İstanbul Depremi Raporu: İstanbul’da 6,8 Milyon Konutun Yaklaşık 1,3 Milyonunun Riskli

18 Ağustos 2024

İstanbul Planlama Ajansı (İPA) Başkanı Dr. Buğra Gökçe, Marmara depremlerinin 25. yıl dönümünde İstanbul’un depreme hazırlık sürecini ele alan detaylı bir rapor sundu. Gökçe, İstanbul’da 7,5 şiddetinde bir deprem olması halinde ciddi düzeyde hasar olacağına işaret etti. İstanbul’da 6,8 milyon konutun yaklaşık 1,3 milyonunun riskli olduğunu vurgulayan Gökçe, kentsel risklerin yeterince azalmadığına dikkat çekti.

1999 Marmara depremi sonrası Türkiye’nin afet yönetiminde önemli adımlar atılmış olsa da, mevcut konutların büyük bir kısmının hala riskli olduğu ortaya kondu. İstanbul’da her üç yapıdan ikisinin 2000 yılı öncesinde yapıldığını belirten raporda, yenilenmesi gereken konutların yalnızca dörtte birinin dönüşümü sağlanabilmiş durumda. Gökçe, yapı stokunun depreme karşı dayanıklılığını artırmak için daha geniş kapsamlı çalışmaların gerekliliğine değindi.

Kentsel Dönüşüm ve Gelir Dağılımı

Raporda, kentsel dönüşüm projelerinin genellikle rant değeri yüksek bölgelerde yoğunlaştığı ve en riskli yapıların yenilenmesi yerine, gelir getirecek projelerde kullanıldığı eleştirildi. 1999 depremi sonrası çıkarılan yapı denetimi düzenlemeleri ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 73. maddesi kapsamında oluşturulan “kentsel dönüşüm bölgesi” kavramının etkisiz kaldığı ifade edildi. Gökçe, yenileme projelerinin kamusal bakış açısıyla dezavantajlı bölgelerden başlanarak gerçekleştirilmesi gerektiğini belirtti.

IPA tarafından hazırlanan raporda, afet yönetiminde bütüncül bir yaklaşımın benimsenmesinin önemine dikkat çekildi. İstanbul’un depremselliği göz önünde bulundurularak yapı stokunun yenilenmesinin yanı sıra, yeşil alanların korunması ve üst gelir grubu projeleri yerine afet risk taşıyan bölgelerin önceliklendirilmesi önerildi. Gökçe’nin sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, “Çeyrek asır sonra: atılacak daha çok adım var!” ifadesi deprem hazırlık sürecinde tüm paydaşların daha etkin rol alması gerektiğine işaret ediyor.