Kömür karanlığında Maraş: Termik santral projesiyle korkunç tehdit artarak devam ediyor

29 Mart 2024

Kahramanmaraş bölgesinde, Afşin-Elbistan termik santraline iki yeni ünite eklenmesi planı, çevre ve sağlık üzerindeki potansiyel etkileri nedeniyle endişe ve tartışmalara yol açmıştır. Bu plan, bölgedeki hava kirliliği ve sağlık sorunlarına dikkat çeken yaşam savunucuları tarafından eleştirilmektedir.

Afşin-Elbistan termik santrali, Türkiye’nin en büyük kömür rezervlerinden birine sahip olup, mevcut dört ünitesiyle enerji üretimi yapmaktadır. Ancak, planlanan iki yeni ünite ile birlikte, santralin toplam kapasitesi ve potansiyel çevresel etkisi artacaktır. Çevre Bakanlığı’nın verilerine göre, bölgedeki ince partikül madde seviyeleri, Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği sınır değerlerin beş katı, kaba partikül madde ise 3,6 katıdır. Bu partiküller, kanser gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen birinci grup etmenler arasında yer almaktadır.

Yerel halk ve çevre savunucuları, santralin genişletilmesinin, zaten yüksek olan hava kirliliği seviyelerini daha da artıracağı ve bölgedeki sağlık sorunlarını kötüleştireceği konusunda endişelerini dile getirmektedirler. Elbistan Sağlık Grup Başkanlığı’nın kayıtlarına göre, Afşin A Santrali’nin faaliyete geçmesinin ardından bölgedeki kanser vakaları sekiz kat artmıştır. Ayrıca, santralin salacağı partikül madde kirliliğinin Karadeniz Bölgesi’ne kadar yayılacağı ve 1900 erken ölüme neden olacağı tahmin edilmektedir.

Bu durum, sürdürülebilir enerji kaynaklarına yönelik küresel eğilimlerle çelişmektedir. Dünya genelinde, yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş ve kömür gibi fosil yakıtlardan uzaklaşma yönünde bir eğilim bulunmaktadır. Bu bağlamda, Afşin-Elbistan termik santralinin genişletilmesi planı, çevresel sürdürülebilirlik ve halk sağlığı açısından önemli soruları gündeme getirmektedir.

Afşin-Elbistan Hayatı ve Doğayı Koruma Platformu’nun bir temsilcisi olan Mehmet Dalkanat’ın ifadelerine göre, bölgede yaşayan insanlar, termik santrallerin durdurulmasıyla yıllar sonra ilk kez temiz hava solumanın keyfini çıkarmışlardır. Elbistan Ovası’nın, Türkiye’nin dördüncü büyük ovası olması ve birinci sınıf tarım arazilerinden oluşması, bu bölgenin doğal ve tarımsal değerini vurgulamaktadır.

Bu nedenle, Afşin-Elbistan termik santralinin genişletilmesi planı, hem yerel halkın yaşam kalitesi hem de bölgenin ekolojik dengesi açısından kritik bir konudur. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2 Nisan’da yapılacak olan toplantısında, bu planın geleceği ve çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) süreci ele alınacaktır. Bu toplantının sonuçları, bölgenin geleceği için belirleyici olacaktır.

NHY/ Cumhuriyet, Yeşil Gazete, Karar.com