Türkiye’de Yoksulluk ve Suç Arasındaki İlişki: Veriler Ne Gösteriyor?

12 Ağustos 2023

Türkiye’de yoksulluk ve suç, toplumun en önemli sorunlarından ikisidir. Bu iki olgu arasında karmaşık ve çok boyutlu bir ilişki bulunmaktadır. Yoksulluk, bireylerin suça yönelmesine neden olabilirken, suç da yoksulluğu daha da derinleştirebilir. Bu durum, toplumsal bir döngü olarak karşımıza çıkmaktadır. Peki, bu döngüyü kırmak için neler yapılabilir? Bu sorunun cevabını bulmak için, öncelikle yoksulluk ve suç arasındaki ilişkiyi veriler ışığında incelemek gerekmektedir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de 2020 yılında yoksulluk oranı %21,9 olarak gerçekleşmiştir. Bu oran, 2019 yılına göre %0,4 artış göstermiştir. Yoksulluk oranı, hane halkının harcamalarına veya gelirlerine göre belirlenen bir eşik değerin altında kalan bireylerin oranını ifade etmektedir. Yani, Türkiye’de her 5 kişiden biri yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır.

Yoksulluğun arttığı dönemlerde suç oranlarında da artış görülmektedir. Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre, Türkiye’de 2020 yılında işlenen toplam suç sayısı 2.175.811 olmuştur. Bu sayı, 2019 yılına göre %11,6 artış göstermiştir. Suç türleri arasında en fazla artış gösterenler ise hırsızlık (%14,8), gasp (%13,7) ve uyuşturucu madde ticareti (%12,4) olmuştur. Bu suç türleri, genellikle yoksulluktan kaynaklı ihtiyaçları karşılamak amacıyla işlenen suçlardır.

Yoksulluk ve suç arasındaki ilişkiyi daha da somutlaştıran bir örnek ise İstanbul’dur. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) hazırladığı “İstanbul Yoksulluk Haritası” raporuna göre, İstanbul’da 2020 yılında yoksulluk oranı %25,9 olarak gerçekleşmiştir. Bu oran, 2019 yılına göre %3,6 artış göstermiştir. Rapora göre, İstanbul’un en yoksul ilçeleri Sultangazi (%47), Esenler (%45) ve Bağcılar (%44) iken, en zengin ilçeleri Beşiktaş (%5), Sarıyer (%6) ve Kadıköy (%7) olmuştur.

İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nün verilerine göre ise, İstanbul’da 2020 yılında işlenen toplam suç sayısı 413.377 olmuştur. Bu sayı, 2019 yılına göre %10 artış göstermiştir. Suç türleri arasında en fazla artış gösterenler ise hırsızlık (%13), gasp (%12) ve uyuşturucu madde ticareti (%11) olmuştur. Bu verilere bakıldığında, İstanbul’un en yoksul ilçelerinin aynı zamanda en çok suç işlenen ilçeler olduğu görülmektedir. Örneğin, Sultangazi’de 2020 yılında işlenen suç sayısı 15.832 olmuştur. Bu sayı, 2019 yılına göre %18 artış göstermiştir. Sultangazi’de işlenen suçların %40’ı hırsızlık, %15’i gasp ve %10’u uyuşturucu madde ticareti olmuştur.

Bu veriler, Türkiye’de yoksulluk ve suç arasında bir ilişki olduğunu göstermektedir. Yoksulluk, bireylerin suça yönelmesine neden olabilirken, suç da yoksulluğu daha da derinleştirebilir. Bu durum, toplumsal bir döngü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu döngüyü kırmak için, yoksulluk ve suça yönelik etkili politikaların hayata geçirilmesi elzemdir. Yoksulluğun azaltılması, suçun önlenmesi ve toplumsal refahın artırılması için, devletin, belediyelerin, sivil toplum kuruluşlarının ve vatandaşların ortak bir sorumluluk alması gerekmektedir.

NHY, Deniz Çınar

Kaynaklar:
TÜİK, “Yoksulluk Çalışmaları”, 2021,
Emniyet Genel Müdürlüğü, “2020 Yılı Suç İstatistikleri”, 2021,
İBB, “İstanbul Yoksulluk Haritası”, 2021.
İstanbul Emniyet Müdürlüğü, “2020 Yılı Suç İstatistikleri”, 2021.