İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) Ocak 2025 dönemi için hazırladığı Yaşam Maliyeti Araştırması, İstanbul’da dört kişilik bir ailenin yaşam maliyetini çarpıcı bir şekilde gözler önüne serdi. Araştırmaya göre, İstanbul’da bir ailenin yaşam maliyeti Ocak 2024’e kıyasla yüzde 56,21 artarak 82 bin 880 TL olarak hesaplandı. Bu oran, temel tüketim maddeleri ve hizmetlerdeki fiyat artışlarının etkisiyle yaşam maliyetindeki yükselişi açıkça ortaya koyuyor.
Temel Tüketim Maddelerinde Endişe Verici Artış
Rapor, temel tüketim ürünlerindeki fiyat artışlarını detaylı bir şekilde ortaya koyuyor. En çarpıcı artış, bebek maması fiyatlarında yaşandı. Bebek mamasındaki fiyat artışı yıllık bazda yüzde 67,43 oranında gerçekleşirken, bu ürün grubunu ayçiçek yağı yüzde 62,28 oranındaki artışla takip etti.
Et ve kıyma gibi protein kaynaklarında ise fiyatlar yüzde 55,10 oranında arttı. Temel gıda maddeleri dışında, süt fiyatlarının yüzde 42,54 oranında artması, özellikle çocuklu ailelerin bütçelerini zorlamaya devam etti.
Kişisel Bakım Ürünlerinde Şaşırtıcı Yükseliş
Raporun dikkat çeken bir diğer noktası ise kişisel bakım ürünlerindeki artış oranları oldu. Özellikle tıraş malzemelerinde yaşanan yüzde 92,48 oranındaki artış, temel tüketim harcamalarının ötesinde günlük yaşamı doğrudan etkileyen fiyat değişimlerini ortaya koydu. Bu oran, son bir yıl içinde kişisel bakım harcamalarının nasıl kontrolden çıktığını gözler önüne seriyor.
Tüm Kalemlerde Fiyat Artışı
Raporda gıda, giyim, ulaşım, sağlık ve kişisel bakım gibi kategorilerde artış oranları detaylandırıldı. Her bir kalemde yaşanan yükseliş, İstanbul’da yaşam maliyetinin neden bu denli arttığını açıklıyor:
•Gıda ve içecekler: Tüm temel gıda maddelerinde çift haneli artışlar görülürken, süt ürünleri, et ve yağ gibi ürünlerde daha yüksek oranlar gözlemlendi.
•Kişisel bakım ürünleri: Tıraş malzemeleri gibi ürünler, günlük ihtiyaçlarda dahi önemli bir maliyet artışı yaratıyor.
•Diğer tüketim kalemleri: Temel olmayan harcamalar dahi artıştan kaçamadı; eğitim, sağlık ve ulaşım masrafları da yükseldi.
Yaşam Maliyeti Araştırması ve Yansımaları
İPA’nın açıkladığı bu veriler, sadece bir şehirdeki yaşam maliyetini değil, aynı zamanda Türkiye’nin genel ekonomik koşullarını da gözler önüne seriyor. İstanbul gibi büyük bir metropolde bu seviyelerde bir yaşam maliyeti, hem orta sınıf hem de alt gelir grubundaki ailelerin yaşam kalitesini tehdit ediyor.
Raporda, temel tüketim ürünlerine yönelik fiyat kontrolleri, gıda enflasyonuyla mücadele ve tüketicilerin satın alma gücünü artırmaya yönelik politikaların önemi vurgulandı. Ayrıca, sosyal yardımların kapsamının genişletilmesi ve temel ihtiyaç ürünlerindeki vergi yükünün hafifletilmesi gerektiği de ifade edildi.
İPA’dan Sosyal Medya Üzerinden Duyuru
İstanbul Planlama Ajansı, raporun sonuçlarını sosyal medya platformu X (eski adıyla Twitter) üzerinden duyurdu. Paylaşımda, İstanbul’daki yaşam maliyetinin neden bu kadar yükseldiği ve alınması gereken önlemler hakkında farkındalık yaratmayı amaçlayan mesajlara yer verildi.
İstanbul’da 2025 yılına girerken yaşanan bu dramatik yaşam maliyeti artışı, başta dar gelirli aileler olmak üzere tüm kesimleri etkiliyor. Ekonomik koşulların iyileştirilmesine yönelik somut adımların atılmaması durumunda, bu trendin devam etmesi kaçınılmaz görünüyor.
Kaynak:
Daha fazla detay için Ä°PA’nın resmi web sitesindeki rapora buradan ulaÅŸabilirsiniz: Ä°stanbul’da YaÅŸam Maliyeti Raporu – Ocak 2025
