NASA bir uzay aracını göktaşına çarptıracak

NASA yarın bilerek göktaşına çarpması için bir uzay aracı fırlatacak. Deneyin amacı çarpmanın göktaşının yörüngesini değiştirip değiştirmeyeceğini görmek ve dünyaya doğru gelen bir göktaşının dünyaya çarpmasını engellemenin ne kadar mümkün olabileceğini test etmek.  Böylece insanlık tarihinde ilk kez güne sisteminde seyreden cisimlere ilk kez müdahale edilmiş olacak.

Gezegenimize sürekli küçük göktaşları çarpıyor ama bunlar çok küçük oldukları için yere düşmeden önce yanıp kül oluyor ya da parçalanıyorlar. Ama 65 milyon yıl önce büyük bir göktaşının yeryüzüne çarpmasının yeryüzündeki dinazorları yokettiği, üst atmosfere güneşi kapatacak kadar toz ve toprak parçası püskürttüğü ve gıda zincirini sekteye uğrattığı düşünülüyor. Bu nedenle bir gün benzer bir çarpmayı önlemenin yolları aranıyor.

NASA’nın Double Asteroid Redirection Test (Dart) programı göktaşlarını saptırmanın gerçekçi bir strateji olup olmadığını test edecek ilk girişim.

610 kg ağırlığındaki Dart uzay aracı yarın California’daki Vandenberg Uzay Gücü Üssü’nden bir SPaceX Falcon 9 roketi ile fırlatılacak. Dart’ın hedefi Yunanca “İkiz” anlamına gelen Didymos adı verilen ikiz göktaşları. 163 metre çapındaki Dimorphos 780 metre çapındaki Didymos’un yörüngesinde dolanıyor.

İki göktaşı güneyin etrafında dönerken zaman zaman dünyaya yakın geçiyorlar. NASA’nın planı göktaşları 26 Eylül ile 1 Ekim 2022 arasında 6,8 milyon mille dünyaya en yakın olduklarında Dart uzay aracını Dimorphos’a çarptırmak.

Çarpmadan on gün önce küçük bir uydu ana uzay aracından ayrılacak ve çarpmanın görüntülerini çekip dünyaya geri gönderecek. Çarpma yeryüzündeki teleskoplardan da izlenecek.

Çarpmanın Dimorphos’un hızını yüzde 1’lik bir kesirle değiştirmesi ve büyük göktaşı etrafındaki yörüngesini tamamlama süresini birkaç dakika değiştirmesi bekleniyor.

Ardından 2024 Kasım’ında Avrupa Uzay Ajansı’nın Hera uzay aracı ikiz göktaşlarını ziyaret edecek ve çarpmanın etkilerini daha yakından inceleyecek. Bu incelemede Dimorphos’un kesin kütlesi, yapısı ve iç yapısının yanı sıra Dart’ın çarpması ile oluşan çukurun biçimi ve büyüklüğü araştırılacak.