Türkiye’deki işletmelerde emeğin aldığı pay geriliyor

27 Aralık 2022

Türkiye’de emeğin toplam üretilen katma değerden aldığı pay yıllar içinde çok sert geriledi. 2009 yılında yüzde 48,63 olarak gerçekleşen personel maliyetinin katma değere oranı 2016’da yüzde 55’e ulaşırken sonrasında hızla geriledi. Bu oran 2021’de yüzde 37,6’ya düştü.

Türkiye İstatistik Kurumu bugün 2021 yılına ait Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistikleri’ni yayınladı. İstatistikler KOBİ’ler başta olmak üzere işletmelerde emeğin toplam gelirden aldığı payın sert düştüğünü gösterdi.

Türkiye’deki işletmelerin ürettikleri katma değerdeki artışla emek gelirindeki ilerleme aralığında büyük uçurum gerçekleştiği görüldü. Özellikle 2020’den 2021’e giden süreçte emek payı yüzde 44,2’den ve yüzde 37,6’ya geriledi.

Emeğin payı geriliyor

KOBİ girişimleri için 2009 yılında çalışan başına ortalama katma değer 15 bin TL iken, 2021 yılında bu değer 78 bin TL oldu.

Ancak personel maliyetinin katma değere oranının 2016’dan bu yana düşüş eğiliminde olduğu görüldü. Bu da emeğin üretim gelirinden aldığı payın geçen yıllar içinde çok sert gerilediği görüldü.

2009 yılında yüzde 48,63 olarak gerçekleşen personel maliyetinin katma değere oranı 2016’ya kadar yükselirken bu yılda yüzde 55’e ulaştı. Sonrasında ise bu oran yıldan yıla geriledi. 2020’de yüzde 44,2 olarak gerçekleşen oran 2021’de yüzde 37,6’ya düştü.

En yüksek katma değer orta ölçekli girişimlerde

KOBİ grupları içerisinde 2009 ve 2021 yılları için en yüksek çalışan başına katma değer sırasıyla 29 bin TL ve 173 bin TL ile orta ölçekli girişimlerde gerçekleşirken, aynı yıllar için bu değerler küçük ölçekli girişimler için sırasıyla 19 bin TL ve 86 bin TL, mikro ölçekli girişimler için ise 8 bin TL ve 28 bin TL olarak gerçekleşti.

KOBİ’lerde çalışan başına personel maliyeti 2021 yılında 40 bin TL olarak gerçekleşti. 2009 yılında KOBİ girişimleri için çalışan başına ortalama personel maliyeti 8 bin TL iken, 2021 yılında bu değer 40 bin TL oldu.

KOBİ grupları içerisinde 2009 ve 2021 yılları için en yüksek çalışan başına personel maliyeti sırasıyla 15 bin TL ve 68 bin TL ile orta ölçekli girişimlerde gerçekleşirken, aynı yıllar için bu değerler küçük ölçekli girişimler için sırasıyla 11 bin TL ve 49 bin TL, mikro ölçekli girişimler için ise 4 bin TL ve 21 bin TL olarak gerçekleşti.