“Cehennem acı çektiğinizi kimsenin duymadığı yerdir”
Hallac-ı Mansur
Kuzey Pasifik okyanusunda yıl boyu tek başına dolaşan, bir metronom gibi düzenli olarak seslenen ve hiçbir yanıt alamayan dünyanın en yalnız balinası olduğu düşünülen bir canlı türü var. Biliyor muydunuz?
Adı 52 hertz balinası, 52 Mavi olarak da biliniyor, alışılmadık 52 hertz frekansında çağrılar çıkaran, bilinmeyen türe ait benzersiz bir balina. Çoğu mavi ve yüzgeçli balina bas şarkı söylerken, bu balina en azından balina standartlarına göre bir alto. 52 hertz, bir tubadaki en düşük notadan biraz daha yüksek.
Bu alto balinanın yalnız olmasının nedeni diğer tüm balina türleri, mavi balinalar (10-39 Hz) ve yüzgeçli balinalar (20 Hz) arasında iletişim sağlarken, bu arkadaşın 52 hertz frekansından yayın yapması ve diğer balina türleri tarafından duyulamamasından kaynaklanıyor.
Diğer balinalar tarafından bulunamasa da insanoğlu tarafından 1992 yılında keşfedilmiş, Kapsamlı izlemeye rağmen balina hiçbir zaman fiziksel olarak görülememiş ve varlığı yalnızca su altı mikrofonları (hidrofonlar) aracılığıyla tespit edilmiş.
Woods Hole Oşinografi Enstitüsü’ndeki araştırmacılar balinanın türünü belirleyemediler, mavi balinaların bir melezi olabileceğini tahmin ettiler. Enstitüsü’nden deniz biyoloğu Mary Ann Daher tarafından yayınlanan bir makalede, ses imzasının açıkça bir balinanın sesine benzediği, ancak dev mavi balinanın veya ondan sonraki en büyük tür olan yüzgeçli balinanın veya herhangi başka bir balinanın normal sesine benzemediği yazılmış.
Balinalar normalde topluluk halinde yaşayan türler. Hayatlarını aile grupları halinde yaşıyorlar. Doğum yapmak ve yiyecek bulmak için sıcak sulardan daha soğuk sulara göç ediyorlar. Yıldan yıla aynı göç yolunu izliyorlar. 52 Hertz farklı. Tek başına yaşıyor. Bir göç yolunu izlemiyor. Okyanusta yalnız, dolaşan bir balina. Nev-i şahsına münhasır.
Aralık 2004’te New York Times , 52 Hertz hakkında ” Song of the Sea, a Cappella and Unanswered” başlıklı bir haber yayınlanıyor. Büyük ses getiriyor. Okuyucular habere derin bir empati ve yalnızlıklarını anlatan tepkiler veriyorlar. Çoğu insan kendini bu balina ile özdeşleştirip, 52 Hertz gibi olduklarını, duyulmadıklarını/anlaşılmadıklarını ifade ediyorlar.
Bu, insan olarak bizim ve içinde yaşadığımız dünyanın bu zamanının hikayesi. Yalnız olduğumuz yolların, birbirimizden ayrı olduğumuz yolların hikayesi – sınıf, ırk, cinsiyet, din, cinsel yönelim, kültür, siyasi ideoloji ile ayrılmış… birçok şey tarafından birçok şekilde ve bilinçlice ayrılmış. Birbirimize konuşmak yerine birbirimize konuşma yollarımızın hikayesi. “Birbirimizi duyabilir miyiz? Birbirimizi dinleyebilir ve her insan ve her canlı için birlikte daha iyi bir dünya inşa etmeyi öğrenebilir miyiz?” sorularını sormamız gereken bir hikâye.
“İnsan kökten yalnızlıktır” diyor Ortega y Gasset. Yine de hepimiz yalnızlığı hayatımızın bir döneminde somut bir gerçeklik olarak yanı başımızda tecrübe ediyoruz. Sizi anlayan bir kişi yoksa, derdinizi dinleyecek, size değer ve önem verecek bir kişi yoksa, insanların ortasında da yalnızsınızdır. Hallâc-ı Mansur’a atfedilen bir söz var, “Cehennem acı çektiğinizi kimsenin duymadığı yerdir” diyor.
Tek başınalık bizim seçimimizle, özgür irademizle, insanlardan zaman zaman kendimizi tecrit etme isteğimizle ortaya çıkan yalnızlaşma ise fazla sorun yok. Bir bağ arayışı içerisinde olduğumuz, bizi anlayacak, yankılayacak bir insanın hasreti içinde olduğumuz, kurtulmak istediğimiz bir sıkıntı, bir illet gibi bir duygu ise yalnızlığımız, vardır artık büyük bir sıkıntımız.
