Okul SosyoloÄŸu

Eğitim-Öğretimin geliştirilmesi adına birçok çalışma yürütülmektedir. Bu çalışmalardan en önemlilerinde biri İnönü Üniversitesi Sosyoloji bölümünde görevli Doç.Dr. Vehbi Bayhan’ın Okul Sosyoloğu çalışmasıdır. Doç. Dr. Vehbi Bayhan isimlendirmeden önce aslında biz Sosyolog-Eğitimciler, Rehber Öğretmen, Felsefe Grubu öğretmeni olarak yıllardır Okul Sosyoloğu olarak çalışmalar yürütmüşüz, yürütmekteyiz. Ancak Bu çalışmalar Okul Sosyoloğu adı altında yürütüldüğü zaman hem Eğitim hem de Sosyoloji açısından çok daha faydalı olacak ve bu alan gelişecektir.

Doç.Dr. Vehbi Bayhan’a göre, Eğitim sosyolojisi, sosyal bir kurum olarak eğitimin bütün bileşenlerini sosyolojik bağlamda analiz eder. Sosyalleşmenin temel kurumu olan okulun sosyolojik yapısını, yeni bir model olan okul sosyoloğu analiz etmelidir. Okul sosyoloğu, bireyi (öğrenciyi) bütün sosyal çevresiyle inceleyerek anlamaya çalışır. Bu inceleme, sadece problemli öğrencileri değil, diğer öğrencileri de kapsar. Okuldaki tüm öğrenciler taranarak riskli veya dezavantajlı öğrenciler belirlenerek, onlara verilecek danışmanlık hizmeti ile önleyici bir rehberlik hizmeti de sağlanmış olacaktır. 

Doç.Dr. Vehbi Bayhan’a göre, Okul sosyoloğunun görev ve sorumlulukları şu başlıklar bağlamında tanımlanmalıdır. 

1-Öğrencilerin aile ve toplum yaşamını araştırmak. 

2-Çocukluk ve gençlik sosyolojisi araştırmaları yapmak. 

3-Serbest zaman etkinlikleri ile sosyal ve kültürel faaliyetlerin eşgüdümü. 

4-Sosyometri ve Sosyodrama uygulamaları. 

5-Okul sistemini araştırmak ve halkla ilişkiler sürecini yönetmek. 

6-Sosyal hizmet ve yardım sürecini yönetmek.

7-Meslek rehberliği. 

8-Okula devam etme ve okullaşma oranının artırılması. 

9-Okuldaki şiddet eylemlerini ve çete örüntüsünü araştırma, çatışma çözme ve arabuluculuk. 

10-Bağımlı öğrencilerin tespiti ve tedavisi. 

11-Disiplin sorunlarını araştırmak.

Bireyin yaşadığı çevre, sosyalleştiği kurum ve içinde bulunduğu sosyo-kültürel ve ekonomik bağlam; bireyin ahlaki gelişimini, psikolojik yapısını, zihniyet anlayışını ve kişisel tercihlerini etkileyecektir. Ailesi ve sosyal çevresiyle bireyi inceleyen de elbette ki sosyologdur. Okul sosyoloğunun öğrenciyi sosyal çevresiyle bir bütün içinde araştırması gerekir. 

Maalesef Okullarımızın şiddet merkezi haline geldiği bu dönemde Sosyologların okullarda olması özellikle şiddettin azalması konusunda ciddi bir etki yaratacaktır. Çocuklarımız okul önlerinde çetelerce tehdit altında. Küçük bedenleriyle tecavüze uğrayan öğrenci sayımız çok, okuldan kaçan, suça sürüklenen, istismar edilen, sapkın davranışlar gösteren öğrenci sayımızda artış var. Bunu da okul sosyoloğu projesiyle en aza indirebiliriz.

Bütün bu nedenlerden hareketle okullara Rehber öğretmen yanında bir de okul sosyoloğu atanması gerekir. Millî Eğitim Bakanlığının bu konuda yapacağı çalışma eğitim açısından önemli bir adım olacaktır.

Arslan ÖZDEMİR