İsveç Karolinska Enstitüsü ve ABD Columbia Üniversitesi araştırmacıları, kalbin sinir sistemi üzerine yaptıkları çalışmada çarpıcı bir keşfe imza attı. Kalbin yalnızca beynin yönlendirdiği bir organ olmadığı, aksine kendi sinir sistemine sahip bir “mini beyin” barındırdığı ortaya çıktı. Çalışma, 4 Aralık 2024’te Nature Communications dergisinde yayımlandı ve kalp hastalıkları ile ritim bozukluklarının tedavisinde yeni yöntemlerin önünü açacak bir gelişme olarak değerlendirildi.
Kalbin Sinir Sistemi Daha Karmaşık
Makalenin ortak yazarlarından Dr. Konstantinos Ampatzis ve Dr. Çağhan Kızıl’ın liderlik ettiği ekip, çalışma kapsamında sinirsel ağların kalp üzerindeki kontrolünü detaylı bir şekilde analiz etti. Çalışmanın başyazarlarından Andrea Pedroni ve Elanur Yılmaz da bu keşifte kritik rol oynadı. “Bu ‘küçük beyin’, beynin hareket ve nefes alma gibi ritmik işlevleri düzenlemesine benzer bir şekilde kalp atışlarını kontrol ediyor. Bu sistemi daha iyi anlamak, aritmi gibi kalp hastalıklarına yönelik tedavi yöntemlerinde devrim yaratabilir” dedi.
Çalışma, insan kalbinin işleyişiyle güçlü benzerlikler taşıyan zebra balığı üzerinde gerçekleştirildi. Araştırmacılar, kalpteki sinir sisteminin organizasyonunu ve işlevini anlamak için tek hücreli RNA dizilimi, anatomik incelemeler ve elektrofizyolojik tekniklerden yararlandı. Bu yöntemlerle kalpteki sinir ağının kompozisyonu ve organizasyonu detaylı bir şekilde haritalandırıldı.
Uzun yıllardır, kalbin beynin otonom sinir sistemi tarafından kontrol edildiği düşünülüyordu. Ancak bu çalışma, kalbin yüzeysel katmanlarında yer alan sinir ağının bağımsız bir düzenleme mekanizmasına sahip olduğunu ortaya koydu. Karolinska Enstitüsü’nden Ampatzis, bu keşfin kalp sağlığı alanında gelecekteki araştırmalara yön vereceğini ifade etti.
Kardiyoloji Uzmanlarından Görüşler
Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Okay Abacı, bu keşfi “kalp sağlığı alanında bir dönüm noktası” olarak nitelendirdi. Abacı, “Bu buluş, ritim bozuklukları ve kalp yetmezliği gibi sorunların tedavisinde devrim yaratabilir. Kalbin sinir sisteminin bozulması, taşikardi (hızlı kalp atışı) veya bradikardi (yavaş kalp atışı) gibi sorunlara yol açabilir ve bu durum uzun vadede kalp yetmezliğine neden olabilir” dedi.
Kalbin sinir sisteminin sadece ritim düzenlemekle kalmadığını, aynı zamanda vücudun diğer organlarıyla uyum içinde çalışmasını sağladığını belirten Prof. Abacı, “Bu keşif, mevcut tedavi yöntemlerinin ötesine geçerek, kalbin sinirsel ağını hedef alan yeni stratejiler geliştirilmesine olanak tanıyacak” dedi.
Araştırmanın, insan kalp hastalıkları için umut verici olduğunu belirten Prof. Abacı, zebra balığı gibi model organizmaların kalp hastalıklarının tedavisinde önemli bir araç olduğunu ifade etti. “Kalbin sinirsel ağının detaylı bir şekilde anlaşılması, sadece mevcut tedavi yöntemlerini iyileştirmekle kalmayacak, aynı zamanda kalp sağlığı alanında yeni bir dönemin başlamasını sağlayacak” diye konuştu.
Geleceğe Açılan Bir Kapı
Keşif, bilim dünyasında büyük bir heyecan yarattı. Kalpteki bu bağımsız sinir ağının işleyişini anlamak, özellikle aritmi gibi zorlu kalp hastalıklarının tedavisinde çığır açabilir. Araştırmacılar, ilerleyen yıllarda bu yeni bilgilerin ışığında geliştirilecek tedavi yöntemlerinin kalp sağlığı sorunlarına daha etkili çözümler sunacağını öngörüyor.
Bu buluş, sadece tıbbi yeniliklere değil, kalbin işlevsel yapısına dair anlayışımızda da devrim yaratacak potansiyel taşıyor. Kalp sağlığında yepyeni bir dönemin kapıları aralanıyor.
