Van Gogh’un en ünlü tablosu hakkında yeni iddia: Eyfel Kulesi’nin açılışından esinlendi

Hollandalı ressam Van Gogh’un en ünlü eserlerinden Yıldızlı Gece’de neyi anlattığına dair yeni bir iddia ortaya atıldı. Sanat tarihçisi Prof. James Hall, Van Gogh’un tabloda, Eyfel Kulesi için 1889 yılında yapılan görkemli açılıştan esinlendiÄŸi teorisini ortaya attı.

Van Gogh’un en ünlü eseri sayılan Yıldızlı Gece’deki esin kaynağı yıllardır sanat tarihçilerinin kafasını kurcalıyor. Hollandalı ressam bu tabloyu, Fransa’nın güneyindeki Saint-Rémy’de bulunan akıl hastanesinde çizmiÅŸti. Van Gogh’un odasının baktığı manzarayı betimlediÄŸi, bir selvi aÄŸacının arkasından kasabanın görüldüğü tabloda, gökyüzünde girdaba benzeyen yıldızların “halüsinasyon etkisi” olduÄŸu veya soyutlama denemesi içerdiÄŸi gibi teoriler ortaya atılmıştı.

Prof. Hall ise Van Gogh’un bu tabloya, Eyfel Kulesi’nin Expo 1889’daki (Exposition Universelle) görkemli açılışından kısa süre sonra, Haziran 1889’da baÅŸladığını söyledi. Eyfel Kulesi’nin gece yarısı ışıklı ve havai fiÅŸekli bir ÅŸovla açıldığını, bu gösterinin o dönem çok büyük ses getirdiÄŸini belirten Hall, Hollandalı ressamın selvi aÄŸacını kule, yıldızları da açılıştaki ÅŸov olarak gördüğünü sürdü.

“Kırsal ve kozmik karşıtlığı”

Eskiden sanat eleÅŸtirmenliÄŸini yaptığı The Guardian gazetesine konuÅŸan Hall, “Van Gogh için selvi aÄŸacı, serginin ana unsuru olan Eyfel Kulesi’nin doÄŸal bir alternatifi Yıldızlı gece, serginin açılışını imleyen ışık gösterisinin kırsal ve kozmik bir karşılığı” dedi.

“Antik Mısır” benzetmesi

Hall, ressamın Haziran 1889’da kardeÅŸi Theo’ya yazdığı bir mektuba da iÅŸaret etti. Van Gogh bu mektupta, “Selviler hâlâ aklımı kurcalıyor. Onlarla ayçiçekleri serisi gibi bir ÅŸey yapmak istiyorum çünkü kimse, onları henüz benim gördüğüm gibi resmetmedi. Tıpkı bir Mısır obeliski (dikilitaÅŸ) gibi, çizgileri ve oranları açısından güzeller” demiÅŸti.

Sanat tarihçisi Hall ise “Eyfel Kulesi abartılı bir biçimde, Fransa’nın teknolojik gücünün bir simgesi olarak ve piramitlerden bile daha etkileyiciymiÅŸ gibi pazarlanmıştı. Van Gogh antik Mısır’ı idealize ediyordu ve selvi aÄŸacının bir obelisk gibi güzel ve iyi orantılı olduÄŸunu düşünüyordu” yorumunu yaptı.

“Selvi, Eyfel gibi hakim”

Hall’un bu iddiasını içeren ve Burlington isimli akademik derginin nisan sayısında yayımlanacak olan makalesinde, “Van Gogh’un Yıldızlı Gece’si, doÄŸanın ve tarihin, Eyfel Kulesi’nin Mısırlıları geride bırakmak isteyen Eyfel’in abartılı metal canavarlığına bir yanıtı. Obeliske benzeyen selvi, Saint-Rémy’ye ve kilisesinin çan kulesinin tepe noktasına hâkim. Tıpkı 300 metrelik Eyfel kulesinin Paris’e hakim olması gibi” ifadelerini kullandı.

Ä°ngiliz sanat tarihçisi, Van Gogh’un selvi aÄŸaçları serisinde, aÄŸaçların gövdelerini ve ayaklarını, Eyfel kulesinin yerden yükseldiÄŸi açılara bezeten ÅŸekilde konumlandırdığını da iddia etti.