Avrupa’da yasa dışı uyuÅŸturucu kullanımı son yıllarda artış gösteriyor. Bu durumu ortaya koyan en önemli verilerden biri de atık su analizleri. Avrupa UyuÅŸturucu ve Bağımlılık Ä°zleme Merkezi (EMCDDA) ve SCORE grubunun ortaklaÅŸa yürüttüğü bir çalışma, Avrupa’nın 21 ülkesi ve 104 ÅŸehrinde atık sularda esrar, kokain, metamfetamin, amfetamin, MDMA ve ketamin metabolitlerinde artış olduÄŸunu tespit etti.
Atık su analizleri, uyuşturucu kullanımının yaygınlığı, trendleri ve coğrafi dağılımı hakkında değerli bilgiler sağlıyor. Bu yöntem sayesinde uyuşturucu kullanıcılarının vücutlarından atılan maddelerin izleri, atık su örneklerinde ölçülebiliyor. Böylece uyuşturucu kullanımının gerçek boyutu daha net bir şekilde ortaya çıkabiliyor.
EMCDDA Direktörü Alexis Goosdeel, atık su incelemelerinin uyuÅŸturucu kullanımı ve arzının dinamikleri konusunda yerleÅŸik bir bilim dalı haline geldiÄŸini vurguladı. Goosdeel, “Elde edilen bulgular hem yaygın hem de karmaşık bir uyuÅŸturucu sorununun resmini çiziyor; altı farklı maddenin tamamı neredeyse her yerde tespit edildi” dedi.
Kokain kullanımında artış
Çalışmaya katılan tüm ÅŸehirlerde kokain tespit edildi. 2021 ve 2022 verilerine sahip 66 ÅŸehrin yarısından fazlasında kokain izinde artış gözlendi. Bu ÅŸehirlerin çoÄŸunluÄŸunun Batı ve Güney Avrupa’da olduÄŸu gözlemleniyor.
Ä°sviçre’nin Basel, Cenevre ve Zürih ÅŸehirleri, atık su örneklerinde en yüksek kokain metabolitleri kalıntılarından bazılarını gösterdi. Belçika, Hollanda, Ä°spanya ve Portekiz’deki ÅŸehirler ise en yüksek kokain prevalansını gösterdi.
Kokain kullanımının artmasının nedenlerinden biri de kokain arzının yüksek olması. 2022’de yayınlanan bir AB uyuÅŸturucu pazarı analizi Hollanda, Belçika ve Ä°spanya’nın limanlarında rekor seviyede kokain ele geçirildiÄŸini bildirdi. Ayrıca kokainin saflığı da son yıllarda arttı.
MDMA kullanımında dalgalanma
MDMA (ecstasy) ise Avrupa’da en çok kullanılan sentetik uyuÅŸturuculardan biri. Atık su analizleri MDMA kullanımında dalgalanmalar olduÄŸunu gösteriyor. Bazı ÅŸehirlerde MDMA izinde azalma veya sabit kalma görülürken, bazı ÅŸehirlerde ise artış görülüyor.
MDMA kullanımının dalgalanması, uyuşturucu pazarındaki değişimlerle ilişkili olabilir. Örneğin pandemi döneminde gece hayatının kısıtlanması MDMA talebini azaltmış olabilir. Ayrıca MDMA tabletlerinin içeriği ve saflığı da zaman içinde değişebiliyor.
DiÄŸer uyuÅŸturucular
Atık su analizleri esrar, amfetamin, metamfetamin ve ketamin kullanımını da ölçüyor. Esrar, Avrupa’da en çok kullanılan uyuÅŸturucu. Atık su örneklerinde esrar metabolitleri tespit edilen ÅŸehirlerin sayısı artıyor. Ancak esrar kullanımının coÄŸrafi dağılımında büyük farklılıklar var. Kuzey Avrupa’daki ÅŸehirlerde esrar kullanımı daha yüksek iken, Güney ve DoÄŸu Avrupa’daki ÅŸehirlerde daha düşük.
Amfetamin, Avrupa’da yaygın olarak kullanılan bir uyarıcı. Atık su analizleri amfetamin kullanımında artış olduÄŸunu gösteriyor. Ancak amfetamin kullanımı da coÄŸrafi olarak farklılık gösteriyor. Kuzey ve Batı Avrupa’daki ÅŸehirlerde amfetamin kullanımı daha yüksek iken, Güney ve DoÄŸu Avrupa’daki ÅŸehirlerde daha düşük.
Metamfetamin ise amfetamine benzer bir uyarıcı. Ancak metamfetaminin etkisi daha güçlü ve uzun süreli. Atık su analizleri metamfetamin kullanımında artış olduÄŸunu gösteriyor. Metamfetamin kullanımı özellikle Çekya ve Slovakya’da yüksek. Ancak son yıllarda diÄŸer ülkelerde de metamfetamin izine rastlanıyor.
Ketamin ise bir anestezik madde. Atık su analizleri ketamin kullanımında artış olduÄŸunu gösteriyor. Ketamin kullanımı özellikle Ä°ngiltere, Belçika, Hollanda ve Ä°spanya’daki ÅŸehirlerde yüksek.
Türkiye’de atık su analizleri
Türkiye’de atık su analizleri ile uyuÅŸturucu kullanımını izlemek için yapılan çalışmalar henüz çok yeni ve kısıtlı sayıda. 2019 yılında Ä°stanbul’un 14 arıtma tesisinden alınan örneklerde alkol, tütün, esrar, eroin ve ekstazi tespit edildiÄŸi bildirildi. Ancak Türkiye’nin diÄŸer ÅŸehirlerinde bu yöntemle yapılan bir çalışma bulunmuyor.
Türkiye’nin uyuÅŸturucu sorunu ile mücadele etmek için atık su analizleri gibi bilimsel yöntemlere ihtiyacı var. Bu yöntem sayesinde uyuÅŸturucu kullanımının gerçek boyutu, coÄŸrafi dağılımı, zaman içindeki deÄŸiÅŸimi ve uyuÅŸturucu piyasasının dinamikleri hakkında daha doÄŸru ve verilere ulaşılabilir…
Atık su analizleri, uyuşturucu kullanımının gerçek boyutunu ortaya koyan önemli bir araç. Bu araç sayesinde uyuşturucu politikalarının etkinliği değerlendirilebilir ve uyuşturucuyla mücadele için yeni stratejiler geliştirilebilir.
NHY/ Euronews
