Genellikle yeşil tonlarında gözlemlenen kuzey ışıklarının pembe görüntüsü (aurora) 10 yıldır bölgeye turist götüren rehberi bile şaşırttı.
10 yıldır bölgede rehberlik yapan Markus Varik, bugüne kadar 1000’den fazla tura rehberlik ettiğini, ancak fotoğraflarını çektiği aurora’nın bugüne kadarki en güçlü pembe mor renk olduğunu söyledi.
Fotoğrafları USA Today ile paylaşan Varik, “Kuzey Işıkları, tıpkı insanlar gibi, hiçbir zaman aynı değildir” diyor ve ortaya çıkan görüntüleri ‘ruhani‘ olarak tanımlıyor.
Görüntü ruhani olsa da neyin nasıl olduğunu bilimle, hiçbir soru işaretine yer bırakmayacak şekilde açıklamak mümkün.
Aurora nedir, nasıl oluşur?
‘Doğanın ışık gösterisi’ olarak tanımlayabileceğimiz ‘aurora‘nın bir diğer adı ‘kutup ışıkları’ Kuzey Kutbu’nda oluşanlara ‘Aurora Borealis‘, Güney Kutbu’nda oluşanlara ‘Aurora Australis’ denir. Oluşma sebepleri aynı olsa da kuzey ışıkları daha popülerdir, çünkü buraya ulaşım daha kolaydır.
Popüler bilim sitesi Evrim Ağacı, aurora’ları şöyle anlatıyor:
Güneş’te sürekli patlamalar olur ve bu patlamalar sonucunda Güneş’ten uzaya parçacıklar savrulur. Güneş’te gerçekleşen ve taçküre kütle boşaltımı ya da Güneş patlaması olarak adlandırılan patlamalar, Güneş’in taçküresinde (koronasında) manyetik alan karışımları nedeniyle oluşur ve uzaya büyük kütlelerde plazma fırlatılmasına sebep olur. Bu patlamalar Güneş rüzgarlarının oluşmasını sağlar ve yüksek hızlarda uzayda yolculuk edebilen tanecikler oluşmasına sebep olur.
Bu tanecikler yani serbest elektron ve protonlar, Güneş’in dönmesi ile birlikte Güneş rüzgarları ile dünyaya doğru savrulurlar. Yüklü parçacıklar dünyanın manyetik alanı tarafından büyük ölçüde saptırılsalar da, bazı parçacıklar dünyanın atmosferine girer ve bu parçacıklar atmosferdeki gaz molekülleri ile çarpışırlar.
Yani bu muhteşem ışık gösterileri, Güneş’ten gelen yüklü taneciklerin Dünya’nın atmosferdeki oksijen ve azot gazlarının tanecikleri ile çarpışması sonunda oluşur. Dünya’nın atmosferi çoğunlukla azot ve oksijen gazlarından oluştuğu için bu moleküllerle çarpışırlar. Çarpışan taneciklerle enerji kazanan bu moleküller normal enerji düzeylerine dönerken foton yayarlar. Yayılan fotonların sayısı o kadar çoktur ki, ışık gösterisi olarak karşımıza çıkar.
Rengi ne belirliyor?
Güneş’ten gelen parçacıkların oksijen molekülleri ile çarpışması sonucunda kırmızı veya yeşil ışık tonları üretilirken; azot molekülleri ile mavi ve mor ışık tonları üretilir. Soluk sarımsı yeşil en sık rastlanılan aurora rengidir ve dünyanın yaklaşık 96 kilometre yukarısında bulunan oksijen molekülleri sayesinde oluşur. Nadir görülen kırmızı auroralar, 320 kilometre yükseklikteki oksijen molekülleri ile oluşmaktadır. Azot molekülleri ise mavi veya morumsu-kırmızı auroralar üretir.
- DİSK 17. Olağan Genel Kurulu: Emeğin yüzyılı için örgütleneceğiz - 10 Şubat 2024
- ÇEDES’den okullarda yeni proje: “Şeytan taşlama dersi” - 10 Şubat 2024
- Gazeteci Alican Uludağ’dan, tehditler karşısında kararlı duruş - 11 Ekim 2023
