Araştırma: Dünya’nın iç çekirdeğindeki pürüzler ortaya çıktı

16 Temmuz 2023

Dünya’nın iç çekirdeği, gezegenimizin merkezinde bulunan ve demir ve nikel gibi ağır metallerden oluşan katı bir küredir. İç çekirdeğin yüzeyi yaklaşık 6000 kilometre çapındadır ve sıcaklığı 5000 ila 6000 santigrat derece arasındadır. Bu sıcaklık, Güneş’in yüzeyinden daha fazladır.

İç çekirdeğin yapısı ve özellikleri, jeofizikçiler için uzun zamandır bir gizemdir. İç çekirdeği doğrudan gözlemlemek mümkün olmadığı için, bilim insanları onun hakkında bilgi edinmek için sismik dalgaları kullanırlar. Sismik dalgalar, depremler veya patlamalar gibi olaylar sonucu oluşan titreşimlerdir. Bu dalgalar, Dünya’nın içinden geçerken farklı katmanlarda hızlanır, yavaşlar, kırılır veya yansır. Bu şekilde, Dünya’nın iç yapısını haritalandırmak mümkün olur.

Ancak sismik dalgaların iç çekirdekle etkileşimi, beklenenden daha karmaşıktır. Bazı bölgelerde, sismik dalgaların hızı ve yönü beklenmedik şekilde değişir. Bu da, iç çekirdeğin homojen olmadığını, yani farklı bölgelerinin farklı yoğunluk, sıcaklık veya kristal yapıya sahip olduğunu gösterir.

Yeni bir araştırmada, bilim insanları iç çekirdeğin doğu ve batı yarım kürelerinin farklı pürüzlülük derecelerine sahip olduğunu keşfettiler. Pürüzlülük, iç çekirdeğin yüzeyindeki düzensizlikleri ifade eder. Araştırmacılar, dünyanın farklı yerlerinden gelen sismik verileri analiz ederek, doğu yarım kürenin batı yarım küreden daha pürüzlü olduğunu buldular. Bu da, doğu yarım kürenin daha fazla sismik dalga yansıttığı anlamına gelir.

Bu bulgu, iç çekirdeğin oluşumu ve evrimi hakkında yeni ipuçları sunabilir. Araştırmacılar, pürüzlülük farkının, iç çekirdeğin büyüme hızının veya soğuma oranının farklı bölgelerde farklı olduğunu gösterebileceğini belirtiyorlar. Ayrıca, pürüzlülük farkının, iç çekirdekteki kristal yöneliminin veya manyetik alanın da etkisi olabileceğini söylüyorlar.

Araştırmanın sonuçları, Dünya’nın iç çekirdeği hakkında daha fazla bilgi edinmemize yardımcı olabilir. İç çekirdek, gezegenimizin manyetik alanını üreten ve yaşam için hayati önem taşıyan dış çekirdek ile etkileşim halindedir. Bu nedenle, iç çekirdeğin yapısını anlamak, Dünya’nın manyetik alanının nasıl oluştuğunu ve değiştiğini de anlamamızı sağlayabilir.