Haber

Atık su analizleri uyuşturucu kullanımının arttığını gösteriyor

1 Kasım 2023

Avrupa’da yasa dışı uyuşturucu kullanımı son yıllarda artış gösteriyor. Bu durumu ortaya koyan en önemli verilerden biri de atık su analizleri. Avrupa Uyuşturucu ve Bağımlılık İzleme Merkezi (EMCDDA) ve SCORE grubunun ortaklaşa yürüttüğü bir çalışma, Avrupa’nın 21 ülkesi ve 104 şehrinde atık sularda esrar, kokain, metamfetamin, amfetamin, MDMA ve ketamin metabolitlerinde artış olduğunu tespit etti.

Atık su analizleri, uyuşturucu kullanımının yaygınlığı, trendleri ve coğrafi dağılımı hakkında değerli bilgiler sağlıyor. Bu yöntem sayesinde uyuşturucu kullanıcılarının vücutlarından atılan maddelerin izleri, atık su örneklerinde ölçülebiliyor. Böylece uyuşturucu kullanımının gerçek boyutu daha net bir şekilde ortaya çıkabiliyor.

EMCDDA Direktörü Alexis Goosdeel, atık su incelemelerinin uyuşturucu kullanımı ve arzının dinamikleri konusunda yerleşik bir bilim dalı haline geldiğini vurguladı. Goosdeel, “Elde edilen bulgular hem yaygın hem de karmaşık bir uyuşturucu sorununun resmini çiziyor; altı farklı maddenin tamamı neredeyse her yerde tespit edildi” dedi.

Kokain kullanımında artış

Çalışmaya katılan tüm şehirlerde kokain tespit edildi. 2021 ve 2022 verilerine sahip 66 şehrin yarısından fazlasında kokain izinde artış gözlendi. Bu şehirlerin çoğunluğunun Batı ve Güney Avrupa’da olduğu gözlemleniyor.

İsviçre’nin Basel, Cenevre ve Zürih şehirleri, atık su örneklerinde en yüksek kokain metabolitleri kalıntılarından bazılarını gösterdi. Belçika, Hollanda, İspanya ve Portekiz’deki şehirler ise en yüksek kokain prevalansını gösterdi.

Kokain kullanımının artmasının nedenlerinden biri de kokain arzının yüksek olması. 2022’de yayınlanan bir AB uyuşturucu pazarı analizi Hollanda, Belçika ve İspanya’nın limanlarında rekor seviyede kokain ele geçirildiğini bildirdi. Ayrıca kokainin saflığı da son yıllarda arttı.

MDMA kullanımında dalgalanma

MDMA (ecstasy) ise Avrupa’da en çok kullanılan sentetik uyuşturuculardan biri. Atık su analizleri MDMA kullanımında dalgalanmalar olduğunu gösteriyor. Bazı şehirlerde MDMA izinde azalma veya sabit kalma görülürken, bazı şehirlerde ise artış görülüyor.

MDMA kullanımının dalgalanması, uyuşturucu pazarındaki değişimlerle ilişkili olabilir. Örneğin pandemi döneminde gece hayatının kısıtlanması MDMA talebini azaltmış olabilir. Ayrıca MDMA tabletlerinin içeriği ve saflığı da zaman içinde değişebiliyor.

Diğer uyuşturucular

Atık su analizleri esrar, amfetamin, metamfetamin ve ketamin kullanımını da ölçüyor. Esrar, Avrupa’da en çok kullanılan uyuşturucu. Atık su örneklerinde esrar metabolitleri tespit edilen şehirlerin sayısı artıyor. Ancak esrar kullanımının coğrafi dağılımında büyük farklılıklar var. Kuzey Avrupa’daki şehirlerde esrar kullanımı daha yüksek iken, Güney ve Doğu Avrupa’daki şehirlerde daha düşük.

Amfetamin, Avrupa’da yaygın olarak kullanılan bir uyarıcı. Atık su analizleri amfetamin kullanımında artış olduğunu gösteriyor. Ancak amfetamin kullanımı da coğrafi olarak farklılık gösteriyor. Kuzey ve Batı Avrupa’daki şehirlerde amfetamin kullanımı daha yüksek iken, Güney ve Doğu Avrupa’daki şehirlerde daha düşük.

Metamfetamin ise amfetamine benzer bir uyarıcı. Ancak metamfetaminin etkisi daha güçlü ve uzun süreli. Atık su analizleri metamfetamin kullanımında artış olduğunu gösteriyor. Metamfetamin kullanımı özellikle Çekya ve Slovakya’da yüksek. Ancak son yıllarda diğer ülkelerde de metamfetamin izine rastlanıyor.

Ketamin ise bir anestezik madde. Atık su analizleri ketamin kullanımında artış olduğunu gösteriyor. Ketamin kullanımı özellikle İngiltere, Belçika, Hollanda ve İspanya’daki şehirlerde yüksek.

Türkiye’de atık su analizleri

Türkiye’de atık su analizleri ile uyuşturucu kullanımını izlemek için yapılan çalışmalar henüz çok yeni ve kısıtlı sayıda. 2019 yılında İstanbul’un 14 arıtma tesisinden alınan örneklerde alkol, tütün, esrar, eroin ve ekstazi tespit edildiği bildirildi. Ancak Türkiye’nin diğer şehirlerinde bu yöntemle yapılan bir çalışma bulunmuyor.

Türkiye’nin uyuşturucu sorunu ile mücadele etmek için atık su analizleri gibi bilimsel yöntemlere ihtiyacı var. Bu yöntem sayesinde uyuşturucu kullanımının gerçek boyutu, coğrafi dağılımı, zaman içindeki değişimi ve uyuşturucu piyasasının dinamikleri hakkında daha doğru ve verilere ulaşılabilir…

Atık su analizleri, uyuşturucu kullanımının gerçek boyutunu ortaya koyan önemli bir araç. Bu araç sayesinde uyuşturucu politikalarının etkinliği değerlendirilebilir ve uyuşturucuyla mücadele için yeni stratejiler geliştirilebilir.

NHY/ Euronews