Su, hayatın kaynağı olarak bilinir. Ancak su, sadece Dünya’da değil, evrendeki pek çok yerde farklı formlarda var olabilir. Bunlardan biri de süperiyonik buz adı verilen ilginç ve egzotik bir buz türüdür. Süperiyonik buz, sadece aşırı yüksek sıcaklık ve basınç altında oluşabilen bir su formudur. Bu formda, suyun oksijen atomları katı bir kafes oluştururken, hidrojen atomları ise serbestçe hareket edebilir. Bu da süperiyonik buzu elektriksel olarak iletken hale getirir.
Süperiyonik buz, ilk kez 1988 yılında fizikçiler tarafından teorik olarak öngörülmüştü. Ancak bu formu laboratuvarda yaratmak oldukça zordu. 2019 yılında, bilim insanları nihayet süperiyonik buzu elde etmeyi başardılar. Bunun için, ince buz şeritlerini iki elmas katmanı arasına sıkıştırarak, güçlü lazerlerle ısıttılar. Böylece, Güneş’in yüzeyinden daha sıcak ve Dünya atmosferinin milyonlarca katı basınç altında süperiyonik buzu gözlemleyebildiler.
Süperiyonik buzun keşfi, sadece fizik açısından değil, aynı zamanda gezegen bilimi açısından da önemli sonuçlar doğurdu. Çünkü süperiyonik buz, Uranüs ve Neptün gibi su yönünden zengin olan gezegenlerin iç kısımlarında bulunabilir. Bu gezegenlerin manyetik alanları, Dünya’nın manyetik alanından çok farklıdır. Dünya’nın manyetik alanı, gezegenin merkezindeki demir çekirdeğinden kaynaklanır. Ancak Uranüs ve Neptün’ün manyetik alanları, gezegenin merkezinden çok uzakta ve çok kutupludur. Bu da, bu gezegenlerin iç kısımlarında süperiyonik buza benzer bir iletken malzemenin akışkan bir tabaka oluşturduğunu düşündürmektedir.
2022 yılında yayınlanan bir makalede, bilim insanları süperiyonik buza ilişkin son çalışmalarını anlattılar. Bu çalışmada, daha yüksek sıcaklık ve daha düşük basınç koşullarında süperiyonik buzu tekrar üretmeyi başardılar. Ayrıca, süperiyonik buza ait yeni bir faz keşfettiklerini belirttiler. Bu fazda, oksijen atomları daha düzensiz bir kafes yapısı oluşturuyorlar.
Süperiyonik buzun keşfi ve geliştirilmesi, evrendeki suyun gizemli formlarını anlamamızı sağlayacak. Ayrıca, Uranüs ve Neptün gibi gezegenlerin iç yapısı ve manyetizması hakkında daha fazla bilgi edinmemize yardımcı olacak. Süperiyonik buz, suyun evrensel bir molekül olduğunu gösteriyor.
- İTÜ Mezuniyetinde Rektöre Sırt Çevirdiler: Öğrencilerden Mandal’a Islıklı Protesto - 13 Temmuz 2025
- CHP’den Operasyonlara Sert Yanıt: “Geri Adım Yok, Artacak Tek Şey Oylarımızdır” - 13 Temmuz 2025
- Kamudan Dev Elektrik Harcaması: 7 Ayda 1,1 Milyar TL’lik Fatura, Aslan Payı Yine Aynı Şirketlerde - 13 Temmuz 2025
