Yasayla koruma altına alınmış olan zeytin ağaçlarının yasadışı ve zor yoluyla yok edilmektedir. Çevremizde yaşayarak gördüğümüz o kadar çok örnek var ki, Bunlar saymakla bitmez. Jeotermal santralleri ve Maden ocaklarının açılmasında binlerce Zeytin ağacı imha edilmektedir. Aşağıdaki alıntı Bakanlığın yayınından alınma ve yasa olarak bağlayıcı olmasına rağmen zeytinlikler gösterile, gösterile yok edilmektedir. Yürütme ve yargı ise bunu seyrederek bu yasa olarak işlenen suça ortak olmaktadırlar.
“ENERJİ YAPILARININ PLANLANMASINDA VE YAPILAŞMASINDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR
YOİKK YATIRIM YERİ TEKNİK KOMİTESİ ÇALIŞMA RAPORU
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı 2010 Yılında gündemine aldığı,
Zeytinlik Arazilerin Kullanımı Açısından Getirilen Öneriler
TEİAŞ tarafından gerçekleştirilen iletim hatlarından bazıları teknik gerekler sebebiyle kimi zaman zeytinlik alanlardan geçmek zorunda kalmaktadır. Böyle durumlarda konuyla ilgili mevzuat olan 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun’da yer alan hükümlere dikkat edilmesi gereği bulunmaktadır. Adı geçen Kanun’un 4086 sayılı Kanun ile değişik 20’nci maddesinde:
“Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin vegatatif(*) ve generatif(**) gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez. Bu alanlarda yapılacak zeytinyağı fabrikaları ile küçük ölçekli tarımsal sanayi işletmeleri yapımı ve işletilmesi Tarım ve Köy İşleri Bakanlığının iznine bağlıdır.
Zeytincilik sahaları daraltılamaz. Ancak, belediye sınırları içinde bulunan zeytinlik sahalarının imar hudutları kapsamı içine alınması halinde altyapı ve sosyal tesisler dâhil toplam yapılaşma, zeytinlik alanının % 10’unu geçemez. Bu sahalardaki zeytin ağaçlarının sökülmesi Tarım ve Köy İşleri Bakanlığının fenni gerekçeye dayalı iznine tabidir. Bu iznin verilmesinde, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığına bağlı araştırma enstitülerinin ve mahallinde varsa ziraat odasının uygun görüşü alınır. Bu halde dahi kesin zaruret görülmeyen zeytin ağacı kesilemez ve sökülemez. İzinsiz kesenler veya sökenler den ağaç başına iki milyon liradan beş milyon liraya kadar hafif para cezası alınır. Kesilen ve sökülen ağaçlar müsadere edilir. Bu Kanunun yayımından önce zeytinlik alanlarına ilişkin kesinleşmiş imar planları geçerlidir.” denilmektedir.”
Madde metni incelendiğinde, zeytinlik alanlarda kimyevi atık bırakan, duman çıkaran tesislerden sadece zeytinyağı fabrikalarının yapılabileceği, bunun dışında kalan ve kimyevi atık bırakan, duman çıkaran tesislerin yapılamayacağı; ikinci fıkradaki koşullar sağlanmak suretiyle imar hudutları dahilinde yapılaşmanın bile olabileceği, Tarım ve Köy işleri Bakanlığı izni olmak şartıyla bu sahalardaki zeytin ağaçlarının sökülmesinin de mümkün olabileceği anlaşılmaktadır.
Zeytinliklerde Madden işletmelerini açmayı bırakın, ev yapmak bile izne tabiken, madden şirketleri ve enerji lobileri zeytinlikleri yok etmekte sınır tanımıyorlar. İşte yasaların kimler için var olduğunu ve kime hizmet ettiğini bu icraatlarla görmek çok kolay olmaktadır.
Yukarıdaki düşüncemizi güçlendiren, Mudanya adlı yerel gazetesinde Yaşar KILIÇ bir mahkeme kararını yazarak yayınlamış. İşte Mahkemenin bu kararı da zeytinliklerin korunmasının ne kadar önemli olduğunu göstermiştir.
Zeytin Koruma Kanunu ve zeytinliklerin imara açılması
Yapılan her yerel seçimlerden sonra belediye yönetimine gelen idareciler, belediyeye yeni gelir kaynağı yaratmak için zeytinlik alanlarını imara açarlardı. 28 Şubat 1995 tarihinde çıkan 3573 sayılı Zeytin Koruma Kanunu’na rağmen zeytinlikler imara açılarak betonlaşmaya göz yumulurdu. Böyle bir durum ancak İmar Yasası’nın Zeytin Koruma Yasası’nın üstünde olması durumunda mümkün olur.
