TÜİK’in bağış ve yardım bağımlılığı

26 Kasım 2023

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), son yıllarda ekonomik verileriyle tartışma konusu oluyor. Enflasyon, işsizlik, büyüme gibi kritik göstergelerde gerçekleri yansıtmadığı iddia edilen TÜİK, hükümetin istediği yönde rakamları manipüle etmekle suçlanıyor. Peki, bu kurum nasıl finanse ediliyor? TÜİK’in bütçesi ne kadar ve nereden geliyor?

TÜİK’in 2022 yılı bütçesi 1 milyar 76 milyon lira olarak belirlendi. Bu bütçenin 1 milyar 5 milyon lirası personel giderleri, 71 milyon lirası ise mal ve hizmet alımları için ayrıldı. Ancak TÜİK’in bütçesi, sadece devletten aldığı payla sınırlı değil. Kurum, aynı zamanda bağış ve yardım gelirleri de elde ediyor.

TÜİK’in 2022 yılında aldığı bağış ve yardım miktarı ise tam 1 milyar 200 milyon lira. Yani kurumun bütçesinin yüzde 111’i bağış ve yardımlardan oluşuyor. Bu da TÜİK’in neredeyse tamamen bağış ve yardım bağımlısı olduğu anlamına geliyor. Peki, bu bağış ve yardımları kimler yapıyor? TÜİK’in resmi internet sitesinde yer alan bilgilere göre, kuruma bağış ve yardım yapan kuruluşlar şunlar:

– Dünya Bankası
– Avrupa Birliği
– Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP)
– Türkiye İş Bankası
– Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)
– Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)
– Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD)
– Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV)
– Sabancı Üniversitesi
– Koç Üniversitesi

Bu kuruluşların TÜİK’e neden bağış ve yardım yaptıkları ise merak konusu. Bazıları, bu kuruluşların TÜİK’in verilerini etkilemek için para aktardıklarını iddia ediyor. Bazıları ise, bu kuruluşların TÜİK’in kapasitesini artırmak ve uluslararası standartlara uyum sağlamak için destek verdiklerini savunuyor.

TÜİK’in bağış ve yardım gelirleriyle ilgili olarak Sözcü’ye konuşan ekonomist Uğur Gürses, şunları söyledi:

“TÜİK’in bağış ve yardım gelirleri, kurumun bağımsızlığına gölge düşürüyor. Bu gelirlerin kaynağı, miktarı ve kullanım amacı şeffaf olmalı. Aksi takdirde, TÜİK’in verilerine güven sarsılır. TÜİK, sadece devlet bütçesinden finanse edilmeli ve bağış ve yardım kabul etmemeli. Bu şekilde, kurumun tarafsızlığı ve saygınlığı korunabilir.”

NHY/ Sözcü