Ay’ın yüzeyindeki bazı kayaların neden titanyumca zengin olduğu uzun zamandır bir sır olarak kalmıştır. Bu kayalar, Ay’ın oluşum süreci hakkında ipuçları verebilir, ancak nasıl oluştuğu bilinmemektedir. Şimdi, yeni bir araştırma, bu gizemli kayaların Ay’ın erken dönemlerinde yaşadığı devasa çarpışmalar sonucunda oluştuğunu ortaya koyuyor.
Araştırmacılar, Ay’ın yüzeyindeki kayaların kimyasal bileşimini analiz etmek için NASA’nın Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) adlı uzay aracından gelen verileri kullandılar. LRO, Ay’ın yüzeyini yüksek çözünürlüklü kameralar ve spektrometreler ile haritalandırıyor. Bu araçlar, kayaların yansıttığı ışığın dalga boylarını ölçerek, içerdikleri elementleri belirleyebiliyor.
Araştırmacılar, LRO verilerini kullanarak, Ay’ın yüzeyindeki titanyumca zengin kayaların dağılımını gösteren bir harita oluşturdular. Bu haritaya göre, bu kayalar, Ay’ın yüzeyinin yaklaşık yüzde 1’ini kaplıyor ve genellikle büyük kraterlerin yakınında bulunuyor. Bu da, bu kayaların krater oluşumuna bağlı olduğunu düşündürüyor.
Araştırmacılar, bu hipotezi test etmek için bilgisayar simülasyonları yaptılar. Simülasyonlarda, Ay’a çeşitli boyutlarda ve hızlarda göktaşları çarptırıldı. Sonuçlar, büyük ve hızlı göktaşlarının çarpması sonucunda, Ay’ın derinliklerindeki titanyumca zengin malzemenin yüzeye fırlatıldığını gösterdi. Bu malzeme, daha sonra soğuyarak titanyumca zengin kayaları oluşturdu.
Araştırmacılar, bu bulguların, Ay’ın oluşum tarihi hakkında yeni bilgiler sağladığını söylüyorlar. Ay’ın, yaklaşık 4.5 milyar yıl önce Dünya’ya çarpan Mars büyüklüğündeki bir göktaşı olan Theia’nın parçalarından oluştuğu düşünülüyor. Bu çarpışma sonucunda, Dünya’nın ve Theia’nın bazı parçaları birleşerek Ay’ı oluşturdu. Ancak, bu parçaların nasıl karıştığı ve hangi elementlerin hangi katmanlarda yer aldığı tam olarak bilinmiyor.
Araştırmacılara göre, titanyumca zengin kayaların varlığı, Theia’nın titanyum bakımından zengin olduğunu ve bu elementin Ay’ın derinliklerine yerleştiğini gösteriyor. Ayrıca, bu kayaların dağılımı da, Ay’ın erken dönemlerinde çok sayıda büyük çarpışmaya maruz kaldığını ve bu çarpışmaların Ay’ın şeklini ve rotasyonunu etkilediğini gösteriyor.
Bu araştırma, Ay’ın gizemli geçmişini aydınlatmaya yardımcı olabilir. Aynı zamanda, Ay’ın jeolojik evrimi ve iç yapısı hakkında daha fazla bilgi edinmek için daha fazla veri toplamak gerektiğini de vurguluyor.
