TV ve yazılı basın gibi geleneksel medya tüketimi düşüyor…

14 Haziran 2023

Dijital Haber Raporu 2023: Gazetecilerden çok TikTok, Instagram ve Snapchat gibi ağlardaki fenomen ve influencerlar haber kaynağı olarak görülüyor

Oxford Üniversitesi ve Reuters Enstitüsü tarafından hazırlanan 2023 Dijital Haber Raporu, dünyada haber tüketim alışkanlıklarında yaşanan değişimleri ortaya koyuyor. Rapora göre, insanların haberlere ilgisi son altı yılda yüzde 25 oranında azaldı. Ayrıca, geleneksel medya organlarına olan güven de düşmeye devam ediyor. Bu durumda, haber kaynağı olarak sosyal medya platformları öne çıkıyor. Ancak bu platformlarda da gazetecilerden çok fenomen ve influencerlar tercih ediliyor.

Raporda, dünyanın yüzde 48’inin haberlerle ‘çok veya aşırı’ ilgilendikleri belirtiliyor. Bu oran 2017 yılında yüzde 63 idi. Bu düşüşün nedenleri arasında, haberlerin iç karartıcı olması, haber kaynaklarının güvenilirliğinin azalması ve haberlere erişimin kolaylaşması sayılıyor. Rapora göre, insanlar artık haberlere bir internet sitesi veya uygulamayla değil, sosyal medya aracılığıyla ulaşıyor.

Sosyal medya platformları arasında da bir değişim yaşanıyor. Facebook’un haberler üzerindeki etkisi azalırken, YouTube, Instagram ve TikTok gibi platformlar yükselişte. Özellikle TikTok gibi video bazlı sosyal medya platformları gençler arasında popüler oluyor. Rapora göre, 18-24 yaş grubundakilerin yüzde 44’ü TikTok’u kullanıyor ve yüzde 20’si buradan haber alıyor.

Ancak bu platformlarda da gazetecilerden çok fenomen ve influencerlar haber kaynağı olarak görülüyor. Raporda, ankete katılanların gazetecilerden çok TikTok, Instagram ve Snapchat gibi ağlardaki fenomen ve influencerları haber kaynağı olarak gördükleri belirtiliyor. Twitter ve Facebook gibi platformlarda ise haber kaynağı olarak medya organlarının ve gazetecilerin dikkate alındığı aktarılıyor.

Bu durumun yanlış bilgi ve dezenformasyon riskini artırdığı da raporda vurgulanıyor. Ankete katılanların yüzde 56’sı internette hangi haberlerin gerçek, hangilerinin sahte olduğunu tespit etme konusunda endişe duyduğunu söylüyor. Haberlere güven konusunda ise Finlandiya yüzde 69 ile en yüksek genel güven düzeyine sahip ülke olmaya devam ederken, Türkiye‘de bu oran yüzde 35 seviyesinde.

Raporda Türkiye ile ilgili olarak da medyanın büyük kısmının hükümet kontrolü altında olduğu, eleştirel seslerin dijital ve sosyal medyada da kısıtlandığından söz ediliyor. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün (RSF) hükümetin “internette neredeyse sistematik sansür” politikası izlediği tespitine yer verilen raporda Türkiye’nin dünya basın özgürlüğü endeksinde 180 ülke arasında 165’inci sırada yer aldığı hatırlatılıyor.

Dijital Haber Raporu 2023, dünyada haber tüketim alışkanlıklarının nasıl değiştiğini ve bunun gazetecilik üzerindeki etkilerini göstermesi açısından önemli bir kaynak. Raporda, haberlerin geleceği için sosyal medya platformlarının sorumluluklarını nasıl yerine getirecekleri, gazetecilerin nasıl güven kazanacakları ve haber üreticilerinin nasıl gelir elde edecekleri gibi sorulara da cevap aranıyor.

NHY/ Reuters