir. Başlangıçta animist inançlara sahip olan Minanglar, zamanla Hindistan’dan gelen Hinduizm ve Budizm’in etkisi altına girmişlerdir. Ancak anaerkil kültürlerine rağmen, Minanglar aynı zamanda İslam’ı benimsemişlerdir. Bu nedenle Minangkabau kadınları, geleneksel ve İslami kurallara uygun bir yaşam sürmek zorundadırlar.

Minangkabau düğünleri, bu karmaşık kültürün bir yansımasıdır. Düğün gününde damat, gelinin evine getirilir ve İslam’a uygun şekilde nikahları kıyılır. Geleneksel müzik eşliğinde kadınlar ve erkekler dans eder ve gelin ailesi geleneksel kıyafetler içinde gelinin ailesine hediyelerle gelir. Başlık parası, damadın eğitim ve meslek durumuna göre belirlenir.

Minangkabau kadınları evlendiklerinde sosyal ve ekonomik ayrıcalıklar kazanırlar, ancak bu erkeklerin ezildiği anlamına gelmez. Minangkabau toplumu, eşitlikçi bir yaklaşıma sahiptir. Kadınlar ve erkekler farklı roller üstlenerek topluma katkıda bulunurlar. Kadınlar ev işleri ve tarım ile ilgilenirken, erkekler ticaret, eğitim ve siyaset gibi farklı alanlarda faaliyet gösterirler.

Minangkabau kültürü, Endonezya’nın zengin ve çeşitli kültürel mirasının önemli bir parçasını oluşturur. Minangkabau insanları, geniş teraslı tarlalarda pirinç, tütün, tarçın, meyve ve sebze yetiştirirler. Ayrıca ahşap oyma, metal işleme ve dokuma gibi geleneksel zanaatları sürdürürler. Minangkabau dili, Malaycaya yakın bir dil olup, Avustronezya dil ailesine aittir.

NHY/ BBC Türkçe – Rathina Sankari