Dünyanın en büyük kapalı denizi olan Hazar Denizi, sularının çekilmesiyle karşı karşıya. Bu durum, denizcilik rotalarını ve bölgedeki ekonomik faaliyetleri etkilerken, iklim değişikliği de bu sorunu daha da ağırlaştırıyor.
Fransız haber ajansı AFP’ye konuÅŸan denizci Batır Yusupov, Hazar Denizi’nde Türkmenbaşı’dan Hazar kentine olan eski gemi rotasının suların çekilmesi nedeniyle kullanılamaz hale geldiÄŸini ifade ediyor. Deniz tabanında biriken ciddi siltasyon (tortu birikimi) bu rotanın bir yıldır iptal edilmiÅŸ durumda olduÄŸunu gösteriyor.
Hazar Denizi, Türkmenistan, Rusya, Kazakistan, Azerbaycan ve Ä°ran gibi ülkelerin sınırları içinde yer alıyor. 371 bin kilometrekarelik yüzölçümüyle Almanya’dan daha büyük olan bu deniz, ancak her geçen yıl küçülüyor. Bilim insanları, deniz seviyesindeki deÄŸiÅŸimlerin, tektonik hareketlerin ve sismik etkinliklerin yanı sıra iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin de bu çekilmeye neden olduÄŸunu belirtiyor.
Türkmen bilim insanı Nazar Mouradov, deniz seviyesindeki deÄŸiÅŸimlerin, tektonik hareketlerin ve sismik etkinliklerin yanı sıra iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin de bu çekilmeye neden olduÄŸunu açıklıyor. Özellikle nehirlerin debisinin azalması ve yağış miktarının düşmesi, Hazar Denizi’nin su seviyesini etkiliyor.
Deniz çekilmesi, sadece denizcilik rotalarını etkilemekle kalmıyor, aynı zamanda bölgedeki altyapıyı ve ekonomiyi olumsuz yönde etkiliyor. Siltasyon, kıyı bölgelerindeki tesisleri etkilerken, Hazar Denizi’nin ticaret açısından kritik öneme sahip olan limanları da bu sorundan nasibini alıyor.
Türkmenistan’ın dışiÅŸleri bakanı RaÅŸit Meredov, Hazar Denizi’nin son 25 yılda 2 metre alçaldığını ve bu durumun endiÅŸe verici olduÄŸunu ifade ediyor. Deniz çekilmesi, kıyıdaÅŸ ülkeler arasında iÅŸbirliÄŸi ihtiyacını da ortaya koyuyor. Ancak, bu konuda henüz yeterli düzeyde iÅŸbirliÄŸi saÄŸlanamamış durumda.
Hazar Denizi’ndeki çevresel deÄŸiÅŸiklikler, su seviyesindeki azalma ve su sıcaklığındaki artış nedeniyle bölgedeki ekosistemleri ve hayvanları da etkiliyor. Özellikle foklar gibi deniz canlıları bu deÄŸiÅŸikliklerden olumsuz etkileniyor.
Hazar Denizi’nin çekilmesi, sadece bölgesel deÄŸil, aynı zamanda küresel çapta bir sorun olarak iklim deÄŸiÅŸikliÄŸiyle mücadele çabalarını da vurguluyor.
