SYK’ların karşı olduğu yasal düzenleme meclisten geçti

Sivil Toplum Kuruluşlarının sivil toplum örgütlerini susturma amaçlı olduğunu ileri sürerek karşı çıktığı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun Teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi.

Cumartesi (27.12.2020) günü akşamı yapılan oylamada muhalefetin 113 oyuna karşı, AKP ve MHP milletvekillerinin 254 lehte oyuyla teklif yasalaştı.

Muhalefetin yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurması sürpriz olmayacak.

Her kesimden STK yasaya karşı çıktı’’

Tasarı aleyhine Meclis’te görüş bildiren Cumhuriyet Halk Partisi Eskişehir milletvekili Utku Çakırözer, meclis genel kurulunda yapılan itirazlarla derneklere müdahale için soruşturma yeterliliğinin kovuşturma şartının dönüştürüldüğünü söylese de yasanın bu haliyle sivil toplum kuruluşlarını sürekli baskı altında tutmasının ifade özgürlüğü ve genel olarak demokrasiye aykırı olduğunu ifade etti.

‘Türkiye’nin de üyesi olduğu Mali Eylem Görev Gücü (FATF) kara para ve terörizmin finansmanını engellemek için öngördüğü yasal düzenleme amacının ötesine götürüldüğünü söyleyen Çakırözer, yasanın bu haliyle STK’lara doğrudan müdahale olanağı verdiğini, düşünce ve örgütlenme hakkının engellenmesi anlamına geleceğini belirti.

Yasa başka neler öngörüyor?

Yasa, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin kararlarına konu kişi veya kuruluşların veya bunlar tarafından doğrudan veya dolaylı olarak kontrol edilen ya da bunların adına veya hesabına hareket eden kişi veya kuruluşların Türkiye’de bulunan mal varlığının, deniz ulaşım araçlarının dondurulması veya yasaklama kararlarını Cumhurbaşkanı’nın Resmi Gazete’de yayımlanan kararıyla gecikmeksizin uygulanmasını öngörüyor.

Yine yasa Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanı başkanlığında aralarında Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Enerji Bakanlığı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan temsilcilerin de yer aldığı Denetim ve İşbirliği Komisyonu kurulmasını içeriyor.

Yasaya göre, izinsiz yardım toplayanlara 5 bin Türk lirasından 100 bin Türk lirasına kadar idari para cezası verilecek ve STK’ların faaliyetleri de inceleme kapsamına alınacak.

620 STK’nın #SivilToplumSusturulamaz kampanyası sonuç vermedi

Yasaya karşı 620 sivil toplum örgütü bu ‘‘Kanun teklifi Anayasa’ya ve Örgütlenme Özgürlüğüne Aykırıdır’’ başlıklı bildiri yayınlayarak sosyal medyada #SivilToplumSusturulamaz kampanyası düzenledi.

Yasanın Türkiye’de bulunan yaklaşık 120 bin civarında dernek ile bu derneklere üye en az 1,5 milyon yetişkin insan ve bu insanların aileleri ile birlikte en az 10 milyon insanı dolaylı ve dolaysız ilgilendirdiğini savunan bildiride ‘‘Teklifin aynen yasalaşması durumunda, başta insan hakları dernekleri olmak üzere, kadın hakları, mülteci hakları, engelli hakları, çocuk-gençlik hakları ve LGBTİ+ hakları alanında faaliyet gösteren dernek ve vakıflar, çeşitli hukuk dernekleri, sosyal mücadele yürüten dernekler ile sosyal yardım için fon kaynakları kullanan dernekleri, hemşeri dernekleri, spor kulüpleri, farklı inanç gruplarının dernek ve vakıflarının tümü tek imza ile kapatılma riskiyle karşılaşacak ve/veya kayyum atanabilecek. Bu konuda açılacak idari davalar yıllarca süreceği için pratikte ‘hızlı kapatma’ prosedürü yaratılmış olacaktır’’ uyarısı yapılmıştı. Ancak bu uyarılar sonuçsuz kaldı.