Dünya’nın Çekirdeği Gizemli Bir Yapıyla Kaplı Olabilir

13 Eylül 2023

Yeni bir araştırma, Dünya’nın çekirdeğinin eski ve gizemli bir yapı tarafından kaplanmış olabileceğini ortaya koymaktadır. Bilim insanları, sismik görüntüleme bilimi kullanarak, Dünya’nın çekirdeğini saran eski bir okyanus tabanının izlerini bulmuşlardır.

Bu gizemli katman, Dünya’nın içinde yer alan çekirdek-manto sınırı (CMB) olarak bilinen bölgede, yüzeyin yaklaşık 2.900 kilometre altında bulunmaktadır. Bu katman, ince olmasına rağmen, bilim insanlarının “ultra düşük hız bölgeleri” (ULVZ) olarak adlandırdığı yoğun bölgeleri içermektedir, çünkü sismik dalgaları yavaşlatma yetenekleri nedeniyle oldukça özel bir yapıya sahiptirler.

ULVZ’lerin nasıl oluştuğu konusu, yıllardır bilimsel bir tartışma konusu olmuştur, çünkü bu bölgelerin geniş kapsamlı ve yüksek kaliteli görüntülerini oluşturmak zor olmuştur. Ancak bu yeni çalışma, bu tartışmanın sona erebileceğini göstermektedir. Araştırmanın başyazarı Samantha Hansen, “Sismik araştırmalarımız, gezegenimizin iç yapısını en yüksek çözünürlükte görüntülemenin, bu yapının eskiden düşünülenden çok daha karmaşık olduğunu ortaya çıkardığını gösteriyor” dedi.

Araştırma ekibi, Dünya’nın güney yarımküresinin iç kısmının bir görüntüsünü oluşturmak için depremlerin neden olduğu sismik dalgaları kullanan bir sismik sonda ağı kurdu. Edward Garnero adlı bir diğer yazar, “Antarktika’dan gelen binlerce sismik kaydı analiz eden yüksek çözünürlüklü görüntüleme yöntemimiz, CMB’de ince anormal malzeme bölgeleri olan ULVZ’leri her yerde buldu” açıklamasını yaparak, “Bu malzemenin kalınlığı birkaç kilometreden 10 kilometreye kadar değişiyor. Bu, bazı yerlerde Everest Dağı’ndan 5 kat daha yüksek dağlar gördüğümüzü gösteriyor” dedi.

Bilim insanları, ULVZ’lerin sismik dalgaları yavaşlatma özellikleri ve farklı yükseklikleri nedeniyle, bu katmanın muhtemelen milyonlarca yıl boyunca gömülü kalan eski okyanus kabuğundan kaynaklandığına inanmaktadır, ancak bu teorinin doğruluğunu belirlemek için daha fazla sismik araştırma gerekmektedir.

Gelecekteki çalışmalar ne göstereceğini bilmesek de, mevcut bulgular, ısının Dünya’nın çekirdeğinden daha ince bölgelerden nasıl kaçabileceği ve yüzeye nasıl ulaşabileceği konusunda daha fazla bilgi sağlamaktadır. Hansen, “Araştırmamız, Dünya’nın yüzeyi ile iç yapısı arasındaki önemli bağlantıları göstererek gezegenimizi yönlendiren genel süreçlere ışık tutmaktadır” şeklinde açıklamada bulundu.

Bu çalışma, Science Advances dergisinde yayınlanmıştır.