Öğretmenin Motivasyonunu Olumsuz Etkileyen Faktörler

Arslan ÖZDEMİR
-

Öğretmenlerin motivasyonunu etkileyen içsel ve dışsal motivasyon unsurları vardır. 

İçsel motivasyon unsurları incelendiğinde,  manevi doyum ve akademik başarının en fazla vurgulanan unsurlar olduğu görülmektedir.

Dışsal motivasyon unsurları incelendiğinde, teknolojik imkânlar ile ödüllendirilme ve takdir görme unsurunun ön plana çıktığı görülmektedir. Bu noktada, öğretmenlerin dışsal motivasyonunda, yaptıkları iş karşılığında yönetici ya da velilerce takdir edilmesi önemli rol oynamaktadır.

Okullarda öğretmen motivasyonunu artıran unsurlarla ilgili öğretmen görüşleri değerlendirildiğinde, içsel faktörlerinin daha güçlü olarak vurgulandığı görülmektedir. Öğretmenlerin en fazla vurguladığı motivasyon unsurları ise, mesleğin manevi tatmini ve akademik başarıdır.

Yapılan araştırmalar sonucunda Öğretmenlerin Motivasyonunu olumsuz etkileyen Unsurlara İlişkin Öğretmenlerin Görüşleri şu şekilde sıralanmıştır;

Okula aşırı müdahale edilmesi bu unsurların başında gelmektedir. Özellikle son dönemlerde öğretmenler müdahalelerden dolayı işini yapamaz hale gelmiştir. Salt maddiyata dayalı güdüleme, öğretmenin manevi değerlerinin gözetilmemesi öğretmenin motivasyonunu düşüren unsurlardandır. Öğretmenlik mesleğinin son yıllarda saygınlık kaybı gittikçe artmaktadır. Öğretmenin saygınlık kaybı eğitime olan güveni de azaltmıştır. 

Öğrencilerin kıyaslanması ve Akademik başarısı yüksek öğrencilerle ilgilenilip diğer öğrencilere ilgi gösterilmemesi öğretmeni de olumsuz etkilemektedir. Öğrencilerin motivasyon düşüklüğü ve öğretmenin bu konudaki yetersizliği eğitimin niteliğini düşürdüğü gibi öğretmenin motivasyonunu da azaltmaktadır.

Yersiz ve zamansız sürekli değişen eğitim politikaları, okulların fiziki koşulları, öğretmenlerin okulla ilgili kararlara katılamaması, akademik başarı odaklı politikalar, aşırı iş yükü, çatışmalı ortam, 12 yıllık zorunlu eğitim politikasındaki yetersizliklerin giderilmemesi, Ücretli öğretmenlik politikası(Kamuoyunda kölelik düzeni olarak anılıyor), yetersiz özlük hakları, yönetici atama politikası(Yönetici atamaları genellikle yerel siyasetçiler tarafından belirlendiği söyleniyor) , öğrenci merkezli yaklaşım, öğretmenin içinde bulunduğu Sosyo-ekonomik çevre, bütçeleme, mesleki gelişimin desteklenmemesi, öğretmen rotasyonu, motivasyonu düşük meslektaşlar, Öğrenciyi aşağılama ve suçlayıcı dil, Ödüllendirme dengesizliği(Daha çok idarecilere yakın öğretmenlerin ödüllendirildiği söylenmektedir), öğretmenin görev bilinçsizliği, öğretmenin başarılarının göz ardı edilmesi, eğitim çalışanlarının iletişim yetersizliği, ego sahibi yöneticiler, yöneticinin ailevi problemleri vb. nedenler olarak sıralanmıştır.

Devlet okulu ve Özel Eğitim kurumlarında çalışan öğretmenler karşılaştırıldığında Özel Eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin büyük bir çoğunluğunun motivasyonu daha da vahim bir durumdadır. Her iki kesimde de çalışan öğretmenlerin motivasyon düşüklüğü öğretmenleri bazı beklentiler içine sokmuştur.

Öğretmenlerin motivasyonu açısından beklentilere ilişkin öğretmenlerin görüşleri de şu şekilde sıralanmıştır;

Toplumsal anlamda öğretmene saygınlığın artırılması gerekir. Öğretmenin saygınlığının artması eğitime olan ilgiyi de artıracaktır. Bu anlamda toplumun öğretmenleri desteklemesi gerekiyor.

Acil olarak öğretmenlerin özlük haklarının iyileştirilmesi gerekiyor.

Planlı ve uygulanabilir politikalarla eğitimde bilimselliğin ön plana çıkarılması gerekiyor.

Mesleki gelişimi desteklemesi için uygun ortamların hazırlanması gerekiyor.

Demokrasinin gereği olarak öğretmenlerin kararlara katılımının sağlanması gerekiyor.

Ücretli öğretmenliğin bir önce kaldırılıp yerine atama bekleyen öğretmenlerin atanması gerekiyor.

Okulların fiziki koşullarının geliştirilip, iyileştirilmesi gerekiyor.

 Yetki ve sorumluluk dengesi gerçekleştirilmelidir.

Öğretmenlere İlgi artırılmalı, öğretmene anlayış gösterilmeli ve öğretmenle iş birliği sağlanmalıdır.

Öğretmene güven artmalıdır.

Öğretmene aşırı müdahaleden kaçınılmalıdır.

Sadakat esaslı değil liyakat esaslı yöneticiler atanmalıdır. Hatta Yöneticileri okul öğretmenleri, çalışanları kendi aralarında seçebilmelidir.

Veli ile iş birliği artırılmalıdır.

Siyasetçiler(özellikle yerel siyasetçiler) bir an önce elini eğitim alanından çekmelidir.

Arslan ÖZDEMİR
Latest posts by Arslan ÖZDEMİR (see all)

İlgili HaberlerYazarın Diğer İçerikleri