Türkiye’de satınalma gücü AB ortalamasından yüzde 33 düşük

15 Aralık 2023

Kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) endeksi 2022 yılı sonuçlarına göre Türkiye’de satınalma gücü paritesi (SGP) Avrupa Birliği (AB) ortalamasının yüzde 33 altında kaldı.

Türkiye kişi başı fiili bireysel tüketim düzeyinde de AB ortalamasının yüzde 27 altında yer aldı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EUROSTAT) tarafından açıklanan 2022 yılı satın alma gücü paritesi verilerin kamuoyu ile paylaştı.

Satınalma gücü paritesi, ayrıntılı olarak tanımlanmış standart bir mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranı olarak tanımlanıyor. Böylece ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları giderilmekte ve uluslararası anlamda gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabiliyor.

EUROSTAT tarafından açıklanan satınalma gücü paritesine göre, kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla endeksi 2022 yılı sonuçlarına göre AB üyesi 27 ülke ortalaması 100 iken, bu değer Türkiye için 67 oldu ve AB ortalamasının yüzde 33 altında kaldı.

Karşılaştırmalarda, AB üyesi 27 ülke, Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) üyesi üç ülke (İsviçre, İzlanda ve Norveç), beş aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk) ve bir potansiyel aday ülke (Bosna-Hersek) ele alındı.

Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında SGP’ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 256 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 34 ile Arnavutluk oldu. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg AB ortalamasının yüzde 156 üzerinde, Arnavutluk ise yüzde 66 altında değere sahip oldu.

Kişi başına bireysel tüketim düzeyi

Türkiye’nin 2022 yılı kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi 77 oldu.

Ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla temel alınırken, tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili bireysel tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul ediliyor. Fiili bireysel tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kâr amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan (eğitim, sağlık vb.) hizmetleri de kapsıyor.

Kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi 27 Avrupa Birliği ülkesi ortalaması 100 iken, Türkiye için 77 oldu ve AB ortalamasının yüzde 23 altında kaldı. Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında kişi başına fiili bireysel tüketim değeri en yüksek ülke 138 ile Lüksemburg, en düşük ülkeler ise 41 ile Arnavutluk ve Bosna Hersek oldu.

Fiili bireysel tüketimde fiyat düzeyi

Türkiye’nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi 36 oldu.

Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünün göstergesi. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi, 100’den büyük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “pahalı”, 100’den küçük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “ucuz” olarak ifade ediliyor.

Türkiye’nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi, 2022 yılı sonuçlarına göre 36 oldu. Bu değer, AB ülkeleri genelinde 100 Euro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin Türkiye’de 36 Euro karşılığı Türk Lirası ile satın alınabileceğini gösteriyor. (Ajans Bizim)