Rapor: Türkiye’de hâlâ 133 kilometrekarelik mayınlı alan var

15 Kasım 2023

Türkiye, mayınlarla mücadele etmeye devam ediyor. Ancak son rapora göre, Türkiye’de hâlâ 133 kilometrekarelik bir alan mayınlarla kaplı. Bu da Türkiye’yi dünyanın mayın açısından en tehlikeli ülkelerinden biri yapıyor. Peki, Türkiye mayın temizliği konusunda ne kadar başarılı? Mayınlar neden hâlâ bir tehdit oluşturuyor? Ve mayın mağdurları için ne yapılıyor?

Türkiye, 1997 yılında imzaladığı Ottawa Anlaşması ile mayın kullanımını, üretimini ve stoklamasını yasaklayan ülkeler arasına katıldı. Anlaşma gereği, Türkiye 2014 yılına kadar tüm mayınlı alanları temizlemeyi taahhüt etti. Ancak bu süre içinde Türkiye, sadece 3 bin 500 hektarlık bir alanı temizleyebildi. Bu da Türkiye’nin taahhüdünü yerine getiremediği anlamına geliyor.

Türkiye’nin mayın temizliği konusunda karşılaştığı en büyük zorluk, mayınların yerlerinin tam olarak bilinmemesi. Türkiye’de mayınlar, özellikle Suriye, Irak ve İran sınırlarında, terörle mücadele kapsamında döşenmiş. Ancak bu mayınların haritaları ya eksik ya da kayıp. Bu da mayın temizliğini hem zorlaştırıyor hem de tehlikeli hale getiriyor.

Mayın temizliği için Türkiye, hem kendi imkânlarını hem de uluslararası yardımı kullanıyor. Türkiye, son yıllarda mayın tespit ve imha teknolojisini geliştirmeye çalıştı. Örneğin, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), yerli üretim olan ANKA insansız hava aracını (İHA) mayın tespitinde kullanmaya başladı. Ayrıca, Türkiye, Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB) ve NATO gibi kuruluşlardan da destek alıyor.

Türkiye’nin mayın temizliği çalışmalarının bir diğer boyutu da mayın mağdurları. Türkiye’de resmi verilere göre, 1956 yılından bu yana 6 bin 360 kişi mayın patlamalarında hayatını kaybetti. 10 bin 600 kişi de yaralandı. Bu mağdurların çoğu sivillerden oluşuyor. Mayın mağdurları için Türkiye, hem tazminat hem de rehabilitasyon hizmetleri sunuyor. Ancak bu hizmetlerin yeterli olmadığı eleştirileri de var.

Türkiye’nin mayın sorunu, hem güvenlik hem de insan hakları açısından önemli bir konu. Türkiye, hem uluslararası anlaşmalara hem de kendi vatandaşlarına karşı sorumluluklarını yerine getirmek için daha fazla çaba göstermeli. Mayın temizliği çalışmalarını hızlandırmalı, mayın mağdurlarına daha iyi destek vermeli ve mayın kullanımını tamamen ortadan kaldırmalı.