10-11 Şubat 2025 tarihlerinde Paris’te düzenlenen Yapay Zekâ Eylem Zirvesi, yapay zekânın (YZ) uluslararası güvenlik, ekonomi ve yönetişim üzerindeki etkisini tartışmak üzere küresel liderleri, teknoloji endüstrisi yöneticilerini ve bilim insanlarını bir araya getirdi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin eş başkanlığını yaptığı zirve, ABD ve Çin gibi ülkelerin yapay zekâ alanındaki hâkimiyet yarışına karşı Avrupa’nın ve diğer ülkelerin stratejilerini belirlemesi açısından önemli bir platform oldu. Zirvede, yeni ortaklıklar, fonlar ve projeler duyuruldu.
Avrupa’da Yapay Zekâya 150 Milyar Euro Yatırım
Zirvede en dikkat çeken açıklamalardan biri, 20 büyük şirket, firma ve start-up’tan oluşan bir grubun önümüzdeki beş yıl içinde Avrupa’da yapay zekâ alanına 150 milyar euro yatırım yapma planı oldu. Risk sermayesi şirketi General Catalyst liderliğindeki bu girişim, “Avrupa’nın yapay zekâ alanındaki tüm potansiyelini ortaya çıkarmak” için yatırımcılar ve girişimciler arasındaki boşluğu doldurmayı hedefliyor.
General Catalyst Genel Müdürü Jeannette zu Fürstenberg, “Avrupa, uygulamalı yapay zekâya liderlik ederek ve üretkenliği, dayanıklılığı ve ekonomik bağımsızlığı artırmak için onu endüstriyel tabanımıza entegre ederek nesiller boyu sürecek bir fırsatı yakalayabilir” dedi. Aralarında çip üreticisi ASML, Airbus, Mistral AI, Siemens, Spotify, Volkswagen ve L’Oréal Group’un da bulunduğu 60’tan fazla Avrupalı şirket bu girişime imza attı.
Current AI: Kamu Yararına Yapay Zekâ Girişimi
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, zirve kapsamında Fransız hükümeti, hayırseverler ve endüstri ortaklarından 400 milyon dolarlık (387 milyon euro) ilk yatırımla Current AI adlı yeni bir kamu yararı girişimini başlattı. Current AI, veri setlerine erişimi genişleterek, yapay zekâyı daha şeffaf hale getirmek için açık kaynaklı araçlara yatırım yaparak ve yapay zekânın sosyal ve çevresel etkisini ölçerek yapay zekâ ekosistemini “yeniden şekillendirmeyi” amaçlıyor.
Current AI’ın kurucusu Martin Tisne, “Yapay zekânın geleceğini şekillendirmek için kritik bir penceremiz var. Yapay zekâ, iş, sağlık ve eğitime erişimi daha iyi hale getirme gücüne sahip, ancak şimdi harekete geçersek. Current AI, açık, insan öncelikli teknolojilere doğru bir geçişe öncülük edecektir” dedi. AB üyeleri Fransa, Almanya, Slovakya, Finlandiya ve İsviçre dahil olmak üzere 11 devlet hükümeti projeyi destekliyor.
ROOST: Çevrimiçi Güvenlik için Açık Kaynaklı Araçlar
Zirvede duyurulan bir diğer önemli girişim ise Robust Open Online Safety Tools (ROOST) oldu. Kâr amacı gütmeyen bu girişim, kamu ve özel kuruluşlara ücretsiz, açık kaynaklı güvenlik araçları geliştirmek ve sağlamak için teknoloji liderlerini bir araya getiriyor. ROOST, çevrimiçi çocuk cinsel istismarı materyallerini bildirmeyi kolaylaştıracak ve “güvenlik altyapısı” oluşturmak için yapay zekâ sistemlerini eğiten büyük dil modellerini kullanacak. STK, Discord, OpenAI, Roblox ve diğer şirketlerin kurucularından destek alıyor.
Savunma Alanında Yapay Zekâ: Mistral AI ve Helsing Ortaklığı
Fransız yapay zekâ start-up’ı Mistral AI ile Avrupalı savunma teknolojisi şirketi Helsing, savunma alanında yapay zekâ sistemleri üzerinde birlikte çalışacak yeni bir ortaklık duyurdu. Ortak proje, savunma platformlarının “çevrelerini anlamalarına, operatörlerle doğal bir şekilde iletişim kurmalarına ve karmaşık senaryolarda daha hızlı, daha güvenilir kararlar almalarına” yardımcı olacak sözde görüş-dil-eylem modelleri üzerinde çalışacak.
Helsing’in kurucu ortağı Gundbert Scherf, “Avrupa’nın jeopolitik bir aktör olarak gücünü ortaya koyması gerekiyor ve yapay zekâ liderliği bu gücün anahtarıdır” dedi. Helsing, Ukrayna’da konuşlandırılan saldırı dronları da dahil olmak üzere askeri teknolojisinde halihazırda yapay zekâ kullanıyor.
Fransa’nın Yapay Zekâ Yatırımları: 109 Milyar Euro
Zirve öncesinde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin yapay zekâ özel sektörüne “önümüzdeki yıllarda” 109 milyar euro tahsis edileceğini açıkladı. Macron, bu yatırımın “ABD’nin Stargate ile açıkladığına Fransa için eşdeğer” olduğunu söyledi. Bu finansmanın bir kısmı, Avrupa’nın en büyüğü olacak bir veri merkezi kampüsü inşa etmek için Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile daha önce yapılan bir anlaşmayı içeriyor.
Kanadalı yatırım firması Brookfield da Fransa’da yapay zekâ altyapısına 20 milyar euro yatırım yapacağını duyurdu. Aralarında telekomünikasyon firmaları Iliad ve Orange ile havacılık ve savunma grubu Thales’in de bulunduğu Fransız şirketleri de bu yatırıma katkıda bulunuyor.
Yapay Zekâda Küresel Rekabet ve İş Birliği
Paris Yapay Zekâ Zirvesi, yapay zekânın geleceği için küresel iş birliğinin önemini bir kez daha ortaya koydu. Zirvede duyurulan yeni ortaklıklar, fonlar ve projeler, yapay zekânın ekonomik, sosyal ve güvenlik alanlarındaki potansiyelini artırmayı hedefliyor. Ancak, bu yatırımların başarıya ulaşması için etik, şeffaf ve sürdürülebilir bir yaklaşım benimsenmesi büyük önem taşıyor.
Öte yandan, Türkiye gibi ekonomik zorluklar yaşayan ülkelerin bu küresel yarışta yer alabilmesi için ciddi maddi kaynaklara ve stratejik iş birliklerine ihtiyaç duyulduğu da unutulmamalı. Yapay zekâ alanında atılan adımlar, sadece teknolojik bir ilerleme değil, aynı zamanda ekonomik ve jeopolitik bir rekabet alanı olarak da öne çıkıyor.
