Enerji yoksulluÄŸu, bir hanenin temel enerji hizmetlerine eriÅŸimi saÄŸlayamaması durumunu ifade eder. Bu durum, ısınma, aydınlatma, sıcak su ve piÅŸirme gibi temel ihtiyaçların karşılanamaması anlamına gelir. Dünya genelinde enerji yoksulluÄŸu, özellikle geliÅŸmekte olan ülkelerde ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Dünya Bankası’na göre, dünya genelinde yaklaşık 789 milyon insan elektrik eriÅŸiminden yoksundur.
Türkiye’de ise enerji yoksulluÄŸu giderek artan bir sorun haline gelmiÅŸtir. TÜİK verilerine göre, Türkiye’de her beÅŸ haneden biri enerji yoksulu olarak sınıflandırılmaktadır. Bu durum, özellikle kırsal bölgelerde ve düşük gelirli hanelerde daha yaygındır. Enerjiye eriÅŸim konusundaki bu eÅŸitsizlikler, toplumun geniÅŸ kesimlerini olumsuz etkileyerek, saÄŸlık, eÄŸitim ve sosyal yaÅŸam üzerinde derin izler bırakmaktadır.
Enerji yoksulluğu, ülkede bölgesel farklılıklar göstermektedir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, enerji yoksulluğu oranları diğer bölgelere göre daha yüksektir. Bu bölgelerde, hanelerin büyük bir kısmı, enerji faturalarını ödemekte zorlanmakta ve bu durum, yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Yine, kırsal alanlarda yaşayan insanların enerjiye erişim konusunda kentsel alanlara göre daha fazla zorluk yaşadığı gözlemlenmektedir.
Enerji yoksulluğunun nedenleri arasında, yüksek enerji maliyetleri, düşük gelir seviyeleri ve yetersiz enerji altyapısı sayılabilir. Yüksek enerji maliyetleri, hanelerin enerji tüketimini kısıtlamasına ve bu da yaşam kalitesinin düşmesine neden olur. Düşük gelir seviyeleri, enerji masraflarının karşılanamaması sonucunu doğururken, yetersiz enerji altyapısı ise özellikle uzak ve kırsal bölgelerde yaşayanların enerjiye erişimini zorlaştırır.
Sonuçları ise oldukça geniş kapsamlıdır. Enerji yoksulu haneler, kış aylarında yeterli ısınma sağlayamadıkları için sağlık sorunları ile karşı karşıya kalabilirler. Ayrıca, çocukların eğitim performansı düşebilir ve sosyal izolasyon artabilir.