Yalnızın bir insana, bir insanın sıcak yakınlığına susuzluğu vardır. Susuzluk hissettiğimiz zaman suya yöneliriz. Mevlana’nın çok güzel bir sözü var, “Nasıl susamış bir dudak suyu ararsa, su da susuzluğunu dindireceği bir dudak arar.” diyor. Yalnızlık bir tür ruh ağrısı. Ve bize “git insan bul, çünkü sen insan olarak insanı arayan bir varlıksın” diyor. Hepimiz sosyal varlıklarız, insana ihtiyaç duyuyoruz. İnsanla var oluyoruz. “Ne yanar kimse bana âteş-i dîlden özge/Ne açar kimse kapım bâd-ı sabâdan gayrı”. (Bana gönlümdeki ateşten başka hiç kimse yanmaz;
bahar rüzgârından başka kimse kapımı açmaz.) Ne güzel anlatmış Fuzuli yalnızlığı.
52 Hertz balinasının hikayesi sanatçılara, müzisyenlere ve şairlere ilham kaynağı olmuş. Kendi hayatlarımızda bile kendimizi dışlanmış, tam olarak uyum sağlayamayan kişiler gibi hissedebileceğimizi hatırlatıyor. Farklı bir frekans, duyulmamış gibi görünen alışılmadık bir şarkı yayabiliriz. Ancak tıpkı bu olağanüstü balina gibi, benzersizliğimizde doğal bir güzelliğe sahibiz, başkalarının ruhlarına dokunabilen/dokunabilecek potansiyele sahip bir güzellik.
Biz de yaşamın engin okyanusunda yol alırken, balinanın melodisini hatırlayalım ve umudu kalbimizde taşıyalım. Çünkü kendi varoluşumuzun derinliklerinde, biz de dünyayla birlikte yankılanan bir senfoni yaratabilir, kendimize yalnızlıkta bile asla gerçekten yalnız olmadığımızı hatırlatabiliriz.
Ve etrafınızda sizi anlayan kişiler varsa, derdinizi dinleyecek, size değer ve önem verecek birileri varsa, aynı istikamete bakıp aynı yolda yürüdüğünüz, yanlarındayken saklanmadığınız, kendiniz olduğunuz, inandığınız, güvendiğiniz, teslim olabildiğiniz, biyolojik olmasa bile ailem diyebildiğiniz ve aynı frekansta olduğunuz birileri varsa çok şanslısınız demektir. Kıymetini bilin ve dört elle sarılın onlara. Birlikte oluşturduğunuz armonilerde güzelliği bulun, değişin, dönüşün. Ne demişler, değişmeyen tek şey değişimin kendisi.
Not: Dünyanın en yalnız balinasının bu iletişim ve yön bulma engeline neden sahip olduğunu ve amacını kimse bilmiyor. Ama mavi 52 aslında artık 52 hertz’de şarkı söylemiyor. O da bir değişim içinde. Balinaların sesleri olgunlaştıkça derinleşme eğilimindelermiş ve mavi 52’nin artık yaklaşık 49 hertz’de şarkı söylediği bildiriliyor.
Öneriler:
- 52 Hertz balinasını dinleyebilirsiniz.
- Dünyanın En Yalnız Balinası Fragmanı izleyebilirsiniz.
- Görsel linki: https://cdn.images.express.co.uk/img/dynamic/78/590x/14f31tail-384142.jpg?r=1686998680160
Bölümünden mezun oldu. T. Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.’ de çeşitli birim ve görevlerde
çalıştıktan (27 yıl) sonra en son Bilgi ve Belge Yönetimi Yöneticisi olarak emekli oldu. Bu
görevlerinin yanı sıra Şişecam’ın 1972 yılından beri kesintisiz yayını olan Teknik Bülten
dergisinin Yazı İşleri Müdürlüğü (1994-2017) ile Cam Sempozyumlarının Sekreterliği (1993-2019) görevini de yürüttü. Şişecam Çayırova Spor Kulübü’nde (2020 -2021) Kulüp
Yöneticiliği yaptı.
Üniversite ve Araştırma Kütüphanecileri Derneği (ÜNAK), Türk Kütüphaneciler Derneği
İstanbul Şubesi, TKD Genel Merkez Düşünce Özgürlüğü Grubu üyesi ve Türkiye Kano
Federasyonunda üye olarak halen görev yapmakta. Ayrıca hobi olarak fotoğrafla
uğraşmakta.
- Yalnız Balina - 17 Aralık 2024
- İnsan Hayatının Anlamı ve Değeri Nedir? - 21 Kasım 2024
- Düşünceyi Düşünmek - 2 Kasım 2024
