Kültür Sanat

GSHY’nin yüzde 1,1’i kültür-sanata

1 Aralık 2022

2021 yılında kültür harcamaların oranı gayrisafi yurt içi hasılaya oranı yüzde 1,1 oldu. Toplam kültür harcamaları içinde devleti payı ise yüzde 52,4.

Kültür harcamalarının GSYH’ye oranı yüzde 1,1

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2021 yılında kültür harcamaların oranı gayrisafi yurt içi hasılaya oranı yüzde 1,1 düzeyinde gerçekleşti.

TÜİK’in açıkladığı “Kültür Ekonomisi ve Kültürel İstihdam İstatistikleri”ne göre, kültür harcamaları 2021 yılında 2020 yılına göre yüzde 31,8 artarak 79 milyar 530 milyon 334 bin TL oldu. Kültür harcamalarının, gayrisafi yurt içi hasılaya oranı 2021 yılında yüzde 1,1 olarak gerçekleşti.

Devletin payı yüzde 52,4

2021 yılında toplam kültür harcamaları içinde genel devlet harcamalarının payı yüzde 52,4 oldu.

Genel devlet kültür harcamaları önceki yıla göre yüzde 25,1 artarak 41 milyar 698 milyon 592 bin TL olurken harcamaların yüzde 72,2’si merkezi devlet bütçesinden gerçekleşti.

Genel devlet kültür harcamalarında en yüksek pay yüzde 17,8 ile mimarlık alanında oldu.

Evdeki harcamaların yüzde 20,5’i ekipmana

Hane halklarının 2021 yılında gerçekleştirdiği kültür harcamalarında; televizyon ve ekipmanı masrafları yüzde 20,5, kablolu/özel TV yayın hizmetlerine ödenen ücretler yüzde 15,7 ve veri işlem ekipmanları yüzde 15,5 paya sahip oldu.

Kültürel istihdam yüzde 8,4 arttı

Kültürel istihdam 2021 yılında bir önceki yıla göre yüzde 8,4 artarak 642 bin kişi oldu. Kültürel istihdamda olanların yüzde 63,1’i 30-54 yaş grubunda, yüzde 28,8’i 15-29 yaş grubunda, yüzde 7,9’u ise 55 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldı.

Çalışanların yüzde 40,2’sini yükseköğretimli

Kültürel istihdamda olanların yüzde 40,2’sini yükseköğretim mezunları, yüzde 36,4’ünü lise altı eğitimliler, yüzde 23,4’ünü ise lise ve dengi meslek okulu mezunu olanlar oluşturdu.

Kültürel istihdamda olanların, yüzde 60,4’ü ücretli, maaşlı veya yevmiyeli çalışırken, yüzde 39,6’sı işveren, kendi hesabına veya ücretsiz aile işçisi olarak çalıştı. Kültürel istihdamda olanların yüzde 74,1’i tam zamanlı çalışırken, yüzde 25,9’u yarı zamanlı çalıştı. Kültürel istihdamda yer alan kişilerin haftalık ortalama normal çalışma süresi 38,7 saat oldu.

El sanatları çalışanlarının payı yüzde 40

Kültürel istihdamın yüzde 89,3’ünü kültürel meslek alanlarında, yüzde 10,6’sını ise kültürel olmayan meslek alanlarında çalışanlar oluşturdu.

Kültürel istihdamda olanların yüzde 40,0’ını el sanatları çalışanları, yüzde 19,9’unu mimar, planlamacı ve tasarımcılar, yüzde 8,4’ünü sanat ve kültür ile ilgili yardımcı profesyonel meslek mensupları, yüzde 7,9’unu ise yaratıcı sanatçılar ve sahne sanatçıları oluşturdu.

Mimarlık ve tasarımın payı yüzde 10,7

Kültürel istihdamın yüzde 27,9’unu kültürel faaliyet alanlarında, yüzde 72,0’ını ise kültürel olmayan faaliyet alanlarında çalışanlar oluşturdu.

Kültürel faaliyet alanlarına göre; mimarlık ve uzmanlaşmış tasarım faaliyetlerinde çalışanların toplam kültürel istihdam içindeki payı yüzde 10,7, yaratıcı sanatlar, gösteri sanatları ve eğlence faaliyetlerinde çalışanların payı yüzde 4,2, programcılık, yayıncılık ve haber ajanslarının faaliyetlerinde çalışanların payı ise yüzde 4,0 oldu