Öğrenenlerin Özerk (Otonom) Olmasını Sağlayan Etmenler 

Öğrenen özerkliği(Otonomluğu); öğrenme ve öğretme süreçlerinde, öğretmenlikte ve eğitimde, gittikçe dikkatleri üzerine çeken bir kavram olmuştur. Öğrenen merkezli eğitim anlayışı ve öğrenenlerdeki bireysel farklılıklar dikkate alındığında, öğrenen özerkliğine(Otonomluğuna)   artan ilgi gittikçe artmaktadır.

Öğrenen özerkliğinin(Otonomluğunun)  temelinde, öğrenenin kendi öğrenme sorumluluğunu kabul etmesinin bulunduğunu, öğrenenin kendi öğrenme sorumluluğunu kabul etmesinin sosyo- duygusal ve bilişsel etkilere (öğrenmeye karşı olumlu tutum ve bilinçli bir kontrol) sahip olduğunu ve eğitimde gerçekten başarılı olan öğrenenlerin Öğrenen özerkliğine(Otonomluğuna)  sahip olan öğrenenler olduğunu belirtmektedir. Öğrenen özerkliği(Otonomluğu); öğrenme içeriği ve sürecine ilişkin öğrenenin psikolojisi ile doğrudan bağlantılı olarak tarafsız (ön yargısız) olabilme, bağımsız eylem gerçekleştirebilme, karar alabilme ve eleştirel düşünebilme becerisi olarak da açıklanmaktadır (Little, 2002).

Öğrenen özerkliği(Otonomluğu), kişinin kendi öğrenmelerinin idaresini ele alma yeteneği, bireyin kendi öğrenme sürecinin sorumluluğunu alabilmesidir.

Eğitim bilimciler, öğrenenlerde özerkliğin(Otonomluğun)  bir insan hakkı olduğu; Özerk (Otonom)  öğrenmenin diğer öğrenme yaklaşımlarından daha etkili olduğu ve özellikle sınıf dışında, mevcut kaynaklardan en iyi şekilde yararlanmak için öğrenenlerin kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu üstlenmeleri gerektiğini savunurlar.

Cotterall (1995); öğrenen özerkliğini(Otonomluğunu), öğrenenlerin kendi öğrenmelerinin kontrolünü alabilmeleri için bir dizi taktiği kullanma yeterliklerine sahip olmaları şeklinde açıklamakta ve öğrenenlerin kendi öğrenmelerinin kontrolünü alabilmeleri için sahip olmaları gereken taktikleri, şu şekilde sıralamaktadır:

Amaçlar belirleme,

Görev ve materyalleri seçme,

Öğrenme sürecini izleme/takip etme

Öğrenme ilerlemelerini değerlendirme.

Özerk(Otonom)  öğrenme ortamı içim;

Öğrenenlere içerik ve öğrenme etkinlikleri arasından seçim yapma konusunda daha fazla özgürlük verilmelidir.

Öğrenenlerin planlama, izleme, değerlendirme ve öğrenme sürecini düzenlemeye dâhil oldukları bir süreç tasarımı gerçekleştirilmelidir.

Öğrenenlere, kendi öğrenme hedefleri doğrultusunda kendi gelişimlerini değerlendirme fırsatı verilmelidir.

Öğrenenlerin, bilgilerini sınıf dışında etkinleştirmelerine fırsat yaratılmalıdır.

Öğrenenlerin, kendi öğrenme etkinliklerini oluşturmalarına ve kendi görevlerini belirlemelerine izin verilmelidir.

Günümüzde, yaşam boyu öğrenmeye en uygunu, özerk(otonom) öğrenme becerilerine odaklanmaktır. Böylece öğrenenler açık fikirli, sorgulayıcı, yanlış bilgilerden ve mantıksız düşüncelerden kendilerini korumak için yeterli eleştirel düşünme becerilerine ve öz farkındalığa sahip bireylere dönüşürler.

Öğrenen özerkliğine(Otonomluğuna)  etki eden en önemli değişkenlerden öğretmen özerkliği(Otonomluğu), öğrenenin özerk(Otonom)   öğrenme becerisini kazanmasında birinci derecede rol oynamaktadır.

Öğrenen özerkliği (Otonomluğu) açısından öğretmenlerin eğitimi, yeterlilikleri, öğrenene bakışı, öğretim anlayışı ve sınıf uygulamalarının öğrenen özerkliği(Otonomluğu)  becerisini destekler nitelikte olması gerekmektedir.

Arslan ÖZDEMİR