Ekonomik Krizin Eğitimden Kopuşa Etkisi Artıyor

9 Ekim 2024

Eğitim Reformu Girişimi (ERG), Millî Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) yayımladığı 2023-24 eğitim öğretim yılı örgün eğitim istatistiklerine dair ilk incelemesini hazırladı. 2023-24’te eğitim dışındaki çocuk sayısı yüzde 38,4 artarak yaklaşık 612 bin 814’e yükseldi. Bu sayıyla eğitim dışındaki çocuk sayısı son üç yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Bu artış, ekonomik krizle birlikte Türkiye’deki eğitim sisteminde derinleşen sosyoekonomik eşitsizliklerle yakından ilişkilidir.

2023-24 eğitim öğretim yılında öğrenci sayısı bir önceki yıla göre yüzde 0,4 azalarak 17 milyon 480 bin 463’e düştü. Öğrenci sayısındaki bu azalma, özellikle ortaöğretim çağındaki çocukların okullulaşma oranlarındaki düşüşten kaynaklanıyor. Buna karşın öğretmen sayısı yüzde 1,0 artarak 1 milyon 168 bin 896’ya ulaştı. Özellikle sözleşmeli öğretmen sayısındaki ciddi artış dikkat çekiyor: Sözleşmeli öğretmen sayısı 7,6 kat artarak 44 bin 421’e çıktı.

2023-24’te eğitim dışındaki çocuk sayısı yüzde 38,4 artarak 612 bin 814’e yükseldi. Bu çocukların yüzde 53,6’sı oğlan, yüzde 46,4’ü kız çocuklarından oluşuyor. Eğitim dışındaki çocuk sayısındaki artış, ağırlıklı olarak oğlan çocuklarda gözlemlendi. Bu durum, ekonomik krizle birlikte çocukların çalıştırılmasının oğlan çocuklar arasında daha yaygın hale geldiğini gösteriyor.

MEB verilerine göre eğitimden erken ayrılma 15 yaş itibarıyla hızla artıyor. 15 yaş, Türkiye’de resmî çalışmaya başlama yaşı olduğu için bu yaşta okulu bırakma oranlarının yükseldiği görülüyor. Kız çocukları ise erken yaşta evlilikler ve ev içi bakım yükü nedeniyle eğitimin dışına çıkıyor.

Ortaöğretimde okullulaşma oranları cinsiyet farkı açısından oğlanlar aleyhine açılıyor. Ortaöğretimde net okullulaşma oranlarında cinsiyet farkı 1,4 yüzde puana çıktı ve bu fark oğlanlar aleyhine oldu. Özellikle ekonomik sebeplerle oğlan çocukların eğitimden kopuşu hızlanıyor.

5 yaşındaki çocuklar için okulöncesi eğitimde net okullulaşma oranı yüzde 0,7 düşerek yüzde 84,3’e geriledi. Okulöncesi eğitimin genelinde öğrenci sayısı da azalarak 1 milyon 954 bin 202’ye düştü.