Ekonomist Mahfi Eğilmez, Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin ülkelerine dönüşünün ekonomik etkilerini ele aldı. Suriyelilerin Türkiye ekonomisine iki ana şekilde katkı sağladığını belirten Eğilmez, ilk grubun Türkiye’de konut alarak vatandaşlık kazanan ve yatırım yapan varlıklı kesim olduğunu, ikinci grubun ise daha çok emeğe dayalı işlerde çalışan kişilerden oluştuğunu ifade etti. Bu iki grubun dönüşüyle Türkiye ekonomisinde çeşitli değişimlerin yaşanabileceği öngörülüyor.
Eğilmez’e göre, emeğe dayalı işlerde çalışan Suriyelilerin dönüşü, işverenler açısından ucuz işgücü kaybına neden olacak. Bu durum, işgücü maliyetlerini artırabilir ve işletmelerin kâr marjlarını düşürebilir. Talep koşullarının daraldığı bir ortamda, işletmelerin maliyet artışlarını fiyatlara yansıtma kabiliyeti sınırlı kalabilir. Ancak bu süreç, uzun vadede maliyet enflasyonunda bir miktar artışa neden olabilir.
Suriyeli varlıklı kesimin dönüşü, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) üzerindeki katkının azalması anlamına gelse de, bu etkinin sınırlı olacağı düşünülüyor. Eğilmez, burada iş kuran ve ekonomik faaliyet yürüten bazı Suriyelilerin, ülkelerine dönseler dahi Türkiye’deki işlerini devam ettirebileceğini belirtti. Bu nedenle, yatırımcı grubun dönüşüyle birlikte ekonomiye olan katkının tamamen sona ermeyeceği ifade ediliyor.
Eğilmez, Suriyelilerin dönüşüyle konut piyasasında da bazı değişimler yaşanabileceğini belirtti. Özellikle vatandaşlık elde etmek için satın alınan konutların satışa çıkarılması durumunda, bu hareketin konut fiyatlarında ve kira oranlarında belirli bir düşüşe neden olabileceği öngörülüyor. Ancak bu etkinin piyasa genelinde büyük bir değişim yaratması beklenmiyor.
Ayrıca, Suriyelilerin ülkelerine dönüşünün kamu bütçesine olumlu etkileri olabileceği ifade ediliyor. Sağlık, sosyal yardımlar ve diğer destek hizmetlerine ayrılan kamu harcamalarının azalmasıyla bütçe açığında iyileşme yaşanabileceği öngörülüyor. Kamu bütçesi üzerindeki bu yükün azalması, devletin diğer alanlara kaynak ayırmasını kolaylaştırabilir.
Eğilmez, Suriye’de yaşanan rejim değişikliği ve yeniden yapılanma sürecinin bu dönüşleri hızlandırabileceğini belirtti. Yıkılan altyapının onarılması için başlatılacak projelerde, uluslararası standartlara uygun maaşlarla iş gücü sağlanacağı için Türkiye’de çalışan Suriyelilerin ülkelerine dönmeyi tercih edebileceğini ifade etti. Özellikle inşaat ve altyapı projelerinde Türk şirketlerinin de yer alacağı düşünüldüğünde, Suriyelilerin önemli bir bölümünün bu süreçte kendi ülkelerinde çalışmayı seçebileceği değerlendiriliyor.
Son olarak Eğilmez, Suriyelilerin ülkelerine dönüşünün sosyal ve siyasal etkilerinin de olacağını, ancak bu değerlendirmede ekonomik boyutlara odaklanıldığını belirtti. Eğilmez, Türkiye’nin bu süreci desteklemek amacıyla, sığınmacılara sağlanan yardımları kademeli olarak azaltmasının teşvik edici bir rol oynayabileceğini vurguladı.
