Hikâye hepimizin malumu, Büyük İskender’in çözülemeyen Gordion düğümünü kılıcıyla kesmesi, yani keserek çözmesi. Genelde bu söylenceden yanlış sonuç çıkartılır. Şunun gibi: “Gordion düğümü, Büyük İskender’e atfedilen bir söylencedir. Genellikle, çözümü zor bir sorunun kaba kuvvetle halledilmesi anlamında metafor olarak kullanılır.” Wikipedia
Sığ ve hatalı bakış açısından kaynaklanan bir çıkarsamadır bu, asıl mesele kaba kuvvetle çözümsüz sorunları çözmek değildir. Çok daha derin ve işlevsel bir içerik taşır İskender’in Gordion düğümünü kılıcıyla çözmesi.
Büyük İskender’in enine boyuna düşünerek bu eylemi gerçekleştirdiğini hiç sanmıyorum. O’nun zaten düşünmeye ayıracak zamanı yoktu, doymak bilmez egosunu beslemek için sürekli yeni yerleri işgal edip “skor” peşinde koşmaktı varoluş biçimi. Ne var ki Gordion düğümünü keserek, farkında olmadan, tüm çözümsüz problemlerin çözümüne uygulanması gereken yöntemi imlemiştir.
Bu söylencedeki olayda, çözümsüz hale gelmiş bir problemin, o problemi yaratan yöntem ile çözülemeyeceği realitesi yer almaktadır. Gordion düğümü, düğüm atma yöntemiyle çözümsüz hale gelmiştir. Siz düğüm açma çabası içine girerseniz, yani düğüm atma-açma yöntemi içinde kalarak çözümsüz problemi çözmeye kalkarsanız nafile bir çaba içine girmiş olursunuz. Nitekim Büyük İskender’den önce Gordion düğümünü bu şekilde çözmeye kalkışanların hepsi de bu akıbete uğramıştır. Einstein’ın “Bir problemi yaratan zihni aynı düzeyde çalıştırarak o problemi çözemezsiniz” derken kastettiği de budur. Bambaşka bir bakış açısıyla ve problemi oluşturan yöntemin dışında bir yöntem ile çözümsüz bir problemi çözebilirsiniz ancak. Çözümsüzleşen ve çözümsüzleşmesi kaçınılmaz olan kapitalist sistemin de kapitalizmin kendi içindeki yöntemlerle, yani reformist politikalarla değil, ancak devrim ile çözülebilmesi de bu düzlemdedir.
Yalnız, burada bir yanılgıya düşmemek gerekir; çözümsüz problemleri çözmenin yolu, her zaman İskender’in bir kılıç darbesi vurması gibi anlık eylemlere dayalı yöntemler değildir. Aksine, pek çok durumda, çözümsüz hale gelmiş problemleri çözmek için kullanılması gereken yöntem, o problemi yaratan yöntemden daha çok emek ve çok daha fazla zaman gerektirir.
- Pedofili ve Muhafazakarlık - 2 Eylül 2019
- Gordion Düğümlerini Çözmek - 24 Ağustos 2019
- Ortodoks Marksizm Garabeti - 19 Ağustos 2019
