OECD Raporu: Türkiye’de Her Üç Gençten Biri Ne Eğitimde Ne İstihdamda

27 Eylül 2024

OECD tarafından her yıl yayımlanan ve ülkelerin eğitim sistemlerini çeşitli göstergeler üzerinden değerlendiren “Bir Bakışta Eğitim 2024” raporu, Türkiye’deki gençlerin eğitim ve istihdam durumuna dair önemli veriler sundu. Türk Eğitim Derneği’nin düşünce kuruluşu TEDMEM tarafından değerlendirilen rapor, Türkiye’nin eğitim karnesindeki bazı temel sorunları gözler önüne serdi.

Her Üç Gençten Biri Ne Eğitimde Ne de İşte

Rapora göre, Türkiye’de 18-24 yaş aralığındaki gençlerin %31,1’i ne eğitim görüyor ne de istihdamda yer alıyor. Bu oran, OECD ortalaması olan %13,7’nin çok üzerinde. Özellikle kadınlar bu alanda büyük bir dezavantaja sahip. Türkiye’de bu yaş grubundaki kadınların %41,4’ü ne eğitimde ne de işte bulunurken, erkeklerde bu oran %21,4. OECD ortalamasına bakıldığında kadınlar için bu oran %14,4, erkekler için ise %13,1.

Eğitim Düzeyinde İlerleme Var, Ancak Sorunlar Devam Ediyor

25-34 yaş aralığındaki genç yetişkinler arasında lise mezunu olmayanların oranı Türkiye’de %30. Ancak bu oran, 2016 yılında %45’ti, yani son yıllarda bu alanda bir gelişme kaydedildi. OECD ortalamasında ise bu oran %14 seviyesinde. Türkiye, lise mezunu olmayanların oranını önemli ölçüde düşürmesine rağmen hâlâ OECD ortalamasının oldukça üzerinde yer alıyor.

Raporda dikkat çeken bir diğer bulgu, Türkiye’de üniversite mezunlarının istihdam durumu. Her dört üniversite mezunundan biri, eğitimini tamamlamış olmasına rağmen iş bulamıyor. Bu durum, üniversite mezunları arasındaki işsizlik sorununu ve mezuniyet sonrası kariyer imkanlarının sınırlılığını gösteriyor.

Okullaşma Oranları ve Harcamalar

Türkiye’de 6-14 yaş grubundaki çocukların okullaşma oranı %98,8 olarak belirlendi. OECD ortalaması ise %98,4, yani Türkiye bu alanda genel olarak OECD ortalamasına yakın seyrediyor. Ancak, eğitim harcamaları konusunda Türkiye, OECD ülkeleri ortalamasının oldukça gerisinde. Türkiye’de ilköğretimden yükseköğretime kadar öğrenci başına yapılan yıllık harcama 5.425 dolar iken, OECD ortalaması 14.209 dolar. Ayrıca, ilkokul düzeyinde hane halkının yaptığı eğitim harcamaları, OECD ortalamasının dört katına yakın.

Özel Üniversite Mezunlarının Artışı

Türkiye’de özel üniversitelerden mezun olanların oranında önemli bir artış yaşandı. 2013-2022 yılları arasında özel üniversitelerden mezun olan öğrencilerin oranı %6’dan %13’e yükseldi. Bu artış, Türkiye’deki yükseköğretim sektöründe özel üniversitelerin rolünün giderek arttığını gösteriyor.

OECD’nin “Bir Bakışta Eğitim 2024” raporu, Türkiye’de gençlerin eğitim ve istihdam konusunda ciddi zorluklarla karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle genç kadınlar, eğitim ve iş gücüne katılımda büyük engellerle karşılaşıyor. Eğitim düzeyinde son yıllarda kaydedilen ilerlemelere rağmen, Türkiye’nin hâlâ OECD ortalamalarının gerisinde olduğu birçok alan bulunuyor. Bu da eğitim sisteminde daha fazla reform ihtiyacını gündeme getiriyor.