Partisiz Hayır, ErdoÄŸan’lı Evet’e karşı

Seçmen sayısına göre Türkiye’nin en büyük üçüncü kenti olan Ä°zmir’in sokaklarında, üç haftadan az bir süre içerisinde referanduma gidileceÄŸinin izlerini bulmak oldukça güç.

Kentte ‘Evet’ kampanyası, Ä°zmir Milletvekili BaÅŸbakan Binali Yıldırım’ın 8 Mart’ta düzenlediÄŸi etkinliklerin afiÅŸlerinde kendini gösteriyor.

DiÄŸer yandansa, Pazar günü Milliyetçi Hareket Partisi’nden (MHP) ayrılan Meral AkÅŸener’in Ä°zmir mitingi afiÅŸleri ve yerlere, kaldırımlara, elektrik direklerine ve trafolara geliÅŸigüzel yapıştırılmış etiketler göze çarpıyor.

‘Hayır’ kampanyasını yürütenler ValiliÄŸin bayrak ve afiÅŸ asılmasına izin vermediÄŸini ve asılanları da hızlıca toplandığını öne sürüyor.

‘Evet’ kampanyasının başını çeken Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) yetkilileri ise geçmiÅŸ deneyimlerin “aşırı derecede materyal kullanımının Ä°zmir’de ters teptiÄŸini” gösterdiÄŸini ve bu nedenle de referandum için birebir insanlarla konuÅŸma yöntemine ağırlık verildiÄŸini söylüyor.

Taraflar farklı etkenler öne sürse de, aslında referandum yarışının heyecansız geçmesinin arkasında yatan nedenlerden biri de hemen hemen herkesin kentten çıkacak sonuçtan emin olması.

BBC Türkçe’nin Ä°zmir’de konuÅŸtuÄŸu herkes, ‘Hayır’ın kentte açık ara önde çıkacağını söylüyor. Esas merak edilen ise Evet ile Hayır oyları arasındaki farkın ne kadar olacağı.

Ä°zmir genelinde, 1 Kasım 2015’te yapılan son genel seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) oyların yüzde 46.8’ini alırken, AKP’nin oy oranı yüzde 31 oldu.

Bir AKP yetkilisi, “Bazı ilçelerde oy oranımızı artıracağımızı düşünüyoruz. Ancak, Ä°zmir’den ‘Evet’ yüzde 35 çıkarsa bizim için baÅŸarı olur” diyor.

Referandum halkın bir numaralı gündemi

Etrafta referandumun yaklaştığını anımsatan pek görsel olmasa da çarşıda, pazarda siyaset, sohbetlerin en önemli gündem maddeleri arasında yer alıyor.

Bununla birlikte, haber yapmak üzere konuşmak istediğimiz birçok kişi referandumla ilgili görüş belirtmekten kaçınıyor.

Hatta sohbet sırasında ‘Hayır’ oyu vereceÄŸini söylemelerine karşın video ya da ses kaydı yapmak istediÄŸimizde ailesel nedenlerden ya da yaptıkları iÅŸten dolayı, kayıt altında ‘Evet’ oyu vereceÄŸi beyanında bulunacağını söyleyenler de var.

‘Hayır’ oyu verecekken kayıt altında ‘Evet’ oyu vereceÄŸini beyan edenlerin referandumla ilgili görüşlerine bu haberde yer verilmiyor.

Ä°zmir’deki referandum kampanyalarında en çok dikkat çeken noktaların başında, her iki kampın da özellikle kararsız seçmeni ikna etmek için bire bir çalışmalar yürütmesi var.

‘Hayır’ için gönüllü çabalar ve meclisler

CHP ise Türkiye genelinde olduÄŸu gibi, kendi kalesi olarak bilinen Ä°zmir’de de ‘Hayır’ kampanyasında geri planda kalmayı tercih ediyor.

‘Hayır’ kampanyasında CHP teÅŸkilatlarının yanı sıra bazı sivil toplum kuruluÅŸları ile farklı siyasi görüşlere sahip kiÅŸilerin bir araya geldiÄŸi gönüllü oluÅŸumlar rol oynuyor.

CHP’nin geri planda durduÄŸu ‘Hayır’ kampanyasına destek verenler arasında Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu ve Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları BirliÄŸi (TMMOB) gibi kuruluÅŸlar da yer alıyor.

Genel BaÅŸkanlığını DoÄŸu Perinçek’in yaptığı Vatan Partisi ise kendi adı ve logosuyla ‘Hayır’ kampanyası yürütmeyi tercih ediyor.

Bir de bu referandumun çok büyük önem taşıdığını düşündüklerinden dolayı herhangi bir parti baÄŸlantısı olmasa da etrafındakileri ‘Hayır’ demeye ikna etmeye çalışanlar var.

