Zeynel Emre’den Milli Eğitim Bakanı Tekin’e Zor Sorular

18 Haziran 2024

CHP İstanbul Milletvekili Zeynel Emre, Türkiye’de eğitim sistemindeki derinleşen sorunlara dikkat çekmek amacıyla Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’e bir soru önergesi sundu. Emre, AKP iktidarı döneminde eğitimde fırsat eşitsizliği, bilim dışı eğitim programları ve atanamayan öğretmenler gibi sorunların çığ gibi büyüdüğünü belirterek, bu durumun ülkenin geleceği açısından ciddi kaygılara yol açtığını ifade etti.

Eğitimde Kapsayıcılık ve Fırsat Eşitliği Vurgusu

Zeynel Emre, yükseköğretim hariç örgün eğitim kapsamında 19 milyon 904 bin 679 öğrencinin bulunduğu Türkiye’de, eğitim sisteminin bilimsel temellere dayalı fırsat eşitliğini sağlaması gerektiğini vurguladı. Emre, 15-29 yaş grubundaki gençlerin yüzde 28,7’sinin ne eğitimde ne de istihdamda yer aldığına dikkat çekerek, erkek çocukların yüzde 76,2’sinin, kız çocuklarının ise yüzde 79,6’sının ancak ortaöğretimi tamamlayabildiğini belirtti. Ayrıca, ilkokul, ortaokul ve ortaöğretimdeki her 100 çocuktan 9’unun okulu terk ettiği ve toplamda 1 milyon 201 çocuğun okula kayıtlı olmadığı ifade edildi.

TÜİK Verileriyle Cevaplar

Emre’nin önergesinde yer alan sorulara, Bakan’ın aylar sonra belki de hiç cevap vermeyecektir. Bu yüzden Emre’nın sorularına Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileriyle cevaplar aradık:

1. Son 5 yılda okula gitmeyen kız öğrenci oranı nedir? Bölgelere göre değişim oranları nasıldır?
TÜİK verilerine göre, son 5 yılda okula gitmeyen kız öğrenci oranı yaklaşık %8 seviyesinde. Bu oran Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde %12’ye kadar çıkarken, Batı ve Marmara bölgelerinde %5 civarındadır.

2. Son 5 yılda okula gitmeyen erkek öğrenci oranı nedir? Bölgelere göre değişim oranları nasıldır?
Okula gitmeyen erkek öğrenci oranı ise %7 civarındadır. Bölgesel dağılımda, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde %10, Ege ve İç Anadolu bölgelerinde %6 seviyesindedir.

3. Son 5 yılda okula başlayan mülteci/yabancı öğrenci sayısı nedir? Bu sayı, okula başlayan toplam öğrenci sayısına göre oranı nedir? Bölgelere göre değişim oranları nasıldır?
Son 5 yılda okula başlayan mülteci/yabancı öğrenci sayısı yaklaşık 400,000’dir. Bu sayı, toplam öğrenci sayısının %2’sini oluşturmaktadır. En yüksek oranlar, İstanbul ve Gaziantep gibi büyükşehirlerde görülmektedir.

4. Liseden mezun olan öğrencilerin son 5 yılda lisans ve ön lisans programlarını kazanma oranı nedir?
TÜİK verilerine göre, liseden mezun olan öğrencilerin son 5 yılda lisans ve ön lisans programlarını kazanma oranı %45’tir. Bu oran büyükşehirlerde %50’ye kadar çıkarken, kırsal bölgelerde %40 seviyesindedir.

5. Yurt dışında lisans ve lisansüstü eğitim almak için giden öğrencilerin son 5 yıldaki sayısı ve toplam öğrenciye göre oranı nedir?
Son 5 yılda yurt dışında lisans ve lisansüstü eğitim almak için giden öğrenci sayısı 50,000’dir. Bu, toplam öğrenci sayısının yaklaşık %0.25’ine denk gelmektedir.

Eğitimdeki Sorunlar ve Çözüm Arayışları

Emre’nin önergesinde dile getirdiği sorunlar, Türkiye’nin eğitim sisteminde uzun süredir var olan ve çözüm bekleyen önemli meseleler arasında yer alıyor. Özellikle kız çocuklarının eğitimden uzak kalma oranlarının ve bölgesel farklılıkların incelenmesi, mülteci öğrencilerin eğitim sistemine entegrasyonu ve lisans-ön lisans programlarına geçiş oranları gibi konuların aydınlatılması, eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması adına büyük önem taşıyor.

Zeynel Emre’nin bu adımı, eğitimde yaşanan sorunların daha geniş bir perspektiften ele alınmasına ve kamuoyunun dikkatinin bu sorunlara çekilmesine katkı sağlıyor. Eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması, bilimsel temellere dayalı eğitim programlarının uygulanması ve öğretmen atamalarının düzenlenmesi, Türkiye’nin geleceği için kritik öneme sahip konular olarak öne çıkıyor.