Uluslararası bir arkeolog ekibi, Fas’ın kuzeybatısındaki Larache kenti yakınlarında, Kuzey Afrika ve Güney Akdeniz’de bulunan en eski insan ayak izlerini keÅŸfetti. Yapılan araÅŸtırmalara göre, bu 90 bin yıllık ayak izleri aynı zamanda Homo sapiens’e atfedilen en eski ayak izleri olarak kayıtlara geçti.
AraÅŸtırmacılar, Larache kenti yakınlarındaki Jebel Irhoud adlı daÄŸlık bölgede 90 bin yıl öncesine tarihlenen insan ayak izlerini ortaya çıkardı. Toplamda 85 parmak izinin bulunduÄŸu 2,800 metrekarelik bir sahil alanı üzerinde yapılan çalışmada, izlerin ÅŸekli, boyutu ve konumu analiz edilerek bunların Homo sapiens’lere ait olduÄŸu belirlendi.
Grup, keşfedilen ayak izlerinin en az beş farklı bireye ait olduğunu ve bu bireylerin çocuk, genç, yetişkin ve son derece uzun boylu bir erkekten oluştuğunu tespit etti. En uzun boylu bireyin 189 santimetre olduğu düşünülmekte, bu da o döneme ait bir insan için oldukça uzun bir boy ölçüsü olarak değerlendirilmekte.
Ä°zlerin tarihlendirmesi için kullanılan optik olarak uyarılmış lüminesans tekniÄŸi, ayak izlerinin yaklaşık 90 bin 300 yıl önceye ait olduÄŸunu ortaya koydu. Bu keÅŸif, Kuzey Afrika’da Pleistosen ve Pliyosen dönemlerine ait ayak izlerinin ilk defa bulunduÄŸu ve dünya genelinde Homo sapiens’e atfedilen en eski ayak izleri arasına girdiÄŸi için büyük bir önem taşıyor.
AraÅŸtırmacılar, daha önce sadece Arap Yarımadası’nda ve Güney Afrika’da bulunan daha eski Homo sapiens ayak izlerine rastlandığını belirtiyor. Bu yeni keÅŸif, insan evrimi ve yayılımı hakkındaki bilgilerimize önemli bir katkı saÄŸlıyor.
İnsan Ayak İzlerinin Tarihçesi ve Önemi
İnsanlık tarihini aydınlatan en eski insan ayak izlerinin bulunduğu yerler ve yaşları konusunda birkaç önemli keşif bulunmaktadır. Bu buluntular, Homo sapiens öncesi türlere ait olmakla birlikte, insanın evrimsel geçmişi ve yayılımı hakkında değerli bilgiler sunar.
Laetoli, Tanzanya: Mary Leakey tarafından bulunan fosilleÅŸmiÅŸ ayak izleri, yaklaşık 3.6 milyon yıl öncesine tarihlenir ve Australopithecus afarensis’e ait olduÄŸu düşünülen bireyler tarafından bırakılmıştır.
Happisburgh, Ä°ngiltere: 2013 yılında keÅŸfedilen ve 800 bin ila 1 milyon yıl öncesine ait ayak izleri, Avrupa’da bulunan en eski insan ayak izleridir.
Koobi Fora, Kenya: Yaklaşık 1.5 milyon yıl öncesine tarihlenen Homo erectus veya Homo ergaster’e ait olduÄŸu düşünülen ayak izleri, erken insan türlerinin sosyal davranışları ve lokomosyon biçimleri hakkında bilgi saÄŸlar.
Ä°leret, Kenya: Yine 1.5 milyon yıl öncesine ait Homo erectus’a ait olan bu ayak izleri, insanın atalarının yürüyüş biçimleri ve sosyal yapıları hakkında deÄŸerli bilgiler sunar.