Güzelyalı Burgaz Mahallesi sınırları içerisinde kalan bir Yapı Kooperatifi 20/03/2015 tarihinde Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından onaylanan 1/1000 ölçekli Güzelyalı revizyon planının ve 06/02/2014 tarihinde askıya çıkan parselasyon işleminin iptali istemiyle Bursa 2. İdare Mahkemesi’ne dava açmıştır.
Dava konusu araziyi yerinde görmek için keşfe gelen Hakim, özetle şu kararı vermiştir.
“Keşif esnasında yerinde yapılan gözlemler ve üst ölçekli plan kararlarında yer alan koruma ilkeleri dikkate alındığında, öngörü yol aksı ve kentsel gelişme şemasının eğimli bir alan üzerinde asırlık zeytin ağaçlarının da bulunduğu zeytinlik alanın bütünlüğünü bozacağı bu alanın yapılaşmaya açılmasının üst ölçekli plan kararlarına aykırı olduğu, belediye sınırları içerisinde yer alsa bile bu alan içerisinde yol açılarak ve/veya kentsel gelişme ile zeytin bahçelerinin tahrip edilmesinin 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı, Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun’un 4086 sayılı kanun ile değişik 17. maddesinin 1. fıkrasındaki belediye sınırları içerisinde yer alsa bile zeytincilik sahalarının imar planları ile daraltılma yasağı hükmüne aykırı olduğu, bu durumda dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının ve dayanağı nazım imar planının hukuka aykırı olduğu, düzenleme sınırının hatalı geçirilmesi ve dağıtım ilkeleri yönünden parselasyon işleminin 3194 sayılı İmar Kanunu’na uygulama yönetmeliğine, uygun olmadığı sonucuna varılarak dava iptal edilmiştir.”.
Hakimin verdiği bu karardan şunu anlıyoruz. Belediyeler, zeytinlik sahalarını imara açarken Zeytin Koruma Yasası’na uymak zorunda olduklarını anlıyoruz.
3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerin Aşılattırılması Hakkında Kanunun 28.02.1995 gün 4086 sayılı yasanın 8. Maddesi ile değişik 20. maddesinin 2. fıkrası aynen şöyledir:
“Zeytincilik sahaları daraltılamaz. Ancak belediye sınırları içerisinde bulunan zeytinlik sahalarının imar hudutları kapsamı içerisine alınması halinde alt yapı ve sosyal tesisler dahil toplam yapılaşma, zeytinlik alanının % 10’unu geçemez. Bu sahalardaki zeytin ağaçlarının sökülmesi, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’nın fenni gerekçeye dayalı iznine tabidir. Bu iznin verilmesinde, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’na bağlı Araştırma Enstitüleri’nin ve mahallinde varsa Ziraat Odası’nın uygun görüşü alınır. Bu halde dahi kesin zaruret görülmeyen zeytin ağacı kesilmez ve sökülemez. İzinsiz kesenler veya sökenlerden ağaç başına 2 milyon liraya kadar hafif para cezası alınır. Kesilen ve sökülen ağaçlar müsadere edilir.”.
Mudanya Belediyesi’nin bilgisi dahilinde Bursa Büyükşehir Belediyesi, Göynüklü ve Çağrışan mahallelerinde imar revizyonu yaptı. Yeni imar alanları açtı.
Kanun, zeytinlik sahalarının yüzde 10’una yapılaşma veriyor. Yani 10 dönümlük bir araziyi imara açtığınızda 1 dönüme yapılaşma yapabilirsiniz. Bir dönümlük yapılaşma ne arazi sahibini, ne de müteahhidi kurtarır. Kalan 9 dönümde tarım yapılamayacağından, açılan yeni imar alanları zeytinlikleri yok etmekten başka bir işe yaramayacaktır.
1995 yılından günümüze kadar belediye yönetimleri, zeytin ağaçlarının sökülmesi için Ziraat Odası’ndan görüş almamıştır!
*Vegatatif: Eşeysiz çoğaltma.
**Genaratif:Eşeyli çoğaltma.
- Zeytinyağlı Yerim, Ama Zeytinliklerden Vazgeçemem! - 10 Nisan 2022
- Yasadışı Yaşamımdan Geçen Sekiz Yıl - 2 Nisan 2022
- Maden Şirketleri ;Rehabilite Değil, Cehennem Çukurlarını Arkalarında Bırakıyorlar!!! - 18 Mart 2022
