Dünyanın en büyük kapalı denizi olan Hazar Denizi, sularının çekilmesiyle karşı karşıya. Bu durum, denizcilik rotalarını ve bölgedeki ekonomik faaliyetleri etkilerken, iklim değişikliği de bu sorunu daha da ağırlaştırıyor.
Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan denizci Batır Yusupov, Hazar Denizi’nde Türkmenbaşı’dan Hazar kentine olan eski gemi rotasının suların çekilmesi nedeniyle kullanılamaz hale geldiğini ifade ediyor. Deniz tabanında biriken ciddi siltasyon (tortu birikimi) bu rotanın bir yıldır iptal edilmiş durumda olduğunu gösteriyor.
Hazar Denizi, Türkmenistan, Rusya, Kazakistan, Azerbaycan ve İran gibi ülkelerin sınırları içinde yer alıyor. 371 bin kilometrekarelik yüzölçümüyle Almanya’dan daha büyük olan bu deniz, ancak her geçen yıl küçülüyor. Bilim insanları, deniz seviyesindeki değişimlerin, tektonik hareketlerin ve sismik etkinliklerin yanı sıra iklim değişikliğinin de bu çekilmeye neden olduğunu belirtiyor.
Türkmen bilim insanı Nazar Mouradov, deniz seviyesindeki değişimlerin, tektonik hareketlerin ve sismik etkinliklerin yanı sıra iklim değişikliğinin de bu çekilmeye neden olduğunu açıklıyor. Özellikle nehirlerin debisinin azalması ve yağış miktarının düşmesi, Hazar Denizi’nin su seviyesini etkiliyor.
Deniz çekilmesi, sadece denizcilik rotalarını etkilemekle kalmıyor, aynı zamanda bölgedeki altyapıyı ve ekonomiyi olumsuz yönde etkiliyor. Siltasyon, kıyı bölgelerindeki tesisleri etkilerken, Hazar Denizi’nin ticaret açısından kritik öneme sahip olan limanları da bu sorundan nasibini alıyor.
Türkmenistan’ın dışişleri bakanı Raşit Meredov, Hazar Denizi’nin son 25 yılda 2 metre alçaldığını ve bu durumun endişe verici olduğunu ifade ediyor. Deniz çekilmesi, kıyıdaş ülkeler arasında işbirliği ihtiyacını da ortaya koyuyor. Ancak, bu konuda henüz yeterli düzeyde işbirliği sağlanamamış durumda.
Hazar Denizi’ndeki çevresel değişiklikler, su seviyesindeki azalma ve su sıcaklığındaki artış nedeniyle bölgedeki ekosistemleri ve hayvanları da etkiliyor. Özellikle foklar gibi deniz canlıları bu değişikliklerden olumsuz etkileniyor.
Hazar Denizi’nin çekilmesi, sadece bölgesel değil, aynı zamanda küresel çapta bir sorun olarak iklim değişikliğiyle mücadele çabalarını da vurguluyor.