Bu kiÅŸilerden biri de bir kahvede CHP Genel BaÅŸkanı Kemal KılıçdaroÄŸlu’nun televizyonlardan canlı yayınlanan konuÅŸmasını dinlerken rastladığımız Osman Onuktav.

Onuktav, geçmiÅŸte çok çeÅŸitli partilere oy verdiÄŸini ancak referandumda kararının ‘hayır’ olduÄŸunu söylüyor:

“Bunlar farkında deÄŸil. Eyalet sistemini getiriyorlar. Ãœlkeyi bölecekler, eÄŸer evet çıkarsa büyük Kürdistan kurulacak Bütün hesap bu. Ben herkese bunu anlatmaya çalışıyorum.”

Yanındaki arkadaşını göstererek devam ediyor:

“Bak mesela bu, Evet’çiydi. Dün akÅŸam oturdum saatlerce konuÅŸtum. Åžimdi kararsız oldu. Bu akÅŸam da oturacağım ‘Hayır’a ikna edene kadar konuÅŸacağım.”

Onuktav’ın yaptığını yine partilerden bağımsız daha organize ve grup halinde yapan oluÅŸumlardan birisi de Hatay Hayır Meclisi.

Esas soru işareti 17 Nisan günü

Bu, Ä°zmir’in Hatay semtinde halka açık yerlerde bireysel olarak broşür ve çıkartma dağıtırken bir araya gelmiÅŸ, farklı siyasi görüşlere sahip bir oluÅŸum.

Hatay Hayır Meclisi üyeleri, haftalık olarak buluÅŸuyor, planlama yapıyor ve hemen her gün Ä°zmir’de sokak sokak gezerek ‘Hayır’ için kampanya yürütüyor.

Meclis üyelerinden UÄŸur Göçmüş, “Temel amacımız, 16 Nisan’a kadar hayır çalışmasını yürütmek, buradaki ‘Hayır’ oylarını artırmak ve referandumdan da ‘Hayır’ çıkmasını saÄŸlamak. Burada herkes kendi bireysel kimliÄŸiyle bulunuyor” diyor.

Grubun üyelerine, hangi partinin seçmeni olduklarını ya da herhangi bir partiye üye olup olmadıklarını sorduÄŸumuzda aldığımız yanıt ise “17 Nisan’a kadar parti yok, Hayır var” oluyor.

Hatay Hayır Meclisi üyeleriyle birlikte Üçyol metro durağı çıkışında buluşup, Bahçelievler mahallesini birlikte geziyoruz.

Meclis üyeleri broşür dağıtırken etraftan gelen tepkiler genel olarak olumlu. “Bana vermeyin, benim oyum zaten ‘Hayır'” diyen de var, korna çalıp el sallayarak destek olan da.

Ancak bir sokakta yürürken üzerimize bir apartmandan su atılıyor. Grup üyeleri, daha önce böyle bir ÅŸey yaÅŸamadıklarını söylerken, Türkiye’nin diÄŸer yerlerinde ‘hayır’ için kampanya yürütenlerin başına gelenlerin yanında bunun çok da büyük bir tepki olmadığını belirtiyor.

Ä°zmir’de hemen herkes sandıktan ‘hayır’ çıkacağından emin.

‘Evet’çiler, oylarını ne kadar artırabilirlerse artırmayı hedefliyor.

‘Hayır’cılar içinse asıl kaygı, oyların adil bir ÅŸekilde sayılıp sayılmayacağı ve referandumdan nasıl bir sonuç çıkarsa çıksın 17 Nisan sabahında neler olacağı.

Kendisini Halkların Demokratik Partisi (HDP) seçmeni olarak tanıtan Hatay Hayır Meclisi üyesi 59 yaşındaki Kadir Çıplak, referandumdan ‘Hayır’ çıksa bile ErdoÄŸan ve AKP’nin baÅŸkanlık ısrarının sona ermeyeceÄŸi görüşünde:

“Ben bu iktidarın seçimle gideceÄŸini sanmıyorum. Referandumdan hayır çıksa baÅŸka bir ÅŸeyle gelecekler. Benim aktif olarak bu kampanyalara katılmam, bir ÅŸeylerin deÄŸiÅŸeceÄŸi inancından deÄŸil, meydanı boÅŸ sanmasınlar diye.”

Ancak yine de genel eğilim referandum sonrasıyla ilgili kaygıları ötelemek yönünde.

Türkiye’nin en büyük kentlerinden Ä°zmir’de her iki tarafı destekleyenler de her bir oyun önemli olduÄŸunun farkında ve herkes bir kararsızı kendi safına çekme telaşında.