İngiltere’den Türkiye’ye gelen plastik atıklar ve İsrail’le devam eden çöp ticareti, çevre kirliliği ve yasa dışı atık ithalatı konularında ciddi endişeler yaratmaya devam ediyor. Everyday Plastic ve Çevresel Soruşturma Ajansı (EIA) tarafından yapılan araştırma, İngiltere’de toplanan plastik atıkların büyük bir bölümünün geri dönüştürülmek yerine yakıldığını ve yakılamayan atıkların Türkiye’nin Adana şehrine gönderildiğini ortaya koydu.
Kısa Dalga’dan Mehveş Evin’in haberine göre, Türkiye, 2024’ün ilk çeyreğinde dünya genelinden toplam 273 bin 988 ton plastik atık ithal etti ve bu ticaretten 36 milyon 101 bin 854 dolar gelir elde etti. Türkiye sadece Avrupa ülkelerinden değil, ABD, İsrail, Fas, Lübnan gibi birçok ülkeden de plastik çöp satın alıyor. 2024 yılı verilerine göre, Türkiye, İsrail’den 1 milyon 304 bin 565 dolar karşılığında plastik atık alımı yaptı.
Adana’da çöp toplanıyor
İngiltere’de gönüllülerin yaptığı bir deneyle, Apple AirTag izleme cihazları kullanılarak plastik atıkların takibi yapıldı. Bu cihazlar, yumuşak plastik torbalar içine yerleştirilerek Sainsbury’s ve Tesco mağazalarının toplama noktalarına bırakıldı. İzleme sonucunda, bu plastiklerin büyük çoğunluğunun geri dönüştürülmek yerine yakıldığı, geri dönüştürülen kısmın ise Adana’daki tesislere gönderildiği görüldü. Ancak plastiklerin yakılması çevreye büyük zarar veriyor ve iklim krizini hızlandıran bir yöntem olarak tanımlanıyor.
Eurokey skandalı
Atıkların Adana’ya gönderilmesinde adı geçen şirketlerden biri olan Eurokey, daha önce de yasadışı atık ticaretiyle gündeme gelmişti. 2018 yılında AB WasteForce Projesi tarafından yapılan bir incelemede, Polonya’daki bir tesisten yasadışı yollarla Hong Kong’a gönderilen plastik balyalarının tespit edildiği ve şirketin çevre kurallarını ihlal ettiği ortaya çıkmıştı. 2022 yılında ise Eurokey’in ambalaj atığı ihracatı yetkisi Çevre Ajansı (EA) tarafından askıya alındı.
Bu tür olaylar, geri dönüşüm adı altında çevreye zarar veren yöntemlerin hala büyük ölçüde kullanıldığını gösterirken, plastik atık ticaretinin ciddi düzenlemelere ihtiyaç duyduğunu bir kez daha ortaya koyuyor.
