Türkiye’de genç işçiler, güvencesiz çalışma koşulları, yoksulluk ve denetimsizlik nedeniyle adeta “ölümle burun buruna” çalışıyor. İş Sağlığı ve Güvenliği (İSİG) Meclisi’nin açıkladığı verilere göre, 2013-2024 yılları arasında en az 2664 genç işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Bu ölümlerin %93’ü ücretli çalışanlardan oluşurken, genç kadınlar ve göçmen işçiler en kırılgan gruplar olarak öne çıkıyor.
İşkollarına Göre Dağılım: İnşaat ve Tarım Ölümleri Dominant
- İnşaat ve Yol: 695 genç
- Tarım ve Orman: 453 genç (318 ücretli, 135 çiftçi)
- Konaklama ve Eğlence: 231 genç
- Metal ve Madencilik: 307 genç
- Taşımacılık: 178 genç
Özellikle konaklama sektöründe motokurye ölümlerinin artışı, gençlerin güvencesiz ve kayıt dışı istihdamının vahim boyutunu gözler önüne seriyor.
Ölüm Nedenleri: Önlenebilir Kazalar ve Şiddet
- Trafik/Servis Kazaları: 637 genç
- Yüksekten Düşme: 436 genç
- Ezilme/Göçük: 403 genç
- Elektrik Çarpması: 242 genç
- İntihar: 194 genç
İntihar oranlarındaki yükseklik, genç işçilerin psikolojik ve ekonomik baskı altında olduğunu gösterirken, elektrik çarpması gibi basit önlemlerle engellenebilecek kazaların sıklığı, iş güvenliği denetimlerinin yetersizliğine işaret ediyor.
Demografik Dağılım: 25 Yaş Kritik Eşik
- 18-25 yaş aralığında en fazla ölüm 25 yaş grubunda (523 kişi) kaydedildi.
- Cinsiyet Dağılımı: 230 genç kadın, 2434 genç erkek.
- Göçmen İşçiler: 280 göçmen genç hayatını kaybetti. Başta Suriyeli (142) ve Afgan (84) işçiler olmak üzere, 20 farklı ülkeden göçmen bu tabloda yer alıyor.
Sendikalılık Oranı: %3.19 ile Sembolik Düzeyde
Ölen genç işçilerin yalnızca 85’i sendikalı iken, 2579’u sendikasız çalışıyordu. Sendikalıların çoğunluğu maden (63) ve metal (10) sektörlerinde istihdam ediliyordu.
Coğrafi Yayılım: 81 İlde Ölüm, İstanbul İlk Sırada
- İstanbul: 336 ölüm
- Antalya: 116 ölüm
- İzmir ve Konya: 108-102 ölüm
- Ankara ve Gaziantep: 91-88 ölüm
Sanayi bölgeleri ve tarım havzalarındaki şehirler, ölümlerin yoğunlaştığı merkezler olarak dikkat çekiyor.
Ekonomik Kıskaç: Yoksulluk ve “Evlen, Borçlan” Çağrısı
Rapor, hükümetin **“Evlenecek Gençlerin Desteklenmesi Projesi”**ni eleştirerek, gençleri borçlandırma politikalarını hedef aldı:
- Açlık sınırı: 22 bin TL
- Ortalama kira: 20 bin 542 TL
- Genç işsizlik (geniş tanımlı): %37.3
- Ne eğitimde ne istihdamda: OECD’ye göre Türkiye’de %31.1 (kadınlarda %41.4).
İSİG Meclisi, “Gençler geleceksizlik ve güvencesizlikle mücadele ederken, ‘evlen’ çağrıları alaycı bir tutum” ifadesini kullandı.
Çözüm Çağrısı: Denetim, Sendikalaşma ve Sosyal Politikalar
Rapor, acilen alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı:
- İş güvenliği denetimlerinin artırılması ve cezaların caydırıcı hale getirilmesi.
- Sendikal örgütlenmenin önündeki engellerin kaldırılması.
- Güvenceli istihdam ve asgari ücretin insanca yaşam standardına yükseltilmesi.
- Göçmen işçilerin çalışma haklarının güvence altına alınması.
İSİG Meclisi’nin verileri, Türkiye’nin genç nüfusunu “ucuz işgücü” olarak gören politikaların insani maliyetini ortaya koyuyor. Rapora göre, gençlerin geleceği ancak adil çalışma koşulları ve sosyal devlet politikalarıyla güvence altına alınabilir.
Detaylı verilere İSİG Meclisi resmi sitesi üzerinden ulaşılabilir.
