Türkiye’nin Gri Listede Kalma Sebepleri ve Uluslararası Eleştiriler

23 Mayıs 2024

Türkiye, 2021 yılında Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadelede yetersiz bulunarak gri listeye alındı. Gri liste, FATF’nin belirlediği kriterlere uymayan ve gerekli reformları yapmayan ülkeler için bir uyarı niteliğindedir. Türkiye’nin gri listede kalmasının sebepleri arasında, ciddi denetim konularının ele alınmaması, IŞİD ve El Kaide gibi BM tarafından belirlenen terör örgütleriyle yeterli mücadele verilmemesi, ve kara para aklama davaları ile terörün finansmanı kovuşturmalarının Türkiye’nin ana odak noktası olmaması gibi konular yer almaktadır.

Uluslararası kurum ve kuruluşlardan alınan eleştiriler, Türkiye’nin bu alandaki yükümlülüklerini yerine getirme konusunda yavaş hareket ettiği ve yeterli düzenlemeleri yapmadığı yönündedir. FATF, Türkiye’ye eleştiri konularında iyileştirmeler yapması için süre vermiş, ancak verilen süre içinde gerekli iyileştirici adımlar atılmayınca Türkiye, gri listeye alınmıştır.

Türkiye’nin gri listede kalması, uluslararası itibarını ve ekonomik ilişkilerini olumsuz etkilemektedir. Gri listeye alınan ülkeler, dış yatırım çekme sürecinde uluslararası otoriteler, kredi kuruluşları ve yatırımcılar nezdinde itibar kaybına uğramakta ve bu durum, ihracat ve ithalat ağı yüksek olan şirketlerin pazar paylarının daralmasına sebep olabilmektedir.

Türkiye’nin gri listeden çıkması için atması gereken adımlar arasında, bankacılık, emlak ve diğer yüksek riskli sektörlerdeki denetimlerin güçlendirilmesi, terörizmin finansmanıyla mücadelede somut adımların atılması ve uluslararası normlara uygun hukuki düzenlemelerin yapılması bulunmaktadır. Ayrıca, Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK) gibi kurumların teknoloji ve insan gücü olarak güçlendirilmesi ve etkin bir şekilde çalışması da önem taşımaktadır.

Türkiye’nin gri listeden çıkma süreci, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamalarıyla umut verici gibi görünse de, bu sürecin ne kadar etkili olduğu ve Türkiye’nin uluslararası taahhütlerini ne derece yerine getireceği, yakın gelecekte FATF’nin değerlendirmeleriyle daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır. Türkiye’nin gri listeden çıkması, sadece uluslararası taahhütlerin yerine getirilmesiyle değil, aynı zamanda iç reformların etkin bir şekilde uygulanmasıyla mümkün olacaktır.

NHY, Eda Kaya