Türkiye’de Kuraklık Alarmı: Göller Küçülüyor, Ekosistemler Tehdit Altında

14 Ağustos 2023

Türkiye, iklim krizinin etkilerini giderek daha fazla hissediyor. Son yıllarda yaşanan kuraklık, ülkenin önemli su kaynakları olan göllerin küçülmesine ve yok olmasına neden oluyor. Bu durum, hem insan hem de doğa için büyük bir tehlike oluşturuyor.

Türkiye’de 200’den fazla göl bulunuyor. Bu göller, hem içme suyu, sulama, enerji üretimi, balıkçılık, turizm gibi ekonomik faaliyetlere hem de biyolojik çeşitlilik, iklim düzenleme, karbon depolama gibi ekosistem hizmetlerine katkı sağlıyor. Ancak son 30 yılda Türkiye’nin büyük göllerinin yüzde 54’ü küçüldü¹. Küçülen göller arasında Van Gölü, Tuz Gölü, Burdur Gölü, Akşehir Gölü, Eğirdir Gölü ve Arin Gölü gibi ülkenin simge gölleri de yer alıyor.

Göllerin küçülmesinin başlıca nedenleri arasında iklim değişikliği, yanlış su yönetimi, tarım ve sanayi faaliyetleri, nüfus artışı ve kentleşme sayılabilir. İklim değişikliği, yağış rejimini ve sıcaklığı etkileyerek göllerin buharlaşmasını artırıyor.

Yanlış su yönetimi, göllerin beslendiği akarsuların barajlarla kesilmesi veya aşırı kullanılması sonucu göllere ulaşan su miktarını azaltıyor. Tarım ve sanayi faaliyetleri, hem suyu hem de toprağı kirletiyor. Nüfus artışı ve kentleşme ise su talebini ve tüketimini artırıyor.

Göllerin küçülmesi veya yok olması, hem insan hem de doğa için ciddi sonuçlar doğuruyor. Göllerin küçülmesi, su kaynaklarının azalmasına ve su kalitesinin düşmesine yol açıyor. Bu da içme suyu sıkıntısı, tarım ürünlerinde verim kaybı, enerji üretiminde azalma gibi sorunlara neden oluyor.

Göllerin küçülmesi ayrıca ekosistem dengesini bozuyor. Göllerde yaşayan veya göllere bağlı olan bitki ve hayvan türleri tehdit altına giriyor. Özellikle kuşlar için önemli bir yaşam alanı olan göllerdeki azalma, kuşların göç yollarını ve üreme alanlarını etkiliyor.

Göllerin küçülmesi aynı zamanda iklim değişikliğini hızlandırıyor. Göller karbon depolama işlevi görerek atmosferdeki sera gazlarını azaltırken, küçülen göller bu işlevi kaybediyor.

NHY/ BBC Türkçe