Bartın Amasra’daki maden faciasında yaşamını yitiren 43 madencinin ardından açılan davada verilen karar, adalet arayışında yeni bir hayal kırıklığı yarattı. Bartın Ağır Ceza Mahkemesi’nin açıkladığı gerekçeli kararda, 301 madencinin yaşamını yitirdiği Soma Katliamı’na ilişkin Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin tartışmalı kararına atıf yapıldı. Kararın detaylarını Can Bursalı, Halk TV’de yayımlanan haberinde gözler önüne serdi.
Beklenen Değil, Hafifletilmiş Cezalar Verildi
Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) bağlı Amasra Taşkömürü İşletmesi’nde 14 Ekim 2022’de meydana gelen ve 43 madencinin hayatını kaybettiği grizu patlamasına ilişkin davada 24 Mart 2025 tarihinde karar açıklandı. ATİM Müessese Müdürü Cihat Özdemir 17 yıl, İşletme Müdürü Selçuk Ekmekçi ile İşletme Başmühendisi Mehmet Tural 16 yıl 6 ay, İş Güvenliği Başmühendisi Volkan Soylu ise 15 yıl hapis cezası aldı. Diğer sanıklar 3 yıl 1 ay 15 gün ila 9 yıl arasında değişen cezalarla yargılandı. Üç sanık ise beraat etti.
Ancak kamuoyunun beklentisi, savcılık iddianamesindeki gibi sanıkların her bir ölü madenci için ayrı ayrı cezalandırılması ve olası kastla yargılanması yönündeydi. Savcılık sanıkların toplamda 1080 yıla kadar hapis cezası almasını talep ediyordu. Mahkeme ise “bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne sebep olma” suçunu esas aldı.
Soma Davası İçtihadı Gerekçeye Girdi
Mahkemenin gerekçeli kararında dikkat çeken bir unsur ise, daha önce 301 madencinin hayatını kaybettiği Soma Katliamı’na ilişkin Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin 2020 tarihli kararına yapılan doğrudan atıf oldu. Bartın Ağır Ceza Mahkemesi, bu kararı örnek göstererek, daha ağır ihmallere rağmen “bilinçli taksir” hükümlerinin uygulandığını belirtti.
Oysa söz konusu Soma kararında, ilk olarak 301 kez “olası kastla adam öldürme” suçlamasıyla sanıklara binlerce yıl ceza verilmesi gündeme gelmişti. Ancak Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nde daha sonra yapılan üye değişiklikleriyle bu içtihat bozulmuş, yeni heyet cezayı “bilinçli taksir” olarak değiştirmişti. Davayı yıllarca yürüten başkanın değiştirilmesinden sonra gelen yeni üyeler, sanıklar lehine kararlar verdi.
Frank Formülü ve Sanıkların Korunması
Bartın Mahkemesi gerekçeli kararında ayrıca hukuk literatüründe “Frank formülü” olarak bilinen kurala da yer verdi. Buna göre, “failin her hâlükârda hareketi gerçekleştireceği” öngörülüyorsa olası kast, “neticenin meydana geleceğini bilseydi hareketten kaçınacaktı” öngörülüyorsa bilinçli taksir hükmü uygulanıyor. Mahkeme, sanıkların sonucun gerçekleşeceğini bilselerdi hareketlerinden vazgeçecekleri yönünde kanaat bildirdi.
Ancak Can Bursalı’nın haberine göre, duruşmalar sırasında birçok madenci yakını ve kurtulan işçi, özellikle metan gazı sensörlerinin üretimi durdurmamak için yerlerinin değiştirildiğini anlattı. Bu durumun, Frank formülüne göre “her hâlükârda hareketin yapılacağı” yönünde değerlendirilmesi beklenirken, mahkeme sanıkları olası kastla değil, daha hafif ceza öngören bilinçli taksirle sorumlu tuttu.
Yargıtay’a Giden Yol ve “Tanıdık İsimler”
Dava temyiz süreciyle yeniden Yargıtay 12. Ceza Dairesi’ne gidecek. Ancak bu noktada da kamuoyunda ciddi bir güvensizlik hakim. Zira davanın önemli sanıklarından Selçuk Ekmekçi’nin önceki avukatı Çağla Dursun’un eniştesi Yüksel Kocaman, şu anda Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nde görevli. Kocaman, daha önce Ankara Cumhuriyet Başsavcısı iken lüks düğünüyle ve suç örgütü lideri Ayhan Bora Kaplan’dan aldığı otomobil “hediyesiyle” gündeme gelmişti.
Avukatlar Cezaevinde, Sanıklar Serbest
Amasra davasında bugün itibariyle tek bir tutuklu sanık bulunmuyor. Öte yandan Soma ve Amasra davalarında madenci ailelerinin avukatlığını üstlenen isimlerden Selçuk Kozağaçlı ve Can Atalay halen cezaevinde bulunuyor.
Bu tablo, iş cinayetlerinde sorumluların adeta korunurken, adalet mücadelesi veren avukatların cezalandırıldığı bir düzeni gözler önüne seriyor.
Kaynak: Can Bursalı, Halk TV, “Amasra’dan Soma çıktı: Skandal Yargıtay kararı ödül gibi cezalara gerekçe oldu”, https://halktv.com.tr/gundem/amasradan-soma-cikti-skandal-yargitay-karari-odul-gibi-cezalara-gerekce-oldu-83412098
